Titulsuz lider

– Liderlikdə – cavabı lakonik oldu. Sonra isə əlavə etdi: – Bleyk, bu gün yaşadığımız bu yeni aləmdə biznesi qələbəyə aparan cəmi bir yol var. Heç bir başqa həll istənilən nəticəni verməyəcək.

– Bəs bu nə yoldur?

– Rəqabətə təhrik etmək əvəzinə, təşkilatın hər bir üzvündə liderlik potensialını oyatmaq və inkişaf etdirmək lazımdır. İndiki zamanda suyun üzündə qalmağın yeganə üsulu bütün səviyyələrdəki əməkdaşlarda, etdikləri hər bir işdə, lider olmaq qabiliyyətini inkişaf etdirməkdən ibarətdir.

Bu, qapıçıdan baş direktora qədər hamıya aiddir. Hamının liderlik keyfiyyətlərini göstərməsi və şirkətin uğuru üçün məsuliyyəti üzərinə götürməsi lazımdır. Özü də bu, təkcə özəl biznesə deyil, bütün təşkilatlara aiddir. Qeyri-kommersiya təşkilatlarında da, bütün səviyyələrdə, liderlik keyfiyyətlərini həvəsləndirmək zəruridir. Sənaye nəhəngləri üçün də bütün səviyyələrdə liderlik keyfiyyətlərini mükafatlandırmaq zəruridir. Liderlik keyfiyyətlərini mükafatlandırmaq hökumət və qeyri-hökumət təşkilatlarına da lazımdır. Hətta məktəb və universitetlər də belə bir fikri qəbul etməlidirlər ki, adamlardan hər biri etdiyi bütün işlərdə özünü lider kimi göstərə bilər və başgicəlləndirən dəyişikliklər əsrində sağ qalmaq istəyiriksə bu, tamamilə zəruridir.

– Tommi, liderlik haqqında heç vaxt bu səpkidən düşünməmişdim. Mənə həmişə elə gəlirdi ki, liderlər, istər hərbi hissə, istərsə də kommersiya müəssisəsi olsun, yalnız təşkilatlara başçılıq edən adamlardır.

– Bleyk, rütbə və dərəcəmizdən asılı olmayaraq hamımızın liderlik keyfiyyətləri göstərməyimiz zəruridir. İndi «mənim vəzifəm yüksək deyil, deməli bütün müəssisənin işinin nəticələri haqqında düşünməli deyiləm» kimi fikirləşmək bağışlanılmazdır. İndi lider olmaq üçün formal titul lazım deyil, sadəcə baş verənlərdə iştirak etmək istəyi və nəyisə yaxşıya doğru dəyişmək səyi kifayətdir. Tereza ananın dediyi kimi: «Hər bir adam öz evinin qarşısını süpürsəydi bütün dünya təmiz olardı».

– Beləliklə, hər birimizin özümüzü lider kimi gerçəkləşdirməyimiz üçün ilk növbədə indiki vəzifəmizi qüsursuz yerinə yetirməyimiz lazımdır. Siz bunu nəzərdə tutursunuz?

– Məhz bunu.

Bu yerdə Tommi dolablar arasında duran digər kətilə yanaşdı, onun üstünə qalxdı və əllərini dirijor kimi yelləməyə başladı. Gözlərini yumdu və dodağının altında nəsə oxumağa başladı. Şən adamdır. Qəribə, amma şən.

– Siz nə edirsiniz, Tommi? – gözlərimə güclə inanaraq, qışqırdım. Alıcılardan bir neçəsi maraqla bizə baxmağa başladı. Qoltuğunun altında «Maraqkeş Corc» kitabını tutmuş balaca barmağı ilə Tommini göstərərək gülürdü.

– Musiqiçilərdən heç olmasa birisi xaric və ya səliqəsiz çalırsa simfoniya necə səslənir?

– Anlayıram. Musiqi mənzərəsi pozulur. Bütün orkestrin işi hədər gedir, – mən müəllimimin ifasındakı canlı təsvirdən həqiqi ləzzət alaraq, aşkar olan cavabı verdim.

Tommi kətildən düşmədən çənəsini qaldırdı, səhnədəki aktyor kimi pafosla əlini qabağa uzadıb, Şekspir üslubunu təqlid edərək, yaxşı məşq etdirilmiş səslə dedi:

– Özünün qarşında düz ol. Onda özgələri qarşısında da, gecənin dalınca gündüzün gəlməsinin qaçılmaz olduğu qədər, düzgün olacaqsan.

– Bütün bunlar nəyə lazımdır? – əllərimi sinəmdə çarpazlayıb, başımı süni etimadsızlıqla yelləyərək soruşdum.

– Teatrda deyirlər: «İkinci dərəcəli rollar olmur». Eyni şey biznesə də aiddir, Bleyk. Orkestrlə olan bənzətməmiz məhz bunun haqqındadır. İstənilən təşkilat, elə istənilən insan da, bizim inqilabi dövrümüzdə uğurlu olmaq üçün, yeni liderlik modeli ilə silahlanmalıdır. Bu model çərçivəsində, hər bir adamın liderlik keyfiyyətləri nümayiş etdirməli olduğu mühitin yaradılması üçün, maksimum səylər göstərmək zəruridir.

Hər bir adam yeni səmərəli iş metodları tətbiq etməlidir. Hər bir adam öz yoldaşlarını ruhlandırmalıdır. Dəyişikliklər üçün açıq olmalıdır. Nəticələrə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməlidir. Müsbət fikirləşməlidir. Bacardığının ən yaxşısını etmək üçün var qüvvəsini qoymalıdır.

Hamı özünü belə aparsa, təşkilat nəinki dəyişən şəraitə yaxşı uyğunlaşar, həm də öz sahəsində liderlik edər.

– Beləliklə siz deyirsiniz ki, daha bizim şirkətə vəzifələr və rütbələr lazım deyil? Bilirsinizmi, Tommi sizin təbliğ etdiyiniz inqilabi liderlik fəlsəfəsindən direksiyamızın xoşu gələcəyinə heç əmin deyiləm, – soyumuş qəhvəmdən bir qurtum alaraq səmimi etiraf etdim.

Mən heç də müəssisələrə vəzifə və rütbələrin lazım olmadığını iddia etmirəm.

Lazımdır. Bizə istiqaməti seçən, sükan arxasında dayanan və yekun nəticəyə görə məsuliyyət daşıyan rəhbərlər vacibdir. Vəzifələr sistemi və təşkilati quruluş intizamın qorunmasını və müəssisənin fasiləsiz işləməsini təmin edir.

Lakin mən təkid edirəm ki, bu coşqun zamanda istənilən müəssisənin çiçəklənməsi üçün bizim hər birimiz öz işinin nəticəsinə görə şəxsi məsuliyyətini qəbul etməli, özü özünün direktoruna və səlahiyyətləri çərçivəsində liderə çevrilməlidir.

Bizim hər birimizin öz yerimizdə liderə çevrilməyimiz zəruridir – tam gücümüzlə parlamalıyıq.

Özünün təsir dairəsində liderlik etməyə başlayanda aldığın ən fövqəladə nəticə ondan ibarətdir ki, bunu nə qədər çox edirsənsə, təsir dairən də o qədər böyüyür.

Əsas ideya bax bundadır, Bleyk. Formal titulların oldu-olmadı, özünü cari rolda necə göstərəcəyin birinci növbədə məhz özündən asılıdır. Bizim hamımıza xas olan insani qabiliyyətlərin ən yüksəyi ətraf mühitə reaksiya göstərmək bacarığıdır. Hər bir işçi maksimal səmərəliliklə işləməyi və öz işində lider olmağı seçirsə, bütün müəssisə, tamamilə təbii yolla, bütün dünyada ən qabaqcıl mövqelərə çıxır.

– Bəs TLE nə deməkdir? – təkidlə soruşdum.

– Birinci növbədə bu, hər bir adamın istənilən an istifadə etməyə başlaya biləcəyi iş və həyat fəlsəfəsidir. Həmin şəxs, neçə yaşının olması və hansı ölkədə yaşamasından asılı olmayaraq, bu fəlsəfənin köməyi ilə daxili liderini azad edəcək və bir neçə dəqiqənin içərisində fövqəladə nəticələrə nail olacaqdır.

Hər birimizin içərisində daxili lider var və o, özünü göstərməyə çalışır. Hər insanın titulu, yaşı və yaşayış yeri ilə bağlılığı olmayan anadangəlmə liderlik qabiliyyəti var. Tezliklə tanış olacağın metod vasitəsilə Los-Ancelesdən olan multimilli şirkətin iyirmi səkkiz yaşlı ticarət nümayəndəsi öz daxili liderinə yetişmək qabiliyyətindədir və bu andan onu tamamilə başqa bir gerçəklik, tamamilə fərqli iş nəticələri və müqayisə edilməz dərəcədə daha yüksək əmək haqqı gözləyir. Bostondan olan on altı yaşlı məktəbli daxili liderini aşkar edə bilər və bunun nəticəsində təhsildə parlaq uğurlar, hobbisində müvəffəqiyyət və məktəbli həmyaşıdları arasında böyük hörmət qazana bilər. Gün işığına çıxmaq üçün yanıb-yaxılan daxili lider San-Fransiskodan olan otuz dörd yaşlı menecerdə də, Solt-Leyk-Sitidən olan qırx iki yaşlı biznesmen qadında da yaşayır.

– İndi mən bunu daha yaxşı anlayıram, Tommi. İstənilən adam dünyanın istənilən nöqtəsində irəli addım ata, nəyisə daha da yaxşı etmək üçün üzərinə məsuliyyət götürə, işində kamilliyə nail ola və liderə çevrilə bilər. Bu növ qərarı peşəsindən asılı olmayaraq hər kəs – Vaşinqtondan olan əsgər də, Tokiodan olan müəllimə də, Perudan olan təyyarəçi də qəbul edə bilər. Hər birimizin daxilində bu liderlik potensialı var. Yalnız onu dərk etmək və istifadə etməyi öyrənmək lazımdır. Ulu tanrım, əgər fəaliyyət yerindən – kommersiya şirkəti, tədris müəssisəsi, dövlət idarəsi, ya da sosial xidmət olsun – asılı olmayaraq insanlar bu ideyanı dərk etsəydilər, bütün dünya dəyişərdi!

– Elədir. Mən də məhz bu haqda danışıram, dostum, – Tommi təqdirlə dedi. – Öz daxili liderini gerçəkləşdirmək üçün bircə dəfə oyansan, liderliyini daim göstərəcəksən. Axı sən bu gücdən nə qədər çox istifadə edirsənsə, onunla daha yaxından tanış olursan. Özü də bu vaxt o artır. Və daha bir şey, Bleyk.

– Dinləyirəm.

– Mən hələlik TLE-nin açılışını sənə deyə bilməyəcəyəm – o, yenidən medalyonunu sığallayaraq, baxışlarında şıltaq bir parıltı ilə bildirdi. – Bu hərflərin mənasını izah etmək icazəsi yalnız bu fəlsəfəni mənə öyrətmiş dörd müəllimə verilib. Onlar isə bunu yalnız müəyyən şərtlər daxilində edirlər.

– Tommi, xahiş edirəm, deyin, – mən az qala yalvardım.

– Edə bilmərəm. Ən azı bu gün mümkün deyil. Bəlkə də yaxın günlərdə bu barədə sənə danışmaq icazəsi ala biləcəyəm… Niyə menecer deyiləm məsələsinə qayıtsaq, bunu mənə çoxdan təklif edirlər. Məni dəfələrlə şirkətin vitse-prezidenti vəzifəsinə də dəvət ediblər: xidməti avtomobil, nümayəndəlik xərcləri üçün pul, nəhəng kabinet… Amma bu hələ məni özünə çəkmir. Bilmək istəyirsənsə, əsl liderlik bundan ibarət deyildir. Liderliyin hansı kresloda oturmağın və nə qədər pul almağınla heç bir əlaqəsi yoxdur. Liderlik sənin nə dərəcədə yaxşı işləməyin və nə dərəcədə qüsursuz davranmağınla müəyyən olunur. Artıq dediyim kimi, əsas məsələ növündən asılı olmayaraq işini əla yerinə yetirməkdir. Bir yerdə və rəhbərliyi altında işlədiyin adamları ruhlandırmaqdır. LBT-nin kökündə çoxdan yaddan çıxmış, amma dərin bir həqiqət dayanır: lider olmaq üçün insana titul lazım deyil.

– Əla həyat mövqeyidir, – dedim.

– Bizim müasirlərimiz liderlik ideyasının mənasını düzgün başa düşmürlər. Bu məsələylə əlaqədar onların başında tam qarmaqarışıqlıqdır. Onlar hesab edirlər ki, liderlər ancaq biznesi idarə edən direktorlardır.

– Və ya dövlət başçılarıdır.

– Bəli-bəli. Bu isə düzgün deyil. Çox mühüm olduğu üçün bir daha təkrar edirəm: hər bir kəs lider ola bilər. Biz həqiqi qabaqcıl müəssisə qurmaq istəyiriksə, hər bir əməkdaşın lider olması zəruridir.

Tommi ara verdi, indicə dediyi sözləri götür-qoy edərək, yenidən saçları ilə oynamağa başladı. Sonra qətiyyət və qızğınlıqla davam etdi:

– Ona görə də, bütün bu illər ərzində kitab mağazasına girəndə öz eqomu onun astanasından çöldə qoyur, bütün gücümü işimi ən yaxşı şəkildə görmək, əməkdaşlarımıza yardım etmək və əsl lider olmaq üzərində cəmləyirdim. Vizit vərəqimdə hansısa təmtəraqlı titulun çap edilməsi haqqında isə ümumiyyətlə düşünməmişəm.

Bu sözlər mənə öz təsirini göstərdi. Görünür Tommi vicdanlı adamdır. Ordudan tərxis olunandan və mülki həyata qayıdandan sonra belələrinə az rast gəlmişəm. Birdən ağzımdan belə bir sual çıxdı:

– Sizin vizit vərəqiniz var? Bax, mənimki yoxdur… – bir qədər karıxmış halda dedim.

– Bəli. Al, – kartını mənə uzatdı.

Orada qabarıq qızılı hərflərlə yazılmışdı:

Bright Mind Books Inc

Kitab mağazaları şəbəkəsi

5555 Beşinci Avenyu

Nyu-York, Nyu-York

Tommi Flin

İnsan

– Vəzifəyə bax, ha – «İnsan»! – ucadan dedim. – Titul bax belə olar! Bu mənim xoşuma gəlir.

– Artıq dediyim kimi, Bleyk, lider olmaq üçün titula ehtiyac yoxdur. Sadəcə canlı insan olmaq kifayətdir. Tamamilə kifayətdir. Başqa heç nə lazım deyil.

İndi yer üzərində yaşayanlardan hər biri hər hansı titulun özündə saxladığından çox-çox böyük olan dərk edilməmiş potensial və müəyyən edilməmiş gücə malikdir. Bu gücü oyatmağı və istifadə etməyi öyrənə bilsən, uğur sənin həyatının hər tərəfini nura qərq edəcək. Lider davranışı sənin üçün təbii olacaq – sən avtomatik olaraq lider kimi yaşayacaq və işləyəcəksən. Varlığın başqa formaları sənə yad olacaqdır.

– Eşitdiklərimin hamısı xoşuma gəlir. Tommi, sizə qulaq asdıqca nikbinləşirəm – tam səmimiyyətlə bildirdim. – Mən sizin söylədiyiniz yolla uğura çatmaq istəyirəm. Özü də bunu mümkün qədər tez etmək istəyirəm.

– Artıq haqqında söhbət etdiyim dörd müəllimlə tanış olduqdan sonra mənimlə də məhz bu baş vermişdi. Onlar TLE fəlsəfəsini mənə ötürdülər və o vaxtdan mən daha heç zaman əvvəlki kimi olmadım. Mən həqiqi liderliyin nədən ibarət olduğunu dərindən anladım. Titullar mənim üçün öz əhəmiyyətini itirdi. Nəhəng künc kabineti də, hətta böyük qazanc da mənasını itirdi. Mühüm olan bircə şey – hər gün özünü işdə maksimum gerçəkləşdirmək qaldı. Qəribə də olsa, mənim davranışım haqqında söz-söhbət fantastik sürətlə yayıldı və şirkətin rəhbərliyi mənə diqqət yetirməyə başladı. Mənə vəzifə və titullar təklif edildi. Pəncərəsindən gözəl mənzərə açılan kabineti tutmağımı xahiş etdilər. Rəhbərlik mənə şəbəkəmizdə olan satıcılardan daha artıq maaş vermək istəyirdi.

– Doğrudan qeyri-adidir. Siz bizim işimizdən əldə etməyə can atdığımız şeylərin qayğısına az qalıdıqca, onları o qədər çox alırsınızmış, –cibində Mikki-Mauslu dəsmalı olan, gözlərində həyat odu yanan bu adama fikirli halda bildirdim.

– Bu doğrudan inanılmazdır, – o eyni ehtirasla davam etdi. – Sən tamamilə haqlısan: insanların əksəriyyəti üçün bu ağılasığmazdır – onlar belə işləməyə adət etməyiblər. Ətrafdakıları birinci növbədə maraqlandıran şeylərə nə qədər az diqqət verir, diqqətimi öz işimdə və hər şeydə əsl lider olmaq istəyində nə qədər çox cəmləyirdimsə, bu həsrəti çəkilən şeylər, sanki təsadüf nəticəsində, həyatımda daha tez-tez peyda olurdular. İndi, geriyə baxanda, mən özüm də bunu güclə inanıram, – Tommi çənəsini fikirli-fikirli sığallayaraq sözünü bitirdi.

– Deməli siz təklif edilən bütün pullardan imtina edirdiniz? – sualını verməyə bilmədim.

– Bir bu qalmışdı! Pulları götürürdüm, – o güldü.

Mən də ürəkdən güldüm. Bu adam getdikcə daha çox xoşuma gəlirdi. Getdikcə daha çox atamı xatırladırdı. İndi onların niyə dostluq etdiyini anlayırdım.

– Amma, Bleyk, bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, bu şirkətdə mənim heç vaxt, heç bir titulum olmayıb. Beləcə də ən aşağıda qalmışam. Fikirləş gör nə qədər adam işə vəzifə pillələri ilə qalxmaq arzusu ilə gəlir, fikirləşir ki, daha məsul vəzifə alandan sonra nəyə qadir olduğunu göstərəcək, böyük işlər görəcək. Amma mənim bildiyimə görə, yaxşı bir şeyi əvvəlcə alıb, hesabını sonra ödəyə biləcəyin yeganə yer restorandır. İşdə və həyatda uğurun qiymətini onun bəhrələrini görməmişdən qabaq ödəməlisən.

İndiyə qədər etdiyin yaxşı işlərin mükafatını almamısansa, bu o demək deyil ki, heç vaxt almayacaqsan. İnsan həmişə əkdiyini biçir. Toyuqlar həmişə öz hininə qayıdır. Sən də həmişə haqq etdiyini alırsan. İstənilən yaxşı işin, nə qədər kiçik olur-olsun, yaxşı nəticələri olur. Yeri gəlmişkən, sən istənilən böyük biznesmenin (mən yaxşıların yaxşılarını nəzərdə tuturam), dahi ixtiraçının, böyük rəssamın və ya dahi alimin bioqrafiyası ilə tanış olsan görərsən ki, onların heç biri işini pula görə etməyib.

– Doğrudan?

– Əlbəttə. Ruzvelti və ya Mandelanı, Edison və ya Eynşteyni yadına sal. Onları hərəkətə gətirən pul deyildi. Belə insanları hərəkətə gətirən maraqlı məsələlər olub. Əla bir şey yaratmaq şansı olub. Qeyri-adi bir şey etmək istəyi olub. Məhz bu yanğının sayəsində onlar əfsanəyə çevriliblər.

– Maraqlıdır, – qeyd etdim.

– Qulaq as, mən özüm sənə deyəcəyəm ki, tam gücünlə yaşamaq üçün pul çox vacibdir. O, sərbəstlik gətirir. Stressi azaldır. Sevdiyin adamların lazımi səviyyədə qayğısına qalmağa kömək edir.

– Başqalarına kömək etməyə də, – əlavə etdim, – Mən eşitmişəm ki, yoxsullara kömək etməyin ən yaxşı üsulu onlardan birinə çevrilməməkdir.

– Doğrudur, Bleyk. Əla fikirdir. Lakin pul həqiqətən də özündə olan ən yaxşı şeyləri gerçəkləşdirmək və HNİ etmək vərdişinin törəmə məhsuludur.

– İndi də HNİ. Bu nə olan şeydir?

– Həqiqətən Nöqsansız İş, mənim dostum. Sənin bu yaxınlarda tanış olacağın dörd dahi müəllim qısaltmaları xoşlayır. Mən də onların oyununu oynayıram… Heç özüm də bilmirəm niyə, hərçənd bunun qəribə göründüyünü anlayıram.

– Sözün düzü, Tommi, doğrudan da bir az qəribədir.

– Bir qədər qeyri-adilik işin xeyrinədir. Adamların əksəriyyəti sanki bir ülgü üzrə tikilib, adamın ürəyi bulanır. Sən başqalarından fərqli düşünmək, hiss etmək və davranmaqdan qorxursansa yaradıcılıq, yenilikçilik və başqa gözəl şeylər sənlik deyil. Özünəməxsus ol, Bleyk. Dünyaya daha heç vaxt indi mənim qarşımda dayanmış Bleyk Devisin dəqiq surəti gəlməyəcək. Sən bütün dünyada, bütün zamanlar üçün yeganəsən. Və heç kim özün qədər yaxşı sən ola bilməyəcək.

– Maraqlı nəzər nöqtəsidir. Mənə həmişə elə gəlirdi ki, mən göründüyümdən daha orijinalam, sadəcə özümü saxlayıram. Müharibədə olandan sonra isə tamam özümə qapandım. Amma sizinlə görüşdən sonra əhvalım birdən-birə yaxşılaşdı. Bunun üçün sağ olun. Mənim döyüş yoldaşlarımın da sizinlə tanış olması və bildiklərinizi öyrənməsi çox yaxşı olardı.

– Nə olar. Əmin ol ki, biz onlara da kömək edəcəyik. Səninlə birlikdə liderlik haqqında ismarıcı bütün dünyaya yayacaq, var qüvvəsi ilə işləmək, özünün bütün işlərində lider olmaq istəyən hər bir adama çatdıracağıq. Fikirləşirəm ki, artıq çoxları bu fəlsəfə ilə tanış olmağa hazırdır. Ömür qısadır və indi insanlar anadangəlmə potensiallarını gerçəkləşdirmək və dünyanı yaxşıya doğru dəyişməyi özlərinin etməli olduqlarını dərk etməyə həmişəkindən daha yaxındırlar. Sən bilirsənmi orta ömür cəmi doqquz yüz altmış aydır?

– Cəmisi? Bu cür ifadə edəndə həyat lap qısa görünür…

– Hə, o heç də uzun deyil. Hardasa iyirmi doqquz min günə yaxındır.

– İşə bax. Doqquz yüz altmış ay və ya iyirmi doqquz min gün. Bunu yadda saxlamaq lazımdır.

– Belə ki, əsil liderliyə təxirə salmadan keçmək lazımdır. Heç vaxt titulum olmasa da şirkətimizdə əla nüfuza malikəm. İşimi yerinə yetirmək üçün mənə rütbə lazım deyil. Mən öz davranışımla ümid etdiyimdən çox-çox artıq hörmət və rifah qazanmışam. Mənə ən məsuliyyətli işləri tapşırıblar. Şirkətin ali rəhbərliyi mənim məsləhətlərimə əməl edib. Hamının arzusunda olduğu Karib adalarına dəfələrlə putyovka almışam. Pul isə əlimə özü gəlib. Dostum, lider olmaq üçün titul lazım deyil. Lazım deyil, vəssalam, – Tommi söhbəti bitirdi.

O, saatına baxdı. Siferblatda Kvadrat Tumanlı Süngər Bobun şəkli çəkilmişdi. Mən buna rəyimi bildirməkdən çəkindim. Çox qəribə adamdır. Amma, indicə qeyd etdiyim kimi, o mənim xoşuma gəlir. Mənə tamamilə aydın idi ki, bu əcayib görkəmin və mənə təlim etmək istədiyi yeni, qəribə fəlsəfənin arxasında xeyirxah bir ürək gizlənir.

– Hər bir halda mən işimə doğrudan da ciddi yanaşıram, biz isə çənə vurmağa filan qədər vaxt sərf etdik, Bleyk. Bu mənim ürəyimcə deyil. Bilirəm ki, bu filialda bəzi şeyləri yaxşılaşdırmaq lazımdır. Amma deməliyəm ki, əla şirkətimiz var və sənin bəxtin gətirib ki, burada işləyirsən. Mənə bu gün vaxt ayırdığın üçün sağ ol.

– Problem yoxdur, Tommi, – söhbətin belə qəfldən kəsilməsindən bir qədər pərt şəkildə cavab verdim. – Söhbət üçün mən təşəkkür etməliyəm. Mən çoxlu yeni şey öyrəndim.

– Sağlığına qismət. Yadında saxla ki, dostum, hər şey TLE-yə bağlıdır. Təkcə işdə yox, həyatda da. Əvvəl də qeyd etdiyim kimi, nəyi nəzərdə tutduğumu fikirləşdiyindən daha tez anlayacaqsan. Çevrilişə hazır ol. Səni ən rəngli yuxularında belə görmədiyin iş uğuru və şəxsi xoşbəxtlik gözləyir. Sən bu şirkətin rok-ulduzu olacaqsan. Mən sənə görə çox şadam, – o, yumruğunu yenidən yuxarı qaldırıb, göz vuraraq dedi.

– Artıq mən özüm də özüm üçün şadam.

– Lakin, Bleyk, səni liderliyə doğru bu qeyri-adi səyahətə götürməzdən qabaq, səninlə bir müqavilə bağlamalıyam. Xahişimi qəbul etməyə hazır deyilsənsə, səninlə ünsiyyətdə olmaq nə qədər xoş olsa da, səni dörd müəllimə təqdim edə bilməyəcəm.

– Nə müqavilədir? – mən yeknəsəq həyatımı dəyişməklə bağlı bu cəlbedici imkanın ilğıma çevriləcəyindən bir qədər qorxaraq soruşdum. Sözün düzü Tomminin mənim üzərimə hansısa bir öhdəlik qoymaq istəməsindən bir qədər ruhdan düşdüm də.

– Narahat olma, mənim şərtlərim o qədər də ağır olmayacaq. Əminəm ki, liderliyin fəlsəfəsi ilə tanış olduqdan sonra sən mənim xahişimi müqaviləsiz də yerinə yetirəcəksən.

– Elə isə müqavilə nədən ibarətdir? – soruşdum.

– Sadəcə mənə söz ver.

– Nəyə?

– İmkan düşən kimi müəllimlərimizdən öyrənəcəyin ideya və metodları ətrafındakılarla bölüşdürməyə, Bleyk. Bunun əvəzində sənin mükafatın çoxlu sayda insanın həyatını yaxşılaşdırmaq imkanı, mənim mükafatım isə özümün müəllimlərlə bağladığım müqaviləni yerinə yetirməyim olacaq.

– Onlar da sizdən eyni vədi alıblar? – soruşdum.

– Bəli. İndi, öz təcrübəmdə onların dərslərinin qeyri-adi faydasına inanandan sonra, niyə belə etdikləri mənə aydın olur. Bu dörd nəfər mənim rast gəldiyim insanların ən güclüləri və alicənablarıdır. Onlar əmindirlər ki, fəlsəfələri hər bir insanın həyatını yaxşılaşdırmağa, bütöv təşkilatları kökündən dəyişməyə qadirdir. Bundan əlavə, şübhə yoxdur ki, bu biliklər bütöv ölkələr və xalqları qeyri-adi irəliləyişə gətirməyə qadirdir. Ona görə də insanlara öz potensiallarını tam şəkildə gerçəkləşdirməyə kömək etmək və dünyanı daha rahat etmək istəyini rəhbər tutan dörd müəllim məndən söz aldılar ki, onların nəzəriyyəsini yayacam. Bleyk, mən bu gün bura məhz bunun üçün gəlmişəm. Səndən də belə bir sözü bunun üçün almaq istəyirəm.

– Yaxşı, razıyam. Əlimə imkan keçən kimi bu fəlsəfəni adamlarla bölüşəcəm. Əgər bu sizin dediyiniz qədər səmərəlidirsə, bəlkə onun haqqında kitab da yazacam. Oxucularımın hamısı bu liderlik ideyaları ilə tanış ola biləcəklər. Hamımız insanlar, müəssisələr və bütöv ölkələrin daha yaxşı olması üçün səy göstərməliyik. Belə ki, Tommi, mən sizə həvəslə söz verirəm.

– Əla, – Tommi sakit cavab verdi.

O məni kitab dolablarının arasında tək qoyaraq getdi. Beynimdə yeni fikirlər dolaşırdı. Uzun illərdən bəri ilk dəfə ürəyim sevinclə çırpınırdı. Mən yenidən özümü canlı hiss etdim. Yenidən Ümid qazandım.

Bəli, bu möhtəşəm bir an idi. Artıq Tommi Flinlə tanış olduğum gün çox-çox arxada qalıb. Zamanın bu qədər sürətlə keçdiyinə inanmaq olmur. Beləcə də yaşayırıq: günlər həftələrə, həftələr aylara dönür… və hamısı da bir göz qırpımında keçib gedir.

***

Bu başdan deyim ki, Tommi həmin bazar ertəsi günü Sohodakı kitab mağazasında verdiyi vədlərin hamısını yerinə yetirdi. Birincisindən sonuncusuna qədər.

Onun qeyri-adi fəlsəfəsi ilə tanışlıqdan sonra mənim dünyam doğrudan da kökündən dəyişdi. Məni tanış etdiyi dörd müəllimin təlimi nəticəsində karyeram sürətlə yüksəlməyə başladı. Onların ideyalarını mənimsəyib xoşbəxtlik və daxili rahatlıq tapdım. O vaxta qədər bunlar məndən inadla uzaq durardılar. Bunların hamısı, Tomminin vəd etdiyi kimi, gözlədiyimdən də tez baş verdi.

Sizə fəxrlə deyə bilərəm ki, indi mən Bright Mind Books kitab şirkətinin tarixində ən cavan vitse-prezidentəm. Mən bütün ölkə boyu səyahət edir, müxtəlif şəhərlərdə yerləşən mağazalarımıza baş çəkir, müqavilələr bağlayır və bütün səviyyədən olan işçilərimizə liderə çevrilməkdə yardım göstərirəm. Bizim şirkətimiz sürətlə inkişaf edir və böyük gəlirlər əldə edir. Alıcılar bizim xidmət səviyyəmizə heyran qalırlar və çoxlu insanlar bizim şəbəkədə işləməyi arzulayırlar.

Mən təkcə öz işimdən deyil, şəxsi həyatımdan da çox razıyam. Mən sağlamam, əsil dostluğumuz və iki gözəl övladımız olan qadınla evliyəm. İndi, müharibədə keçirdiyim dövrü məni daha güclü və müdrik insana çevirmiş qiymətli şəxsi inkişaf dövrü kimi xatırlayıram. Əgər kitab mağazasında işləmək əvvəllər mənə yerində saymaq kimi görünürdüsə, indi öz işimi əsil incəsənət hesab edirəm.

Lakin sizinlə bölüşmək istədiyim əsas şey budur ki, mən təkcə uğur qazanmamışam, mən özümü lazımlı hiss edirəm. Həyatımın mənası olduğunu hiss edirəm. Dünya mənim mövcud olmağım nəticəsində bir qədər yaxşılaşıb. Bu hissdən gözəl nə ola bilər? Bunlar hamısı Tommi ilə tanış olduğum həmin səhər başladı. Yadınızdadırsa, elə həmin vaxt müəllimimə söz verdim ki, öyrəndiklərimi rastıma çıxan hər bir kəslə bölüşəcəm. İndi mən onları kitabımın bütün oxucularına ötürmək kimi bir şərəfə nail oluram. Zəhmət olmasa kəmərləri bağlayın, çünki səfərimiz olacaq.