Za darmo

Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej

Tekst
Oznacz jako przeczytane
Czcionka:Mniejsze АаWiększe Aa

Het is een vast principe van me, altyd bedaard te blyven – want ik houd dit voor nuttig in de zaken – maar ik moet erkennen, dat het me dikwyls veel moeite kostte, by 't aanhooren van al de gekheid die Stern voorleest. (To jest moja stała zasada, zawsze pozostawać spokojnym – bo uważam to za przydatne w interesach – ale muszę przyznać, że często kosztowało mnie to wiele wysiłku, słuchając wszystkich głupot, które Stern czyta; het is een vast principe van me, altyd bedaard te blyven – to jest moja stała zasada, zawsze pozostawać spokojnym, want ik houd dit voor nuttig in de zaken – bo uważam to za przydatne w interesach, maar ik moet erkennen, dat het me dikwyls veel moeite kostte, by 't aanhooren van al de gekheid die Stern voorleest – ale muszę przyznać, że często kosztowało mnie to wiele wysiłku, słuchając wszystkich głupot, które Stern czyta).

Wat wil hy toch? (Czego on właściwie chce?; wat wil hy toch – czego on właściwie chce?).

Wat moet het eind zyn? (Jaki będzie koniec?; wat moet het eind zyn – jaki będzie koniec?).

Wanneer komt er nu eindelyk iets degelyks? (Kiedy wreszcie pojawi się coś solidnego?; wanneer komt er nu eindelyk iets degelyks – kiedy wreszcie pojawi się coś solidnego?).

Wat gaat het my aan, of die Havelaar zyn tuin schoon houdt, en of de menschen voor of achter by hem binnenkomen? (Co mnie obchodzi, czy ten Havelaar dba o swój ogród i czy ludzie wchodzą do niego od przodu czy od tyłu?; wat gaat het my aan, of die Havelaar zyn tuin schoon houdt – co mnie obchodzi, czy ten Havelaar dba o swój ogród, en of de menschen voor of achter by hem binnenkomen – i czy ludzie wchodzą do niego od przodu czy od tyłu?).

By Busselinck en Waterman moet men door een nauw gangetje, naast een oliepakhuis, waar 't altyd heel vuil is. (U Busselincka i Watermana trzeba przejść przez wąski korytarz obok magazynu oleju, gdzie zawsze jest bardzo brudno; by Busselinck en Waterman moet men door een nauw gangetje – u Busselincka i Watermana trzeba przejść przez wąski korytarz, naast een oliepakhuis, waar 't altyd heel vuil is – obok magazynu oleju, gdzie zawsze jest bardzo brudno).

En dan dat gemaal over die buffels! (A potem to ględzenie o tych bawołach!; en dan dat gemaal over die buffels – a potem to ględzenie o tych bawołach!).

Wat hoeven ze buffels te hebben, die zwarten? (Po co im te bawoły, tym czarnym?; wat hoeven ze buffels te hebben, die zwarten – po co im te bawoły, tym czarnym?).

Ik heb nog nooit een buffel gehad, en toch ben ik tevreden. (Nigdy nie miałem bawołu, a mimo to jestem zadowolony; ik heb nog nooit een buffel gehad, en toch ben ik tevreden – nigdy nie miałem bawołu, a mimo to jestem zadowolony).

Er zyn menschen die altyd klagen. (Są ludzie, którzy zawsze narzekają; er zyn menschen die altyd klagen – są ludzie, którzy zawsze narzekają).

En wat dat schimpen op gedwongen arbeid aangaat, men ziet wel dat hy de preek van dominee Wawelaar niet gehoord heeft, anders zou hy weten hoe nuttig dat werken is voor de uitbreiding van 't Gods-ryk. (A co do tego narzekania na przymusową pracę, widać, że nie słyszał kazania pastora Wawelaara, w przeciwnym razie wiedziałby, jak użyteczna jest ta praca dla rozszerzenia Królestwa Bożego; en wat dat schimpen op gedwongen arbeid aangaat – a co do tego narzekania na przymusową pracę, men ziet wel dat hy de preek van dominee Wawelaar niet gehoord heeft – widać, że nie słyszał kazania pastora Wawelaara, anders zou hy weten hoe nuttig dat werken is voor de uitbreiding van 't Gods-ryk – w przeciwnym razie wiedziałby, jak użyteczna jest ta praca dla rozszerzenia Królestwa Bożego).

't Is waar, hy is luthersch. (To prawda, że jest luteraninem; 't is waar, hy is luthersch – to prawda, że jest luteraninem).

O, zeker, als ik had kunnen gissen hoe hy 't boek schryven zou, dat zoo gewichtig worden moet voor alle makelaars in koffi – en anderen – had ik 't liever zelf gedaan. (O, z pewnością, gdybym mógł zgadnąć, jak on napisze książkę, która ma być tak ważna dla wszystkich maklerów kawy – i innych – wolałbym zrobić to sam; o, zeker, als ik had kunnen gissen hoe hy 't boek schryven zou – o, z pewnością, gdybym mógł zgadnąć, jak on napisze książkę, dat zoo gewichtig worden moet voor alle makelaars in koffi – en anderen – która ma być tak ważna dla wszystkich maklerów kawy – i innych, had ik 't liever zelf gedaan – wolałbym zrobić to sam).

Maar hy heeft een steun in de Rosemeyers, die in suiker doen, en dit maakt hem zoo boud. (Ale ma wsparcie Rosemeyersów, którzy handlują cukrem, i to sprawia, że jest taki śmiały; maar hy heeft een steun in de Rosemeyers – ale ma wsparcie Rosemeyersów, die in suiker doen, en dit maakt hem zoo boud – którzy handlują cukrem, i to sprawia, że jest taki śmiały).

Ik heb ronduit gezegd – want ik ben oprecht in die dingen – dat wy de geschiedenis van dien Saïdjah wel kunnen missen, maar daar begon op-eens Louise Rosemeyer tegen my optestaan. (Powiedziałem otwarcie – bo jestem szczery w tych sprawach – że możemy obejść się bez historii tego Saïdjah, ale wtedy nagle Louise Rosemeyer zaczęła mi się sprzeciwiać; ik heb ronduit gezegd – want ik ben oprecht in die dingen – dat wy de geschiedenis van dien Saïdjah wel kunnen missen – powiedziałem otwarcie – bo jestem szczery w tych sprawach – że możemy obejść się bez historii tego Saïdjah, maar daar begon op-eens Louise Rosemeyer tegen my optestaan – ale wtedy nagle Louise Rosemeyer zaczęła mi się sprzeciwiać).

Het schynt dat Stern haar gezegd heeft dat er van liefde zou inkomen, en daar zyn zulke meisjes dol op. (Wygląda na to, że Stern powiedział jej, że pojawi się miłość, a dziewczyny są na to takie łase; het schynt dat Stern haar gezegd heeft dat er van liefde zou inkomen – wygląda na to, że Stern powiedział jej, że pojawi się miłość, en daar zyn zulke meisjes dol op – a dziewczyny są na to takie łase).

Ik zou me echter hierdoor niet hebben laten afschrikken, als maar niet de Rosemeyers me gezegd hadden, gaarne kennis te willen aanknoopen met Sterns vader. (Jednak nie zniechęciłbym się tym, gdyby nie to, że Rosemeyersowie powiedzieli mi, że chcieliby nawiązać znajomość z ojcem Sterna; ik zou me echter hierdoor niet hebben laten afschrikken – jednak nie zniechęciłbym się tym, als maar niet de Rosemeyers me gezegd hadden, gaarne kennis te willen aanknoopen met Sterns vader – gdyby nie to, że Rosemeyersowie powiedzieli mi, że chcieliby nawiązać znajomość z ojcem Sterna).

Dit is natuurlyk om door den vader te komen tot den oom, die in suiker doet. (To oczywiście po to, aby przez ojca dotrzeć do wuja, który handluje cukrem; dit is natuurlyk om door den vader te komen tot den oom – to oczywiście po to, aby przez ojca dotrzeć do wuja, die in suiker doet – który handluje cukrem).

Als ik nu te sterk party trek voor 't gezond verstand tegen den jongen Stern, laad ik den schyn op my, alsof ik hen van hem wil aftrekken, en dit is volstrekt het geval niet, want ze doen in suiker. (Jeśli teraz zbyt mocno opowiadam się za zdrowym rozsądkiem przeciwko młodemu Sternowi, sprawiam wrażenie, jakbym chciał ich odciągnąć od niego, a to wcale nie jest prawdą, bo handlują cukrem; als ik nu te sterk party trek voor 't gezond verstand tegen den jongen Stern – jeśli teraz zbyt mocno opowiadam się za zdrowym rozsądkiem przeciwko młodemu Sternowi, laad ik den schyn op my, alsof ik hen van hem wil aftrekken – sprawiam wrażenie, jakbym chciał ich odciągnąć od niego, en dit is volstrekt het geval niet, want ze doen in suiker – a to wcale nie jest prawdą, bo handlują cukrem).

Ik begryp volstrekt Sterns bedoeling niet met zyn geschryf. (Nie rozumiem w ogóle zamiaru Sterna z jego pisaniem; ik begryp volstrekt Sterns bedoeling niet met zyn geschryf – nie rozumiem w ogóle zamiaru Sterna z jego pisaniem).

Er zyn altyd ontevreden menschen, en staat het hem nu fraai, hy die zooveel goeds geniet in Holland – van de week nog heeft myn vrouw kamillen-thee voor hem gezet – om te schimpen op de Regeering? (Zawsze są niezadowoleni ludzie, i czy to dobrze, że on, który cieszy się tyloma dobrami w Holandii – moja żona właśnie w tym tygodniu zaparzyła mu herbatę rumiankową – krytykuje rząd?; er zyn altyd ontevreden menschen – zawsze są niezadowoleni ludzie, en staat het hem nu fraai, hy die zooveel goeds geniet in Holland – i czy to dobrze, że on, który cieszy się tyloma dobrami w Holandii, van de week nog heeft myn vrouw kamillen-thee voor hem gezet – moja żona właśnie w tym tygodniu zaparzyła mu herbatę rumiankową, om te schimpen op de Regeering – krytykuje rząd?).

Wil hy daarmee de algemeene ontevredenheid aanvuren? (Czy chce tym rozpalić ogólne niezadowolenie?; wil hy daarmee de algemeene ontevredenheid aanvuren – czy chce tym rozpalić ogólne niezadowolenie?).

Wil hy Gouverneur-generaal worden? (Czy chce zostać gubernatorem generalnym?; wil hy Gouverneur-generaal worden – czy chce zostać gubernatorem generalnym?).

Hy is er verwaand genoeg toe… om het te willen, meen ik. (Jest wystarczająco zarozumiały… żeby tego chcieć, mam na myśli; hy is er verwaand genoeg toe – jest wystarczająco zarozumiały, om het te willen, meen ik – żeby tego chcieć, mam na myśli).

Ik vroeg hem dit eergister, en zei er ronduit by, dat zyn hollandsch nog zoo gebrekkig was. (‘O, dit is geen bezwaar, antwoordde hy. Er schynt maar zelden een Gouverneur-generaal daarheen gezonden te worden, die de taal van 't land verstaat.’ Wat moet ik nu doen met zoo'n wys-neus? Hy heeft niet den minsten eerbied voor myn ondervinding. Toen ik hem van de week zei dat ik reeds zeventien jaar makelaar was, en al twintig jaar de beurs bezocht, haalde hy Busselinck & Waterman aan, die al achttien jaar makelaars zyn, en, zeide hy ‘die hebben dus één jaar ondervinding meer’. Zoo ving hy me, want ik moet erkennen, omdat ik van de waarheid houd, dat Busselinck & Waterman weinig van de zaken weten, en dat het knoeiers zyn. – Zapytałem go o to przedwczoraj i powiedziałem otwarcie, że jego holenderski wciąż był tak słaby. ‘O, to nie jest problem, odpowiedział. Wygląda na to, że rzadko wysyłają tam gubernatora generalnego, który zna język kraju.’ Co mam teraz zrobić z takim mądrzelem? Nie ma za grosz szacunku dla mojego doświadczenia. Kiedy powiedziałem mu w tym tygodniu, że jestem już od siedemnastu lat maklerem i od dwudziestu lat odwiedzam giełdę, przywołał Busselincka i Watermana, którzy są maklerami od osiemnastu lat, i powiedział: ‘mają więc rok więcej doświadczenia’. W ten sposób mnie przechytrzył, bo muszę przyznać, ponieważ kocham prawdę, że Busselinck i Waterman niewiele wiedzą o interesach i są partaczami; ik vroeg hem dit eergister – zapytałem go o to przedwczoraj, en zei er ronduit by, dat zyn hollandsch nog zoo gebrekkig was – i powiedziałem otwarcie, że jego holenderski wciąż był tak słaby, ‘o, dit is geen bezwaar, antwoordde hy – ‘o, to nie jest problem, odpowiedział, er schynt maar zelden een Gouverneur-generaal daarheen gezonden te worden, die de taal van 't land verstaat’ – wygląda na to, że rzadko wysyłają tam gubernatora generalnego, który zna język kraju.’ wat moet ik nu doen met zoo'n wys-neus? Hy heeft niet den minsten eerbied voor myn ondervinding – co mam teraz zrobić z takim mądrzelem? Nie ma za grosz szacunku dla mojego doświadczenia, toen ik hem van de week zei dat ik reeds zeventien jaar makelaar was, en al twintig jaar de beurs bezocht – kiedy powiedziałem mu w tym tygodniu, że jestem już od siedemnastu lat maklerem i od dwudziestu lat odwiedzam giełdę, haalde hy Busselinck & Waterman aan, die al achttien jaar makelaars zyn, en, zeide hy die hebben dus één jaar ondervinding meer’ – przywołał Busselincka i Watermana, którzy są maklerami od osiemnastu lat, i powiedział: ‘mają więc rok więcej doświadczenia’, zoo ving hy me, want ik moet erkennen, omdat ik van de waarheid houd, dat Busselinck & Waterman weinig van de zaken weten, en dat het knoeiers zyn – w ten sposób mnie przechytrzył, bo muszę przyznać, ponieważ kocham prawdę, że Busselinck i Waterman niewiele wiedzą o interesach i są partaczami).

 

Marie is ook in de war. (Marie też jest zdezorientowana; marie is ook in de war – Marie też jest zdezorientowana).

Verbeeld u, dat ze van de week – het was haar beurt van voorlezen aan 't ontbyt, en we waren aan de geschiedenis van Loth – op eens stilhield en niet verder lezen wilde. (Wyobraź sobie, że w tym tygodniu – to była jej kolej na czytanie na śniadanie, a byliśmy przy historii Lota – nagle przestała i nie chciała czytać dalej; verbeeld u, dat ze van de week – het was haar beurt van voorlezen aan 't ontbyt, en we waren aan de geschiedenis van Loth – wyobraź sobie, że w tym tygodniu – to była jej kolej na czytanie na śniadanie, a byliśmy przy historii Lota, op eens stilhield en niet verder lezen wilde – nagle przestała i nie chciała czytać dalej).

Myn vrouw, die evenzeer als ik op godsdienst gesteld is, trachtte haar met zachtheid tot gehoorzaamheid overtehalen, omdat het toch voor een zedig meisje niet past, zoo hoofdig te wezen. (Moja żona, która podobnie jak ja jest oddana religii, próbowała delikatnie nakłonić ją do posłuszeństwa, ponieważ dla skromnej dziewczyny nie przystoi być tak upartą; myn vrouw, die evenzeer als ik op godsdienst gesteld is – moja żona, która podobnie jak ja jest oddana religii, trachtte haar met zachtheid tot gehoorzaamheid overtehalen – próbowała delikatnie nakłonić ją do posłuszeństwa, omdat het toch voor een zedig meisje niet past, zoo hoofdig te wezen – ponieważ dla skromnej dziewczyny nie przystoi być tak upartą).

Alles vergeefs! (Wszystko na próżno!; alles vergeefs – wszystko na próżno!).

Toen moest ik als vader met groote strengheid haar beknorren, omdat ze door haar hardnekkigheid de stichting van 't ontbyt bedierf, wat altyd slecht werkt op den heelen dag. (Wtedy musiałem jako ojciec surowo ją skarcić, ponieważ swoją uporczywością zepsuła atmosferę śniadania, co zawsze źle wpływa na cały dzień; toen moest ik als vader met groote strengheid haar beknorren – wtedy musiałem jako ojciec surowo ją skarcić, omdat ze door haar hardnekkigheid de stichting van 't ontbyt bedierf – ponieważ swoją uporczywością zepsuła atmosferę śniadania, wat altyd slecht werkt op den heelen dag – co zawsze źle wpływa na cały dzień).

Maar er was niets aan te doen, en ze ging zóóver, dat ze zeide, liever doodgeslagen te willen worden dan voorttelezen. (Ale nic nie dało się zrobić, i doszła do tego, że powiedziała, że wolałaby być pobita na śmierć, niż czytać dalej; maar er was niets aan te doen – ale nic nie dało się zrobić, en ze ging zóóver, dat ze zeide, liever doodgeslagen te willen worden dan voorttelezen – i doszła do tego, że powiedziała, że wolałaby być pobita na śmierć, niż czytać dalej).

Ik heb haar gestraft met drie dagen kamerarrest op koffi en brood, en hoop dat het haar goed zal doen. (Ukarciłem ją trzema dniami aresztu domowego na kawie i chlebie i mam nadzieję, że to jej dobrze zrobi; ik heb haar gestraft met drie dagen kamerarrest op koffi en brood – ukarciłem ją trzema dniami aresztu domowego na kawie i chlebie, en hoop dat het haar goed zal doen – i mam nadzieję, że to jej dobrze zrobi).

Om tevens die straf te doen strekken tot zedelyke verbetering, heb ik haar gelast, het kapittel dat ze niet lezen wilde, tien maal afteschryven, en ik ben tot deze strengheid vooral overgegaan, omdat ik bemerkt heb dat ze in den laatsten tyd – of 't van Stern komt, weet ik niet – begrippen heeft aangenomen, die me gevaarlyk voorkomen voor de zedelykheid, waarop myn vrouw en ik zoo byzonder gesteld zyn. (Aby jednocześnie sprawić, że ta kara przyczyni się do poprawy moralnej, kazałem jej przepisać dziesięć razy rozdział, którego nie chciała czytać, i zdecydowałem się na tę surowość, ponieważ zauważyłem, że ostatnio – nie wiem, czy to z powodu Sterna – przyjęła poglądy, które wydają mi się niebezpieczne dla moralności, na której moja żona i ja tak bardzo zależy; om tevens die straf te doen strekken tot zedelyke verbetering, heb ik haar gelast, het kapittel dat ze niet lezen wilde, tien maal afteschryven – aby jednocześnie sprawić, że ta kara przyczyni się do poprawy moralnej, kazałem jej przepisać dziesięć razy rozdział, którego nie chciała czytać, en ik ben tot deze strengheid vooral overgegaan, omdat ik bemerkt heb dat ze in den laatsten tyd – of 't van Stern komt, weet ik niet – i zdecydowałem się na tę surowość, ponieważ zauważyłem, że ostatnio – nie wiem, czy to z powodu Sterna, begrippen heeft aangenomen, die me gevaarlyk voorkomen voor de zedelykheid, waarop myn vrouw en ik zoo byzonder gesteld zyn – przyjęła poglądy, które wydają mi się niebezpieczne dla moralności, na której moja żona i ja tak bardzo zależy).

Ik heb haar onder anderen een fransch liedje hooren zingen – van Béranger, geloof ik – waarin een arme oude bedelaarster beklaagd wordt, die in haar jeugd op een theater zong, en gister was zy aan 't ontbyt zonder korset – Marie, meen ik – dat toch niet fatsoenlyk is. (Słyszałem, jak śpiewała francuską piosenkę – chyba Béranger – w której żałowano biedną starą żebraczkę, która w młodości śpiewała w teatrze, a wczoraj była na śniadaniu bez gorsetu – mam na myśli Marie – co przecież nie jest przyzwoite; ik heb haar onder anderen een fransch liedje hooren zingen – van Béranger, geloof ik – waarin een arme oude bedelaarster beklaagd wordt, die in haar jeugd op een theater zong – słyszałem, jak śpiewała francuską piosenkę – chyba Béranger – w której żałowano biedną starą żebraczkę, która w młodości śpiewała w teatrze, en gister was zy aan 't ontbyt zonder korset – Marie, meen ik – dat toch niet fatsoenlyk is – a wczoraj była na śniadaniu bez gorsetu – mam na myśli Marie – co przecież nie jest przyzwoite).

Ook moet ik erkennen dat Frits weinig goeds heeft thuisgebracht van den bidstond. (Muszę również przyznać, że Frits nie przyniósł wiele dobrego z nabożeństwa; ook moet ik erkennen dat Frits weinig goeds heeft thuisgebracht van den bidstond – muszę również przyznać, że Frits nie przyniósł wiele dobrego z nabożeństwa).

Ik was redelyk tevreden geweest over zyn stilzitten in de kerk. (Byłem całkiem zadowolony z jego spokojnego siedzenia w kościele; ik was redelyk tevreden geweest over zyn stilzitten in de kerk – byłem całkiem zadowolony z jego spokojnego siedzenia w kościele).

Hy verroerde zich niet, en wendde geen oog van den preekstoel, maar later vernam ik dat Betsy Rosemeyer in 't doophek had gezeten. (Nie poruszył się i nie odwrócił wzroku od ambony, ale później dowiedziałem się, że Betsy Rosemeyer siedziała w ławce dla chrztu; hy verroerde zich niet, en wendde geen oog van den preekstoel – nie poruszył się i nie odwrócił wzroku od ambony, maar later vernam ik dat Betsy Rosemeyer in 't doophek had gezeten – ale później dowiedziałem się, że Betsy Rosemeyer siedziała w ławce dla chrztu).

Ik heb er niets van gezegd, want men moet voor jongelieden niet al te streng zyn, en de Rosemeyers zyn een fatsoenlyk huis. (Nic o tym nie mówiłem, bo nie można być zbyt surowym wobec młodych ludzi, a Rosemeyersowie to przyzwoita rodzina; ik heb er niets van gezegd – nic o tym nie mówiłem, want men moet voor jongelieden niet al te streng zyn, en de Rosemeyers zyn een fatsoenlyk huis – bo nie można być zbyt surowym wobec młodych ludzi, a Rosemeyersowie to przyzwoita rodzina).

Ze hebben aan hun oudste dochter die met Bruggeman in drogeryen getrouwd is, iets heel aardigs meegegeven, en daarom geloof ik dat zoo-iets Frits van de Westermarkt afhoudt, wat me heel aangenaam is, omdat ik zoo op zedelykheid gesteld ben. (Ich najstarsza córka, która wyszła za mąż za Bruggemana, który handluje artykułami spożywczymi, otrzymała coś bardzo miłego, i dlatego sądzę, że coś takiego powstrzyma Fritsa od Westermarkt, co jest dla mnie bardzo przyjemne, ponieważ jestem tak oddany moralności; ze hebben aan hun oudste dochter die met Bruggeman in drogeryen getrouwd is, iets heel aardigs meegegeven – ich najstarsza córka, która wyszła za mąż za Bruggemana, który handluje artykułami spożywczymi, otrzymała coś bardzo miłego, en daarom geloof ik dat zoo-iets Frits van de Westermarkt afhoudt – i dlatego sądzę, że coś takiego powstrzyma Fritsa od Westermarkt, wat me heel aangenaam is, omdat ik zoo op zedelykheid gesteld ben – co jest dla mnie bardzo przyjemne, ponieważ jestem tak oddany moralności).

Maar dit belet niet, dat het me ergert, Frits zyn hart te zien verharden, even als Pharao, die minder schuldig was dan hy, omdat hy geen vader had die hem zoo gedurig den rechten weg wees, want van den ouden Pharao zegt de Schrift niets. (Ale to nie zmienia faktu, że irytuje mnie widok Fritsa, którego serce twardnieje, jak faraona, który był mniej winny niż on, ponieważ nie miał ojca, który by go tak nieustannie wskazywał na właściwą drogę, ponieważ Biblia nic nie mówi o starym faraonie; maar dit belet niet, dat het me ergert, Frits zyn hart te zien verharden – ale to nie zmienia faktu, że irytuje mnie widok Fritsa, którego serce twardnieje, even als Pharao, die minder schuldig was dan hy – jak faraona, który był mniej winny niż on, omdat hy geen vader had die hem zoo gedurig den rechten weg wees – ponieważ nie miał ojca, który by go tak nieustannie wskazywał na właściwą drogę, want van den ouden Pharao zegt de Schrift niets – ponieważ Biblia nic nie mówi o starym faraonie).

Dominee Wawelaar klaagt over zyn verwaandheid – van Frits, meen ik – op de katechisatie, en de jongen schynt – uit dat pak van Sjaalman alweer! – een neuswyzigheid gehaald te hebben, die den gemoedelyken Wawelaar dol maakt. (Pastor Wawelaar skarży się na jego zarozumiałość – mam na myśli Fritsa – na katechizacji, i chłopak wydaje się – znowu z tego pakunku Sjaalmana! – wyciągnął jakieś zuchwalstwo, które doprowadza łagodnego Wawelaara do szaleństwa; dominee Wawelaar klaagt over zyn verwaandheid – van Frits, meen ik – op de katechisatie – pastor Wawelaar skarży się na jego zarozumiałość – mam na myśli Fritsa – na katechizacji, en de jongen schynt – uit dat pak van Sjaalman alweer! – een neuswyzigheid gehaald te hebben, die den gemoedelyken Wawelaar dol maakt – i chłopak wydaje się – znowu z tego pakunku Sjaalmana! – wyciągnął jakieś zuchwalstwo, które doprowadza łagodnego Wawelaara do szaleństwa).

 

Het is aandoenlyk hoe de waardige man, die dikwyls koffi by ons drinkt, by Frits op 't gevoel tracht te werken, en hoe de kwajongen telkens nieuwe vragen gereed heeft, die de weerbarstigheid van zyn gemoed aantoonen… 't komt alles uit dat vervloekte pak van Sjaalman! (To wzruszające, jak dostojny człowiek, który często pije kawę u nas w domu, próbuje wpłynąć na uczucia Fritsa, i jak urwis zawsze ma przygotowane nowe pytania, które pokazują upór jego ducha… to wszystko z tego przeklętego pakunku Sjaalmana!; het is aandoenlyk hoe de waardige man, die dikwyls koffi by ons drinkt, by Frits op 't gevoel tracht te werken – to wzruszające, jak dostojny człowiek, który często pije kawę u nas w domu, próbuje wpłynąć na uczucia Fritsa, en hoe de kwajongen telkens nieuwe vragen gereed heeft, die de weerbarstigheid van zyn gemoed aantoonen – i jak urwis zawsze ma przygotowane nowe pytania, które pokazują upór jego ducha, 't komt alles uit dat vervloekte pak van Sjaalman – to wszystko z tego przeklętego pakunku Sjaalmana!).

Met tranen van gevoel op de wangen, tracht de yverige dienaar des Evangeliums hem te bewegen, aftezien van de wysheid naar den mensch, om te worden ingeleid in de geheimenissen der wysheids Gods. (Z łzami wzruszenia na policzkach, gorliwy sługa Ewangelii stara się go nakłonić, aby porzucił ludzką mądrość i został wprowadzony w tajemnice mądrości Bożej; met tranen van gevoel op de wangen, tracht de yverige dienaar des Evangeliums hem te bewegen – z łzami wzruszenia na policzkach, gorliwy sługa Ewangelii stara się go nakłonić, aftezien van de wysheid naar den mensch, om te worden ingeleid in de geheimenissen der wysheids Gods – aby porzucił ludzką mądrość i został wprowadzony w tajemnice mądrości Bożej).

Met zachtheid en teederheid smeekt hy hem, toch niet te verwerpen het brood des eeuwigen levens, en dusdoende te vervallen in de klauwen van Satan, die met zyn engelen het vuur bewoont, dat hem bereid is tot in eeuwigheid. (Z delikatnością i czułością błaga go, aby nie odrzucał chleba życia wiecznego, i w ten sposób nie popadał w szpony Szatana, który ze swoimi aniołami zamieszkuje ogień przygotowany dla niego na wieki; met zachtheid en teederheid smeekt hy hem, toch niet te verwerpen het brood des eeuwigen levens – z delikatnością i czułością błaga go, aby nie odrzucał chleba życia wiecznego, en dusdoende te vervallen in de klauwen van Satan, die met zyn engelen het vuur bewoont, dat hem bereid is tot in eeuwigheid – i w ten sposób nie popadał w szpony Szatana, który ze swoimi aniołami zamieszkuje ogień przygotowany dla niego na wieki).

‘O, zeide hy gisteren – Wawelaar meen ik – o, jonge vriend, open toch de oogen en de ooren, en hoor en zie wat de Heer u geeft te zien en te hooren door myn mond. (O, powiedział wczoraj – Wawelaar mam na myśli – o, młody przyjacielu, otwórz oczy i uszy, i słuchaj i patrz, co Pan daje ci zobaczyć i usłyszeć przez moje usta; ‘o, zeide hy gisteren – Wawelaar meen ik – o, powiedział wczoraj – Wawelaar mam na myśli, o, jonge vriend, open toch de oogen en de ooren – o, młody przyjacielu, otwórz oczy i uszy, en hoor en zie wat de Heer u geeft te zien en te hooren door myn mond – i słuchaj i patrz, co Pan daje ci zobaczyć i usłyszeć przez moje usta).

Let op de getuigenissen der heiligen die gestorven zyn voor 't ware geloof! (Zwróć uwagę na świadectwa świętych, którzy zmarli za prawdziwą wiarę!; let op de getuigenissen der heiligen die gestorven zyn voor 't ware geloof – zwróć uwagę na świadectwa świętych, którzy zmarli za prawdziwą wiarę!).

Zie Stefanus, als hy nederzinkt onder de keien die hem verpletteren! (Spójrz na Szczepana, gdy upada pod kamieniami, które go miażdżą!; zie Stefanus, als hy nederzinkt onder de keien die hem verpletteren – spójrz na Szczepana, gdy upada pod kamieniami, które go miażdżą!).

Zie, hoe nog zyn blik ten hemel is gericht, en hoe nog zyn tong psalmzingt… (Spójrz, jak jego wzrok wciąż skierowany jest ku niebu, i jak jego język wciąż śpiewa psalm…; zie, hoe nog zyn blik ten hemel is gericht – spójrz, jak jego wzrok wciąż skierowany jest ku niebu, en hoe nog zyn tong psalmzingt – i jak jego język wciąż śpiewa psalm…).

‘Ik had liever weerom gegooid!’ zei Frits daarop. (Wolałbym to odrzucić! Frits na to; ‘ik had liever weerom gegooid zei Frits daarop – wolałbym to odrzucić! Frits na to).

Lezer, wat moet ik met dien jongen aanvangen? (Czytelniku, co mam zrobić z tym chłopcem?; lezer, wat moet ik met dien jongen aanvangen – czytelniku, co mam zrobić z tym chłopcem?).

Een oogenblik later begon Wawelaar op-nieuw, want hy is een yverig dienstknecht, en laat niet af van den arbeid. (Chwilę później Wawelaar zaczął od nowa, ponieważ jest gorliwym sługą i nie przestaje pracować; een oogenblik later begon Wawelaar op-nieuw – chwilę później Wawelaar zaczął od nowa, want hy is een yverig dienstknecht, en laat niet af van den arbeid – ponieważ jest gorliwym sługą i nie przestaje pracować).

‘O, zeide hy, jonge vriend, open toch… de aanhef was als zooeven. (O, powiedział, młody przyjacielu, otwórz… początek był taki sam jak przed chwilą; ‘o, zeide hy, jonge vriend, open toch… de aanhef was als zooeven – o, powiedział, młody przyjacielu, otwórz… początek był taki sam jak przed chwilą).

‘Maar, ging hy voort, kunt gy ongevoelig blyven by 't bedenken wat er van u worden zal, als gy eenmaal zult gerekend worden tot de bokken aan de linkerzyde… (Ale, kontynuował, czy możesz pozostać obojętny, myśląc o tym, co się z tobą stanie, gdy zostaniesz zaliczony do kozłów po lewej stronie…; ‘maar, ging hy voort, kunt gy ongevoelig blyven by 't bedenken wat er van u worden zal – ale, kontynuował, czy możesz pozostać obojętny, myśląc o tym, co się z tobą stanie, als gy eenmaal zult gerekend worden tot de bokken aan de linkerzyde – gdy zostaniesz zaliczony do kozłów po lewej stronie).

Daar berstte de deugniet uit in gelach – Frits meen ik – en ook Marie begon te lachen. (Wtedy urwis wybuchnął śmiechem – mam na myśli Fritsa – a Marie również zaczęła się śmiać; daar berstte de deugniet uit in gelach – Frits meen ik – wtedy urwis wybuchnął śmiechem – mam na myśli Fritsa – en ook Marie begon te lachen – a Marie również zaczęła się śmiać).

Zelfs meende ik iets wat naar lachen geleek, te bespeuren op 't gelaat van myn vrouw. (Nawet wydawało mi się, że dostrzegłem coś, co przypominało śmiech, na twarzy mojej żony; zelfs meende ik iets wat naar lachen geleek, te bespeuren op 't gelaat van myn vrouw – nawet wydawało mi się, że dostrzegłem coś, co przypominało śmiech, na twarzy mojej żony).

Maar toen ben ik Wawelaar te-hulp gekomen, ik heb Frits gestraft met een boete uit zyn spaarpot, aan 't zendelinggenootschap. (Ale wtedy przyszedłem z pomocą Wawelaarowi, ukarałem Fritsa grzywną z jego skarbonki na rzecz stowarzyszenia misyjnego; maar toen ben ik Wawelaar te-hulp gekomen – ale wtedy przyszedłem z pomocą Wawelaarowi, ik heb Frits gestraft met een boete uit zyn spaarpot, aan 't zendelinggenootschap – ukarałem Fritsa grzywną z jego skarbonki na rzecz stowarzyszenia misyjnego).

Och, lezer dat alles treft me diep. (Ach, czytelniku, to wszystko bardzo mnie dotyka; och, lezer dat alles treft me diep – ach, czytelniku, to wszystko bardzo mnie dotyka).

En men zou, by zúlk lyden, zich kunnen vermaken met het aanhooren van vertelsels over buffels en Javanen? (A przy takim cierpieniu można by się bawić słuchaniem opowieści o bawołach i Jawajczykach?; en men zou, by zúlk lyden, zich kunnen vermaken met het aanhooren van vertelsels over buffels en Javanen – a przy takim cierpieniu można by się bawić słuchaniem opowieści o bawołach i Jawajczykach?).

Wat is een buffel in vergelyk met de zaligheid van Frits? (Czym jest bawół w porównaniu ze zbawieniem Fritsa?; wat is een buffel in vergelyk met de zaligheid van Frits – czym jest bawół w porównaniu ze zbawieniem Fritsa?).

Wat gaan my de zaken aan van die menschen in de verte, als ik vreezen moet dat Frits door zyn ongeloof myn eigen zaken zal bederven, en dat hy nooit een flink makelaar worden zal? (Co mnie obchodzą sprawy tych ludzi w oddali, jeśli muszę się obawiać, że niewiara Fritsa zepsuje moje własne sprawy i że nigdy nie zostanie porządnym maklerem?; wat gaan my de zaken aan van die menschen in de verte – co mnie obchodzą sprawy tych ludzi w oddali, als ik vreezen moet dat Frits door zyn ongeloof myn eigen zaken zal bederven – jeśli muszę się obawiać, że niewiara Fritsa zepsuje moje własne sprawy, en dat hy nooit een flink makelaar worden zal – i że nigdy nie zostanie porządnym maklerem?).