Wel neen! Om… het te kussen op 't voorhoofd, wilde ik zeggen, maar dat is het niet! Neen, om er op te staren, en er van te droomen, en om… goed te zyn! (No nie! Aby… pocałować je w czoło, chciałem powiedzieć, ale to nie to! Nie, aby się w nie wpatrywać, marzyć o nich i… być dobrym!; Wel neen! Om… het te kussen op 't voorhoofd, wilde ik zeggen, maar dat is het niet! – No nie! Aby… pocałować je w czoło, chciałem powiedzieć, ale to nie to! Neen, om er op te staren, en er van te droomen, en om… goed te zyn! – Nie, aby się w nie wpatrywać, marzyć o nich i… być dobrym!).

Duclari en Verbrugge vonden waarschynlyk dit slot weer byzonder vreemd. Maar Max bemerkte hun verrassing niet, en ging voort: (Duclari i Verbrugge prawdopodobnie znów uznali to zakończenie za bardzo dziwne. Ale Max nie zauważył ich zaskoczenia i kontynuował; Duclari en Verbrugge vonden waarschynlyk dit slot weer byzonder vreemd – Duclari i Verbrugge prawdopodobnie znów uznali to zakończenie za bardzo dziwne. Maar Max bemerkte hun verrassing niet, en ging voort – Ale Max nie zauważył ich zaskoczenia i kontynuował).

Want zóó edel waren de trekken, dat men iets als schaamte voelde, slechts een mensch te wezen, en niet een vonk… een straal – neen, dat waar stof! – een gedachte! Maar… dan zat daar op-eens een broer of een vader naast die vrouwen, en… godbewaarme, ik heb er een gezien die haar neus snoot! (Bo rysy były tak szlachetne, że czuło się coś w rodzaju wstydu, będąc tylko człowiekiem, a nie iskrą… promieniem – nie, to była materia! – myślą! Ale… wtedy nagle obok tych kobiet siedział brat lub ojciec i… Boże, widziałem jedną, która wydmuchała nos!; Want zóó edel waren de trekken, dat men iets als schaamte voelde, slechts een mensch te wezen, en niet een vonk… een straal – neen, dat waar stof! – een gedachte! – Bo rysy były tak szlachetne, że czuło się coś w rodzaju wstydu, będąc tylko człowiekiem, a nie iskrą… promieniem – nie, to była materia! – myślą! Maar… dan zat daar op-eens een broer of een vader naast die vrouwen, en… godbewaarme, ik heb er een gezien die haar neus snoot! – Ale… wtedy nagle obok tych kobiet siedział brat lub ojciec i… Boże, widziałem jedną, która wydmuchała nos!).

Ik wist wel dat je er weer een zwarten streep over halen zou, zei Tine verdrietig. (Wiedziałam, że znów przejedziesz po tym czarną kreską, powiedziała Tine smutno; Ik wist wel dat je er weer een zwarten streep over halen zou, zei Tine verdrietig – Wiedziałam, że znów przejedziesz po tym czarną kreską, powiedziała Tine smutno).

Kan ik 't helpen? Ik had ze liever dood zien vallen! Mag zulk een meisje zich profaneeren? (Czy mogę coś na to poradzić? Wolałbym, żeby padła martwa! Czy taka dziewczyna może się profanować?; Kan ik 't helpen? Ik had ze liever dood zien vallen! – Czy mogę coś na to poradzić? Wolałbym, żeby padła martwa! Mag zulk een meisje zich profaneeren? – Czy taka dziewczyna może się profanować?).

Maar, mynheer Havelaar, vroeg Verbrugge, als ze nu eens verkouwen is? (Ale, panie Havelaar, zapytał Verbrugge, a jeśli jest przeziębiona?; Maar, mynheer Havelaar, vroeg Verbrugge, als ze nu eens verkouwen is? – Ale, panie Havelaar, zapytał Verbrugge, a jeśli jest przeziębiona?).

Wèl, ze moest niet verkouwen zyn met zulk een neus! (Cóż, nie powinna być przeziębiona z takim nosem!; Wèl, ze moest niet verkouwen zyn met zulk een neus! – Cóż, nie powinna być przeziębiona z takim nosem!).

Ja, maar… (Tak, ale…; Ja, maar… – Tak, ale…).

Alsof 't booze spel sprak, op-eens moest Tine niezen, en… voor ze er aan dacht, had ze haar neus gesnoten! (Jakby złośliwy los przemówił, Tine nagle musiała kichnąć i… zanim pomyślała, wydmuchała nos!; Alsof 't booze spel sprak, op-eens moest Tine niezen, en… voor ze er aan dacht, had ze haar neus gesnoten! – Jakby złośliwy los przemówił, Tine nagle musiała kichnąć i… zanim pomyślała, wydmuchała nos!).

Beste Max, wil je er niet boos om worden? vroeg ze met teruggehouden lach. (Drogi Max, nie bądź na to zły? zapytała, powstrzymując śmiech; Beste Max, wil je er niet boos om worden? vroeg ze met teruggehouden lach – Drogi Max, nie bądź na to zły? zapytała, powstrzymując śmiech).

Hy antwoordde niet. En, hoe gek het schynt of is… ja, hy was er boos om! En, wat óók vreemd klinkt, Tine was bly dat hy boos was, en van haar vergde meer te zyn dan de Phoceesche vrouwen te Arles, al was 't dan ook niet omdat ze reden had grootsch op haar neus te wezen. (Nie odpowiedział. I, jak dziwnie by to nie brzmiało… tak, był zły! I, co również brzmi dziwnie, Tine była zadowolona, że był zły, i wymagał od niej więcej niż od fokijskich kobiet w Arles, choć nie dlatego, że miała powód do dumy ze swojego nosa; Hy antwoordde niet. En, hoe gek het schynt of is… ja, hy was er boos om! – Nie odpowiedział. I, jak dziwnie by to nie brzmiało… tak, był zły! En, wat óók vreemd klinkt, Tine was bly dat hy boos was, en van haar vergde meer te zyn dan de Phoceesche vrouwen te Arles, al was 't dan ook niet omdat ze reden had grootsch op haar neus te wezen – I, co również brzmi dziwnie, Tine była zadowolona, że był zły, i wymagał od niej więcej niż od fokijskich kobiet w Arles, choć nie dlatego, że miała powód do dumy ze swojego nosa).

Als Duclari nog meende dat Havelaar ‘gek’ was, had men 't hem niet ten-kwade kunnen duiden wanneer hy zich in deze meening versterkt voelde, by 't bemerken der korte verstoordheid die er, na en om dat neussnuiten, op Havelaars gelaat te lezen was. (Jeśli Duclari nadal myślał, że Havelaar jest „szalony”, nie można mu było mieć tego za złe, gdyby w tym przekonaniu został utwierdzony, zauważając krótkotrwałe zdenerwowanie, które można było odczytać na twarzy Havelaar po tym kichnięciu i wydmuchaniu nosa; Als Duclari nog meende dat Havelaar ‘gek’ was, had men 't hem niet ten-kwade kunnen duiden wanneer hy zich in deze meening versterkt voelde, by 't bemerken der korte verstoordheid die er, na en om dat neussnuiten, op Havelaars gelaat te lezen was – Jeśli Duclari nadal myślał, że Havelaar jest „szalony”, nie można mu było mieć tego za złe, gdyby w tym przekonaniu został utwierdzony, zauważając krótkotrwałe zdenerwowanie, które można było odczytać na twarzy Havelaar po tym kichnięciu i wydmuchaniu nosa).

Maar deze was teruggekeerd van Karthago, en hy las – met de snelheid waarmee hy lezen kon, als hy niet te ver van-huis was met zyn geest – op de gezichten van zyn gasten, dat zy de twee volgende stellingen opwierpen: (Ale wrócił z Kartaginy i odczytał – z szybkością, z jaką potrafił czytać, gdy nie był zbyt daleko od domu duchem – z twarzy swoich gości, że stawiają dwie następujące tezy: Maar deze was teruggekeerd van Karthago, en hy las – met de snelheid waarmee hy lezen kon, als hy niet te ver van-huis was met zyn geest – op de gezichten van zyn gasten, dat zy de twee volgende stellingen opwierpen – Ale wrócił z Kartaginy i odczytał – z szybkością, z jaką potrafił czytać, gdy nie był zbyt daleko od domu duchem – z twarzy swoich gości, że stawiają dwie następujące tezy):

Wie niet wil dat zyn vrouw haar neus snuit, is een gek. (Kto nie chce, żeby jego żona wydmuchała nos, jest szalony; Wie niet wil dat zyn vrouw haar neus snuit, is een gek – Kto nie chce, żeby jego żona wydmuchała nos, jest szalony).

Wie gelooft dat een in schoone lynen geteekende neus niet mag gesnoten worden, doet verkeerd dit geloof toetepassen op mevrouw Havelaar, wier neus een beetje en pomme de terre is. (Kto wierzy, że nos o pięknych liniach nie powinien być wydmuchiwany, błędnie stosuje to przekonanie do pani Havelaar, której nos jest trochę jak ziemniak; Wie gelooft dat een in schoone lynen geteekende neus niet mag gesnoten worden, doet verkeerd dit geloof toetepassen op mevrouw Havelaar, wier neus een beetje en pomme de terre is – Kto wierzy, że nos o pięknych liniach nie powinien być wydmuchiwany, błędnie stosuje to przekonanie do pani Havelaar, której nos jest trochę jak ziemniak).

De eerste stelling liet Havelaar rusten, maar… de tweede! (Pierwszą tezę Havelaar zostawił w spokoju, ale… drugą!; De eerste stelling liet Havelaar rusten, maar… de tweede! – Pierwszą tezę Havelaar zostawił w spokoju, ale… drugą!).

O, riep hy, alsof hy te antwoorden had, schoon zyn gasten te beleefd waren geweest hun stellingen uittespreken, dàt zal ik u verklaren. Tine is… (O, zawołał, jakby musiał odpowiedzieć, chociaż jego goście byli zbyt uprzejmi, aby wyrazić swoje tezy, to wam wyjaśnię. Tine jest…; O, riep hy, alsof hy te antwoorden had, schoon zyn gasten te beleefd waren geweest hun stellingen uittespreken, dàt zal ik u verklaren – O, zawołał, jakby musiał odpowiedzieć, chociaż jego goście byli zbyt uprzejmi, aby wyrazić swoje tezy, to wam wyjaśnię. Tine is… – Tine jest…).

Beste Max! zeide zy smeekend. (Drogi Max! powiedziała błagalnie; Beste Max! zeide zy smeekend – Drogi Max! powiedziała błagalnie).

Dit beteekende: ‘vertel toch niet aan die heeren waarom ik in uw schatting verheven moest zyn boven verkoudheid!’ (To znaczyło: „nie mów tym panom, dlaczego w twojej ocenie muszę być wyniesiona ponad przeziębienie!”; Dit beteekende: ‘vertel toch niet aan die heeren waarom ik in uw schatting verheven moest zyn boven verkoudheid!’ – To znaczyło: „nie mów tym panom, dlaczego w twojej ocenie muszę być wyniesiona ponad przeziębienie!”).

Havelaar scheen te verstaan wat Tine meende, want hy antwoordde: (Havelaar wydawał się rozumieć, co Tine miała na myśli, bo odpowiedział; Havelaar scheen te verstaan wat Tine meende, want hy antwoordde – Havelaar wydawał się rozumieć, co Tine miała na myśli, bo odpowiedział).

Goed, kind! Maar weet je wel, heeren, dat men zich dikwyls bedriegt in 't beoordeelen der aanspraken van sommige menschen op stoffelyke onvolkomenheid? (Dobrze, dziecko! Ale wiecie, panowie, że często mylimy się w ocenie roszczeń niektórych ludzi do materialnej niedoskonałości?; Goed, kind! – Dobrze, dziecko! Maar weet je wel, heeren, dat men zich dikwyls bedriegt in 't beoordeelen der aanspraken van sommige menschen op stoffelyke onvolkomenheid? – Ale wiecie, panowie, że często mylimy się w ocenie roszczeń niektórych ludzi do materialnej niedoskonałości?).

Ik ben zeker dat de gasten nooit van die aanspraken gehoord hadden. (Jestem pewien, że goście nigdy nie słyszeli o takich roszczeniach; Ik ben zeker dat de gasten nooit van die aanspraken gehoord hadden – Jestem pewien, że goście nigdy nie słyszeli o takich roszczeniach).

Ik heb op Sumatra een meisje gekend, ging hy voort, de dochter van een datoe… welnu, ik houd het er voor dat zy op die onvolkomenheid geen recht had. En toch heb ik haar in 't water zien vallen by een schipbreuk… evenals een ander. Ik, een mensch, heb haar moeten helpen om aan land te komen. (Znałem na Sumatrze dziewczynę, kontynuował, córkę datoe… cóż, uważam, że nie miała prawa do tej niedoskonałości. A jednak widziałem ją wpadającą do wody podczas katastrofy statku… jak każdego innego. Ja, człowiek, musiałem jej pomóc dotrzeć na ląd; Ik heb op Sumatra een meisje gekend, ging hy voort, de dochter van een datoe… welnu, ik houd het er voor dat zy op die onvolkomenheid geen recht had – Znałem na Sumatrze dziewczynę, kontynuował, córkę datoe… cóż, uważam, że nie miała prawa do tej niedoskonałości. En toch heb ik haar in 't water zien vallen by een schipbreuk… evenals een ander – A jednak widziałem ją wpadającą do wody podczas katastrofy statku… jak każdego innego. Ik, een mensch, heb haar moeten helpen om aan land te komen – Ja, człowiek, musiałem jej pomóc dotrzeć na ląd).

Maar… had ze dan moeten vliegen als een meeuw? (Ale… czy powinna była latać jak mewa?; Maar… had ze dan moeten vliegen als een meeuw? – Ale… czy powinna była latać jak mewa?).

Wel zeker, of… neen, ze had geen lichaam moeten hebben. Wilt ge dat ik u vertel hoe ik kennis met haar maakte? 't Was in '42. Ik was kontroleur van Natal… ben je daar geweest, Verbrugge? (Oczywiście, albo… nie, nie powinna mieć ciała. Chcecie, żebym opowiedział wam, jak ją poznałem? To było w '42. Byłem kontrolerem w Natal… czy byłeś tam, Verbrugge?; Wel zeker, of… neen, ze had geen lichaam moeten hebben – Oczywiście, albo… nie, nie powinna mieć ciała. Wilt ge dat ik u vertel hoe ik kennis met haar maakte? 't Was in '42 – Chcecie, żebym opowiedział wam, jak ją poznałem? To było w '42. Ik was kontroleur van Natal… ben je daar geweest, Verbrugge? – Byłem kontrolerem w Natal… czy byłeś tam, Verbrugge?).

Ja. (Tak; Ja – Tak).

Welnu, dan weet je dat er peperkultuur in 't Natalsche is. De pepertuinen liggen te Taloh-Baleh, benoorden Natal, aan de kust. Ik moest ze inspekteeren, en daar ik geen verstand van peper had, nam ik in de prahoe een datoe mee, die er meer van wist. Zyn dochtertje, toen een kind van dertien jaren, ging mee. We zeilden langs de kust, en verveelden ons… (No więc, wiesz, że w Natal uprawia się pieprz. Ogrody pieprzowe znajdują się w Taloh-Baleh, na północ od Natal, nad brzegiem. Musiałem je sprawdzić, a ponieważ nie znałem się na pieprzu, zabrałem ze sobą datoe w prahoe, który wiedział więcej. Jego córeczka, wtedy trzynastoletnie dziecko, pojechała z nami. Płynęliśmy wzdłuż wybrzeża i nudziliśmy się…; Welnu, dan weet je dat er peperkultuur in 't Natalsche is – No więc, wiesz, że w Natal uprawia się pieprz. De pepertuinen liggen te Taloh-Baleh, benoorden Natal, aan de kust – Ogrody pieprzowe znajdują się w Taloh-Baleh, na północ od Natal, nad brzegiem. Ik moest ze inspekteeren, en daar ik geen verstand van peper had, nam ik in de prahoe een datoe mee, die er meer van wist – Musiałem je sprawdzić, a ponieważ nie znałem się na pieprzu, zabrałem ze sobą datoe w prahoe, który wiedział więcej. Zyn dochtertje, toen een kind van dertien jaren, ging mee – Jego córeczka, wtedy trzynastoletnie dziecko, pojechała z nami. We zeilden langs de kust, en verveelden ons – Płynęliśmy wzdłuż wybrzeża i nudziliśmy się…).

En toen hebt ge schipbreuk geleden? (A potem przeżyliście katastrofę statku?; En toen hebt ge schipbreuk geleden? – A potem przeżyliście katastrofę statku?).

Wel neen, 't was mooi weer, al te mooi. De schipbreuk waarop je doelt, viel veel later voor. Anders zou ik me niet verveeld hebben. Zoo zeilden we langs de kust, en 't was stikheet. Zoo'n prauw biedt weinig gelegenheid tot afleiding, en daarby was ik juist in een verdrietige stemming, waartoe veel oorzaken het hare bydroegen. Ik had, primo, een ongelukkige liefde, ten-tweede, een… ongelukkige liefde, ten-derde… nu ja, nòg iets van dien aard, enz. Och, dat hoort er zoo by. Maar bovendien bevond ik my in een statie tusschen twee aanvallen van eerzucht. Ik had me koning gemaakt, en was weer onttroond. Ik was op een toren geklommen, en weer op den grond gevallen… ik zal nu maar overslaan hoe dat kwam! Genoeg, ik zat daar in die prauw met een zuur gezicht en slecht humeur, en was, wat de Duitschers noemen: ungeniessbar. Ik vond onder anderen dat het niet te-pas kwam my pepertuinen te laten inspekteeren, en dat ik lang had moeten aangesteld zyn tot gouverneur van een zonnestelsel. Hierby kwam het me voor als zedelyke moord, een geest als den mynen in één prauw te zetten met dien dommen datoe en zyn kind. (Nie, pogoda była piękna, aż za piękna. Katastrofa, o której mówisz, miała miejsce znacznie później. Inaczej bym się nie nudził. Tak płynęliśmy wzdłuż wybrzeża i było strasznie gorąco. Taka prahoe daje niewiele możliwości rozrywki, a poza tym byłem w smutnym nastroju, do którego przyczyniło się wiele przyczyn. Miałem, primo, nieszczęśliwą miłość, secundo, nieszczęśliwą miłość, tertio… no cóż, coś w tym rodzaju, itd. Och, to tak jest. Ale poza tym byłem w stanie między dwoma atakami ambicji. Zrobiłem z siebie króla i zostałem zdetronizowany. Wspiąłem się na wieżę i znów upadłem na ziemię… teraz pominę, jak to się stało! Dość powiedzieć, że siedziałem tam w tej prahoe z kwaśną miną i złym humorem, i byłem, jak mówią Niemcy: ungeniessbar. Uznałem, że to nie na miejscu, żebym sprawdzał ogrody pieprzowe, i że dawno powinienem zostać mianowany gubernatorem układu słonecznego. To wydawało mi się moralnym morderstwem, umieszczanie ducha takiego jak mój w jednej prahoe z tym głupim datoe i jego dzieckiem; Wel neen, 't was mooi weer, al te mooi – Nie, pogoda była piękna, aż za piękna. De schipbreuk waarop je doelt, viel veel later voor – Katastrofa, o której mówisz, miała miejsce znacznie później. Anders zou ik me niet verveeld hebben – Inaczej bym się nie nudził. Zoo zeilden we langs de kust, en 't was stikheet – Tak płynęliśmy wzdłuż wybrzeża i było strasznie gorąco. Zoo'n prauw biedt weinig gelegenheid tot afleiding, en daarby was ik juist in een verdrietige stemming, waartoe veel oorzaken het hare bydroegen – Taka prahoe daje niewiele możliwości rozrywki, a poza tym byłem w smutnym nastroju, do którego przyczyniło się wiele przyczyn. Ik had, primo, een ongelukkige liefde, ten-tweede, een… ongelukkige liefde, ten-derde… nu ja, nòg iets van dien aard, enz – Miałem, primo, nieszczęśliwą miłość, secundo, nieszczęśliwą miłość, tertio… no cóż, coś w tym rodzaju, itd. Och, dat hoort er zoo by – Och, to tak jest. Maar bovendien bevond ik my in een statie tusschen twee aanvallen van eerzucht – Ale poza tym byłem w stanie między dwoma atakami ambicji. Ik had me koning gemaakt, en was weer onttroond – Zrobiłem z siebie króla i zostałem zdetronizowany. Ik was op een toren geklommen, en weer op den grond gevallen… ik zal nu maar overslaan hoe dat kwam! – Wspiąłem się na wieżę i znów upadłem na ziemię… teraz pominę, jak to się stało! Genoeg, ik zat daar in die prauw met een zuur gezicht en slecht humeur, en was, wat de Duitschers noemen: ungeniessbar – Dość powiedzieć, że siedziałem tam w tej prahoe z kwaśną miną i złym humorem, i byłem, jak mówią Niemcy: ungeniessbar. Ik vond onder anderen dat het niet te-pas kwam my pepertuinen te laten inspekteeren, en dat ik lang had moeten aangesteld zyn tot gouverneur van een zonnestelsel – Uznałem, że to nie na miejscu, żebym sprawdzał ogrody pieprzowe, i że dawno powinienem zostać mianowany gubernatorem układu słonecznego. Hierby kwam het me voor als zedelyke moord, een geest als den mynen in één prauw te zetten met dien dommen datoe en zyn kind – To wydawało mi się moralnym morderstwem, umieszczanie ducha takiego jak mój w jednej prahoe z tym głupim datoe i jego dzieckiem).

Ik moet je zeggen, dat ik anders de maleische Hoofden wèl lyden mocht, en goed met hen overweg kon. Zelfs bezitten zy veel dat my hen doet voortrekken boven de javaansche Grooten. Ja, ik weet wel, Verbrugge, dat je dit niet met my eens bent, er zyn slechts weinigen die 't me toestemmen… maar dit laat ik nu dáár. (Muszę ci powiedzieć, że zazwyczaj lubiłem malajskich wodzów i dobrze się z nimi dogadywałem. Nawet mają wiele cech, które sprawiają, że wolę ich od jawajskich wielmożów. Tak, wiem, Verbrugge, że się ze mną nie zgadzasz, niewielu się ze mną zgadza… ale zostawmy to teraz; Ik moet je zeggen, dat ik anders de maleische Hoofden wèl lyden mocht, en goed met hen overweg kon – Muszę ci powiedzieć, że zazwyczaj lubiłem malajskich wodzów i dobrze się z nimi dogadywałem. Zelfs bezitten zy veel dat my hen doet voortrekken boven de javaansche Grooten – Nawet mają wiele cech, które sprawiają, że wolę ich od jawajskich wielmożów. Ja, ik weet wel, Verbrugge, dat je dit niet met my eens bent, er zyn slechts weinigen die 't me toestemmen… maar dit laat ik nu dáár – Tak, wiem, Verbrugge, że się ze mną nie zgadzasz, niewielu się ze mną zgadza… ale zostawmy to teraz).

Als ik dat reisjen op een anderen dag gedaan had – met wat minder muizenesten in 't hoofd, meen ik – zou ik waarschynlyk terstond met dien datoe in gesprek zyn gekomen, en misschien had ik gevonden dat hy myn omgang wel waard was. Wellicht had ik dan ook het meisjen aan 't spreken gebracht, en dit had my misschien onderhouden en vermaakt, want een kind heeft meestal iets oorspronkelyks… schoon ik erkennen moet dat ikzelf toen nog te veel kind was, om belang te stellen in oorspronkelykheid. Thans is dit anders. Nu zie ik in elk meisje van dertien jaren een manuskript waarin nog weinig of niets is doorgestreken. Men verrast den auteur en négligé, en dit is dikwyls aardig. (Gdybym odbył tę podróż innego dnia – z mniejszym bałaganem w głowie, myślę – prawdopodobnie natychmiast porozmawiałbym z tym datoe i być może uznałbym, że jest wart mojego towarzystwa. Może też skłoniłbym dziewczynkę do rozmowy, co mogłoby mnie rozbawić i zająć, bo dziecko zazwyczaj ma w sobie coś oryginalnego… choć muszę przyznać, że sam wtedy byłem jeszcze zbyt dziecinny, by interesować się oryginalnością. Teraz jest inaczej. Teraz widzę w każdej trzynastoletniej dziewczynie rękopis, w którym niewiele lub nic nie zostało przekreślone. Zaskakuje się autora w negliżu, co często jest zabawne; Als ik dat reisjen op een anderen dag gedaan had – met wat minder muizenesten in 't hoofd, meen ik – zou ik waarschynlyk terstond met dien datoe in gesprek zyn gekomen, en misschien had ik gevonden dat hy myn omgang wel waard was – Gdybym odbył tę podróż innego dnia – z mniejszym bałaganem w głowie, myślę – prawdopodobnie natychmiast porozmawiałbym z tym datoe i być może uznałbym, że jest wart mojego towarzystwa. Wellicht had ik dan ook het meisjen aan 't spreken gebracht, en dit had my misschien onderhouden en vermaakt, want een kind heeft meestal iets oorspronkelyks… schoon ik erkennen moet dat ikzelf toen nog te veel kind was, om belang te stellen in oorspronkelykheid – Może też skłoniłbym dziewczynkę do rozmowy, co mogłoby mnie rozbawić i zająć, bo dziecko zazwyczaj ma w sobie coś oryginalnego… choć muszę przyznać, że sam wtedy byłem jeszcze zbyt dziecinny, by interesować się oryginalnością. Thans is dit anders – Teraz jest inaczej. Nu zie ik in elk meisje van dertien jaren een manuskript waarin nog weinig of niets is doorgestreken – Teraz widzę w każdej trzynastoletniej dziewczynie rękopis, w którym niewiele lub nic nie zostało przekreślone. Men verrast den auteur en négligé, en dit is dikwyls aardig – Zaskakuje się autora w negliżu, co często jest zabawne).

Het kind reeg kralen aan een snoer, en scheen al haar aandacht daarby noodig te hebben. Drie rooden, één zwarte… drie rooden, één zwarte: 't was mooi! (Dziecko nawlekało koraliki na sznurek i wydawało się, że potrzebuje do tego całej swojej uwagi. Trzy czerwone, jeden czarny… trzy czerwone, jeden czarny: to było piękne!; Het kind reeg kralen aan een snoer, en scheen al haar aandacht daarby noodig te hebben – Dziecko nawlekało koraliki na sznurek i wydawało się, że potrzebuje do tego całej swojej uwagi. Drie rooden, één zwarte… drie rooden, één zwarte: 't was mooi! – Trzy czerwone, jeden czarny… trzy czerwone, jeden czarny: to było piękne!).

Ze heette Si Oepi Keteh. Dit beduidt op Sumatra zooveel als: kleine freule… ja, Verbrugge, jy weet het wel, maar Duclari heeft altyd op Java gediend. Ze heette Si Oepi Keteh, maar in myn gedachten noemde ik haar ‘stumpert’ of zoo-iets, omdat ik naar myn schatting zoo hemelhoog boven haar verheven was. (Nazywała się Si Oepi Keteh. To na Sumatrze oznacza mniej więcej: mała panna… tak, Verbrugge, wiesz to dobrze, ale Duclari zawsze służył na Jawie. Nazywała się Si Oepi Keteh, ale w moich myślach nazywałem ją „biedactwem” lub czymś w tym rodzaju, ponieważ według mnie byłem nad nią tak niebiańsko wywyższony; Ze heette Si Oepi Keteh – Nazywała się Si Oepi Keteh. Dit beduidt op Sumatra zooveel als: kleine freule… ja, Verbrugge, jy weet het wel, maar Duclari heeft altyd op Java gediend – To na Sumatrze oznacza mniej więcej: mała panna… tak, Verbrugge, wiesz to dobrze, ale Duclari zawsze służył na Jawie. Ze heette Si Oepi Keteh, maar in myn gedachten noemde ik haar ‘stumpert’ of zoo-iets, omdat ik naar myn schatting zoo hemelhoog boven haar verheven was – Nazywała się Si Oepi Keteh, ale w moich myślach nazywałem ją „biedactwem” lub czymś w tym rodzaju, ponieważ według mnie byłem nad nią tak niebiańsko wywyższony).

't Werd middag… avend byna, en de kralen werden opgeborgen. Het land schoof langzaam naast ons weg, en kleiner en kleiner werd de Ophir rechts achter ons. Links in 't westen boven de wyde, wyde zee, die geen grens heeft tot waar Madagaskar ligt, en Afrika daar achter, zakte de zon, en liet haar stralen in gedurig stomper buiging kiskassen over de golven, en zy zocht verkoeling in de zee. (Zrobiło się południe… prawie wieczór, a koraliki zostały schowane. Kraj powoli przesuwał się obok nas, a Ophir po naszej prawej stronie stawał się coraz mniejszy. Na zachodzie, nad szerokim, szerokim morzem, które nie ma granic aż do Madagaskaru, a za nim Afryki, słońce zachodziło i pozostawiało swoje promienie coraz bardziej tępe nad falami, szukając ochłody w morzu; 't Werd middag… avend byna, en de kralen werden opgeborgen – Zrobiło się południe… prawie wieczór, a koraliki zostały schowane. Het land schoof langzaam naast ons weg, en kleiner en kleiner werd de Ophir rechts achter ons – Kraj powoli przesuwał się obok nas, a Ophir po naszej prawej stronie stawał się coraz mniejszy. Links in 't westen boven de wyde, wyde zee, die geen grens heeft tot waar Madagaskar ligt, en Afrika daar achter, zakte de zon, en liet haar stralen in gedurig stomper buiging kiskassen over de golven, en zy zocht verkoeling in de zee – Na zachodzie, nad szerokim, szerokim morzem, które nie ma granic aż do Madagaskaru, a za nim Afryki, słońce zachodziło i pozostawiało swoje promienie coraz bardziej tępe nad falami, szukając ochłody w morzu).

Hoe drommel was ook weer dat ding? (Co to było za rzecz?; Hoe drommel was ook weer dat ding? – Co to było za rzecz?).

Wat voor ding… de zon? (Co… słońce?; Wat voor ding… de zon? – Co… słońce?).

Ach, neen… ik maakte verzen in die dagen! O, verrukkelyk! Hoor eens: (Ach, nie… pisałem wtedy wiersze! O, cudowne! Posłuchaj: Ach, neen… ik maakte verzen in die dagen! – Ach, nie… pisałem wtedy wiersze! O, verrukkelyk! Hoor eens – O, cudowne! Posłuchaj:).

Ge vraagt waarom toch de Oceaan (Pytasz, dlaczego ocean; Ge vraagt waarom toch de Oceaan – pytasz, dlaczego ocean). Die Natals ree bespoelt, (Który obmywa zatokę Natal; Die Natals ree bespoelt – który obmywa zatokę Natal). Schoon elders minzaam en gedwee, (Choć gdzie indziej łagodny i posłuszny; Schoon elders minzaam en gedwee – choć gdzie indziej łagodny i posłuszny). Ontstuimig slechts op Natals ree, (Burzliwy tylko na zatoce Natal; Ontstuimig slechts op Natals ree – burzliwy tylko na zatoce Natal). Gedurig kookt en woelt? (Nieustannie wrze i burzy się?; Gedurig kookt en woelt – nieustannie wrze i burzy się).

Ge vraagt, en de arme visschersknaap (Pytasz, a biedny rybacki chłopiec; Ge vraagt, en de arme visschersknaap – pytasz, a biedny rybacki chłopiec). Heeft nauw uw vraag verstaan, (Ledwo zrozumiał twoje pytanie; Heeft nauw uw vraag verstaan – ledwo zrozumiał twoje pytanie). Of wenkend met het donker oog, (Albo kiwając ciemnym okiem; Of wenkend met het donker oog – albo kiwając ciemnym okiem). Wyst hy u aan d'onmeetbren boog (Wskazuje ci nieskończony łuk; Wyst hy u aan d'onmeetbren boog – wskazuje ci nieskończony łuk). Het verre Westen aan. (W daleki Zachód; Het verre Westen aan – w daleki Zachód).

Hy wendt den blik van 't donker oog (Odwraca wzrok od ciemnego oka; Hy wendt den blik van 't donker oog – odwraca wzrok od ciemnego oka). En staart naar 't Westen heen, (I wpatruje się w Zachód; En staart naar 't Westen heen – i wpatruje się w Zachód). En toont u, daar ge rondsom ziet, (I pokazuje ci, co widzisz wokół; En toont u, daar ge rondsom ziet – i pokazuje ci, co widzisz wokół). Slechts water, water, in 't verschiet, (Tylko wodę, wodę, na horyzoncie; Slechts water, water, in 't verschiet – tylko wodę, wodę, na horyzoncie). En zee, en zee alleen! (I morze, tylko morze!; En zee, en zee alleen – i morze, tylko morze!).

En dáárom schuurt hier de Oceaan (Dlatego tutaj ocean szoruje; En dáárom schuurt hier de Oceaan – dlatego tutaj ocean szoruje). Zoo fel het oeverzand: (Tak mocno o nadbrzeżny piasek; Zoo fel het oeverzand – tak mocno o nadbrzeżny piasek). 't Is zee slechts, waar ge rondsom ziet, (To tylko morze, które widzisz dookoła; 't Is zee slechts, waar ge rondsom ziet – to tylko morze, które widzisz dookoła). En water, water, anders niet, (I woda, woda, nic więcej; En water, water, anders niet – i woda, woda, nic więcej). Tot Madagaskars strand! (Aż po brzeg Madagaskaru!; Tot Madagaskars strand – aż po brzeg Madagaskaru!).

En menig offer werd gebracht (I wiele ofiar zostało złożonych; En menig offer werd gebracht – i wiele ofiar zostało złożonych). Ten zoen voor d'Oceaan! (Na przebłaganie oceanu!; Ten zoen voor d'Oceaan – na przebłaganie oceanu!). En menig kreet, in 't nat gesmoord, (I wiele krzyków, zduszonych w wodzie; En menig kreet, in 't nat gesmoord – i wiele krzyków, zduszonych w wodzie). Door vrouw, noch kind, noch maag gehoord, (Nieusłyszanych przez żonę, ani dziecko, ani dziewicę; Door vrouw, noch kind, noch maag gehoord – nieusłyszanych przez żonę, ani dziecko, ani dziewicę). Werd slechts door God verstaan! (Zostało usłyszanych tylko przez Boga!; Werd slechts door God verstaan – zostało usłyszanych tylko przez Boga!).

En menig hand voor 't laatst gestrekt (I wiele rąk wyciągniętych po raz ostatni; En menig hand voor 't laatst gestrekt – i wiele rąk wyciągniętych po raz ostatni). Rees opwaarts uit het meer, (Wzniosło się w górę z jeziora; Rees opwaarts uit het meer – wzniosło się w górę z jeziora). En voelde en greep en plaste in 't rond, (I czuło, i chwytało, i pluskało wokół; En voelde en greep en plaste in 't rond – i czuło, i chwytało, i pluskało wokół). En zocht of ze ergens steunsel vond, (I szukało, czy znajdzie gdzieś wsparcie; En zocht of ze ergens steunsel vond – i szukało, czy znajdzie gdzieś wsparcie). En zonk voor eeuwig neer! (I na zawsze zatonęło!; En zonk voor eeuwig neer – i na zawsze zatonęło!).

En…

En… en… ik weet de rest niet meer. (I… i… nie pamiętam reszty; En… en… ik weet de rest niet meer – i… i… nie pamiętam reszty).

Die is weertevinden door er om te schryven aan Krygsman, uw klerk te Natal. Hy heeft het, zei Verbrugge. (Można ją znaleźć, pisząc do Krygsmana, twojego sekretarza w Natal. On ją ma, powiedział Verbrugge; Die is weertevinden door er om te schryven aan Krygsman, uw klerk te Natal – można ją znaleźć, pisząc do Krygsmana, twojego sekretarza w Natal. Hy heeft het, zei Verbrugge – on ją ma, powiedział Verbrugge).