Dit geldt hier niet, zei Verbrugge, want dat is absoluut leelyk. (To tutaj nie ma zastosowania, powiedział Verbrugge, ponieważ to jest absolutnie brzydkie; Dit geldt hier niet, zei Verbrugge, want dat is absoluut leelyk – To tutaj nie ma zastosowania, powiedział Verbrugge, ponieważ to jest absolutnie brzydkie).

Dat vind ik ook. Maar zy geeft het toch als schoon, en als climax op al 't vorige, waarin werkelyk veel schoons kan geweest zyn. Ze geeft het als de pointe van 't epigram, als 't aux armes! van de marseillaise die zy zong met haar voeten, als 't ruischen van de wilgen op het graf der zoo-even besprongene liefde. O, misselyk! En dat ook de toeschouwers, die gewoonlyk – zooals wy allen, meer of min – hun smaak gronden op gewoonte en navolging, dàt oogenblik beschouwen als het treffendste, blykt hieruit dat men juist dàn uitberst in toejuiching, alsof men wilde te kennen geven: ‘al het vorige was ook wel heel mooi, maar nu kan ik 't waarachtig niet langer uithouden van bewondering!’ Je zei dat die slot-pose volstrekt leelyk was – ik ook! – doch vanwaar komt dit? Het is omdat de beweging ophield, en daarmee de geschiedenis die de danseres verhaalde. Geloof me, stilstand is de dood! (Ja, też tak uważam. Ale ona przedstawia to jako piękne, i jako punkt kulminacyjny całego poprzedniego, w którym rzeczywiście mogło być wiele piękna. Przedstawia to jako puentę epigramu, jako "aux armes!" Marsylianki, którą śpiewała swoimi stopami, jako szelest wierzb na grobie niedawno obudzonej miłości. O, okropne! I to, że także widzowie, którzy zazwyczaj – jak my wszyscy, mniej lub bardziej – opierają swój smak na nawyku i naśladowaniu, uważają ten moment za najbardziej poruszający, wynika z tego, że właśnie wtedy wybuchają oklaskami, jakby chcieli dać do zrozumienia: „wszystko, co było wcześniej, też było bardzo piękne, ale teraz naprawdę nie mogę dłużej wytrzymać z podziwu!” Powiedziałeś, że ta końcowa pozycja jest absolutnie brzydka – ja też! – ale skąd to pochodzi? To dlatego, że ruch ustał, a wraz z nim historia, którą opowiadała tancerka. Wierz mi, bezruch to śmierć!; Dat vind ik ook – Ja, też tak uważam. Maar zy geeft het toch als schoon, en als climax op al 't vorige, waarin werkelyk veel schoons kan geweest zyn – Ale ona przedstawia to jako piękne, i jako punkt kulminacyjny całego poprzedniego, w którym rzeczywiście mogło być wiele piękna. Ze geeft het als de pointe van 't epigram, als 't aux armes! van de marseillaise die zy zong met haar voeten, als 't ruischen van de wilgen op het graf der zoo-even besprongene liefde – Przedstawia to jako puentę epigramu, jako "aux armes!" Marsylianki, którą śpiewała swoimi stopami, jako szelest wierzb na grobie niedawno obudzonej miłości. O, misselyk – O, okropne! En dat ook de toeschouwers, die gewoonlyk – zooals wy allen, meer of min – hun smaak gronden op gewoonte en navolging, dàt oogenblik beschouwen als het treffendste, blykt hieruit dat men juist dàn uitberst in toejuiching, alsof men wilde te kennen geven: ‘al het vorige was ook wel heel mooi, maar nu kan ik 't waarachtig niet langer uithouden van bewondering!’ – I to, że także widzowie, którzy zazwyczaj – jak my wszyscy, mniej lub bardziej – opierają swój smak na nawyku i naśladowaniu, uważają ten moment za najbardziej poruszający, wynika z tego, że właśnie wtedy wybuchają oklaskami, jakby chcieli dać do zrozumienia: „wszystko, co było wcześniej, też było bardzo piękne, ale teraz naprawdę nie mogę dłużej wytrzymać z podziwu!” Je zei dat die slot-pose volstrekt leelyk was – ik ook – Powiedziałeś, że ta końcowa pozycja jest absolutnie brzydka – ja też! doch vanwaar komt dit? Het is omdat de beweging ophield, en daarmee de geschiedenis die de danseres verhaalde – ale skąd to pochodzi? To dlatego, że ruch ustał, a wraz z nim historia, którą opowiadała tancerka. Geloof me, stilstand is de dood – Wierz mi, bezruch to śmierć).

Maar, bracht Duclari in 't midden, ge hebt ook de watervallen verworpen als uitdrukking van het schoone. Watervallen bewegen toch! (Ale, wtrącił Duclari, odrzuciłeś też wodospady jako wyraz piękna. Wodospady przecież się ruszają!; Maar, bracht Duclari in 't midden – Ale, wtrącił Duclari, ge hebt ook de watervallen verworpen als uitdrukking van het schoone – odrzuciłeś też wodospady jako wyraz piękna. Watervallen bewegen toch – Wodospady przecież się ruszają!).

Ja, maar… zonder geschiedenis! Ze bewegen, maar komen niet van de plaats. Ze bewegen zich als een hobbelpaard, minus nog het va et vient. Ze geven geluid, maar spreken niet. Ze roepen: hrroe… hrroe… hrroe… en nooit iets anders! Roep jy eens zesduizend jaar, of langer: hrroe, hrroe… en zie eens hoe weinigen je voor een onderhoudend mensch zullen aanzien. (Tak, ale… bez historii! Ruszają się, ale nie zmieniają miejsca. Ruszają się jak kołyszący się koń, minus ruch tam i z powrotem. Wydają dźwięk, ale nie mówią. Wołają: hrroe… hrroe… hrroe… i nigdy nic innego! Wołaj przez sześć tysięcy lat, lub dłużej: hrroe, hrroe… i zobacz, jak niewielu uzna cię za interesującego człowieka; Ja, maar… zonder geschiedenis – Tak, ale… bez historii! Ze bewegen, maar komen niet van de plaats – Ruszają się, ale nie zmieniają miejsca. Ze bewegen zich als een hobbelpaard, minus nog het va et vient – Ruszają się jak kołyszący się koń, minus ruch tam i z powrotem. Ze geven geluid, maar spreken niet – Wydają dźwięk, ale nie mówią. Ze roepen: hrroe… hrroe… hrroe… en nooit iets anders – Wołają: hrroe… hrroe… hrroe… i nigdy nic innego! Roep jy eens zesduizend jaar, of langer: hrroe, hrroe… en zie eens hoe weinigen je voor een onderhoudend mensch zullen aanzien – Wołaj przez sześć tysięcy lat, lub dłużej: hrroe, hrroe… i zobacz, jak niewielu uzna cię za interesującego człowieka).

Ik zal de proef niet nemen, zei Duclari, maar ik ben het toch nog niet met u eens, dat de door u gevorderde beweging zoo volstrekt noodzakelyk wezen zou. Ik schenk u nu de watervallen, maar een goed schilderstuk kan toch, dunkt me, veel uitdrukken. (Nie podejmę tej próby, powiedział Duclari, ale nadal się z tobą nie zgadzam, że ruch, o który prosisz, jest absolutnie konieczny. Oddaję ci teraz wodospady, ale dobry obraz może, moim zdaniem, wiele wyrazić; Ik zal de proef niet nemen, zei Duclari – Nie podejmę tej próby, powiedział Duclari, maar ik ben het toch nog niet met u eens, dat de door u gevorderde beweging zoo volstrekt noodzakelyk wezen zou – ale nadal się z tobą nie zgadzam, że ruch, o który prosisz, jest absolutnie konieczny. Ik schenk u nu de watervallen, maar een goed schilderstuk kan toch, dunkt me, veel uitdrukken – Oddaję ci teraz wodospady, ale dobry obraz może, moim zdaniem, wiele wyrazić).

Wel zeker, maar slechts voor één oogenblik. Ik zal trachten myn meening te verklaren door een voorbeeld. Het is van daag 18 Februari… (Oczywiście, ale tylko na chwilę. Spróbuję wyjaśnić swoje zdanie za pomocą przykładu. Dziś jest 18 lutego…; Wel zeker, maar slechts voor één oogenblik – Oczywiście, ale tylko na chwilę. Ik zal trachten myn meening te verklaren door een voorbeeld – Spróbuję wyjaśnić swoje zdanie za pomocą przykładu. Het is van daag 18 Februari – Dziś jest 18 lutego…).

Wel neen, zei Verbrugge, we hebben nog Januari… (Nie, powiedział Verbrugge, mamy jeszcze styczeń…; Wel neen, zei Verbrugge, we hebben nog Januari – Nie, powiedział Verbrugge, mamy jeszcze styczeń).

Neen, neen, het is heden de 18de Februari 1587, en je bent opgesloten in 't kasteel Fotheringhay… (Nie, nie, dzisiaj jest 18 lutego 1587 roku, a ty jesteś zamknięty w zamku Fotheringhay…; Neen, neen, het is heden de 18de Februari 1587 – Nie, nie, dzisiaj jest 18 lutego 1587 roku, en je bent opgesloten in 't kasteel Fotheringhay – a ty jesteś zamknięty w zamku Fotheringhay…).

Ik? vroeg Duclari, die meende niet goed verstaan te hebben. (Ja? zapytał Duclari, który myślał, że nie dobrze zrozumiał; Ik? vroeg Duclari, die meende niet goed verstaan te hebben – Ja? zapytał Duclari, który myślał, że nie dobrze zrozumiał).

Ja, gy. Ge verveelt u, en zoekt afleiding. Dáár in dien muur is een opening, maar zy is te hoog om er doortezien, en dit wil je toch. Ge zet uw tafel er voor, en daarop een stoel met drie pooten, waarvan één wat zwak. Je zag eens op de kermis een akrobaat die zeven stoelen op elkaar zette, en zich zelf daarop met het hoofd naar beneden. Eigenliefde en verveling dringen u iets dergelyks te doen. Ge beklimt waggelend dien stoel… bereikt uw oogmerk… slaat een blik door de opening, en roept: o, god! En je valt! Weet je me nu te zeggen waarom je: o god! riep, en gevallen bent? (Tak, ty. Nudzisz się i szukasz rozrywki. Tam, w tej ścianie, jest otwór, ale jest za wysoko, żeby przez niego spojrzeć, a ty chcesz to zrobić. Stawiasz przed nim swój stół, a na nim krzesło z trzema nogami, z których jedna jest trochę słaba. Widziałeś kiedyś na jarmarku akrobatę, który ustawił siedem krzeseł jedno na drugim i stanął na nich głową w dół. Egoizm i nuda zmuszają cię do zrobienia czegoś podobnego. Wspinasz się chwiejąc się na to krzesło… osiągasz swój cel… rzucasz okiem przez otwór i wołasz: o, Boże! I upadasz! Czy możesz mi teraz powiedzieć, dlaczego wołałeś: o Boże! i upadłeś?; Ja, gy – Tak, ty. Ge verveelt u, en zoekt afleiding – Nudzisz się i szukasz rozrywki. Dáár in dien muur is een opening, maar zy is te hoog om er doortezien, en dit wil je toch – Tam, w tej ścianie, jest otwór, ale jest za wysoko, żeby przez niego spojrzeć, a ty chcesz to zrobić. Ge zet uw tafel er voor, en daarop een stoel met drie pooten, waarvan één wat zwak – Stawiasz przed nim swój stół, a na nim krzesło z trzema nogami, z których jedna jest trochę słaba. Je zag eens op de kermis een akrobaat die zeven stoelen op elkaar zette, en zich zelf daarop met het hoofd naar beneden – Widziałeś kiedyś na jarmarku akrobatę, który ustawił siedem krzeseł jedno na drugim i stanął na nich głową w dół. Eigenliefde en verveling dringen u iets dergelyks te doen – Egoizm i nuda zmuszają cię do zrobienia czegoś podobnego. Ge beklimt waggelend dien stoel… bereikt uw oogmerk… slaat een blik door de opening, en roept: o, god! En je valt – Wspinasz się chwiejąc się na to krzesło… osiągasz swój cel… rzucasz okiem przez otwór i wołasz: o, Boże! I upadasz! Weet je me nu te zeggen waarom je: o god! riep, en gevallen bent – Czy możesz mi teraz powiedzieć, dlaczego wołałeś: o Boże! i upadłeś?).

Ik denk dat de derde poot van den stoel brak, zei Verbrugge sententieus. (Myślę, że trzecia noga krzesła się złamała, powiedział Verbrugge sentencjonalnie; Ik denk dat de derde poot van den stoel brak, zei Verbrugge sententieus – Myślę, że trzecia noga krzesła się złamała, powiedział Verbrugge sentencjonalnie).

Nu ja, die poot brak misschien, maar niet dáárom ben je gevallen. Die poot is gebroken omdat je gevallen bent. Voor elke andere opening had je 't een jaar lang op dien stoel uitgehouden, en nu moest je vallen, al waren er dertien pooten onder dien stoel geweest, ja, al had je op den grond gestaan. (No tak, ta noga mogła się złamać, ale nie dlatego upadłeś. Ta noga złamała się, ponieważ upadłeś. Przy każdym innym otworze wytrzymałbyś na tym krześle przez rok, a teraz musiałeś upaść, nawet jeśli pod tym krzesłem było trzynaście nóg, tak, nawet jeśli stałeś na ziemi; Nu ja, die poot brak misschien, maar niet dáárom ben je gevallen – No tak, ta noga mogła się złamać, ale nie dlatego upadłeś. Die poot is gebroken omdat je gevallen bent – Ta noga złamała się, ponieważ upadłeś. Voor elke andere opening had je 't een jaar lang op dien stoel uitgehouden, en nu moest je vallen, al waren er dertien pooten onder dien stoel geweest, ja, al had je op den grond gestaan – Przy każdym innym otworze wytrzymałbyś na tym krześle przez rok, a teraz musiałeś upaść, nawet jeśli pod tym krzesłem było trzynaście nóg, tak, nawet jeśli stałeś na ziemi).

Ik neem er genoegen mee, zei Duclari. Ik zie dat ge u in 't hoofd hebt gezet, my coûte que coûte te laten vallen. Ik lig daar nu zoo lang ik ben… maar ik weet waarachtig niet waarom? (Zadowala mnie to, powiedział Duclari. Widzę, że postanowiłeś, za wszelką cenę, pozwolić mi upaść. Leżę tam teraz, jak długo jestem… ale naprawdę nie wiem dlaczego?; Ik neem er genoegen mee, zei Duclari – Zadowala mnie to, powiedział Duclari. Ik zie dat ge u in 't hoofd hebt gezet, my coûte que coûte te laten vallen – Widzę, że postanowiłeś, za wszelką cenę, pozwolić mi upaść. Ik lig daar nu zoo lang ik ben… maar ik weet waarachtig niet waarom – Leżę tam teraz, jak długo jestem… ale naprawdę nie wiem dlaczego?).

Wel, dat is toch zeer eenvoudig! Ge zaagt daar een vrouw, gekleed in 't zwart, die geknield lag voor een blok. En ze boog het hoofd, en blank als zilver was de hals die afstak by 't zwart fluweel. En daar stond een man met een groot zwaard, en hy hield het hoog, en zyn blik staarde op dien blanken hals, en hy zocht den boog dien zyn zwaard beschryven zou, om dáár… dáár, tusschen die wervels heen, te worden doorgedreven met juistheid en kracht… en toen viel je, Duclari. Je viel omdat je dat alles zag, en dáárom riep je: o god! Volstrekt niet omdat er maar drie pooten aan je stoel waren. En lang nadat je uit Fotheringhay werd verlost – op voorspraak van je neef, denk ik, of omdat het de menschen verveelde je daar langer onverplicht den kost te geven, als een kanarievogeltje – lang daarna, ja, tot heden toe, droom je wakend van die vrouw, en in je slaap zelfs schrik je op, en valt met zwaren schok neer op je legerstede, omdat je den arm wilt grypen van den beul. Is dit niet waar? (Cóż, to jest bardzo proste! Widziałeś tam kobietę ubraną na czarno, klęczącą przed blokiem. Pochyliła głowę, a jej szyja była biała jak srebro i odznaczała się na tle czarnego aksamitu. Tam stał mężczyzna z dużym mieczem, trzymał go wysoko, a jego wzrok utkwił w tej białej szyi, i szukał łuku, który jego miecz miał opisać, aby tam… tam, między tymi kręgami, przejść z precyzją i siłą… i wtedy upadłeś, Duclari. Upadłeś, ponieważ to wszystko widziałeś, i dlatego wołałeś: o Boże! Zupełnie nie dlatego, że krzesło miało tylko trzy nogi. I długo po tym, jak zostałeś uwolniony z Fotheringhay – na wstawiennictwo twojego kuzyna, myślę, albo dlatego, że ludzie byli znudzeni dłuższym utrzymywaniem cię tam bez zobowiązań, jak kanarka – długo potem, tak, aż do dzisiaj, śnisz na jawie o tej kobiecie, a nawet we śnie budzisz się przerażony i upadasz z ciężkim hukiem na swoje łóżko, ponieważ chcesz chwycić ramię kata. Czy to nie prawda?; Wel, dat is toch zeer eenvoudig – Cóż, to jest bardzo proste! Ge zaagt daar een vrouw, gekleed in 't zwart, die geknield lag voor een blok – Widziałeś tam kobietę ubraną na czarno, klęczącą przed blokiem.

En ze boog het hoofd, en blank als zilver was de hals die afstak bij 't zwart fluweel. (I ona skłoniła głowę, a szyja, biała jak srebro, odznaczała się na tle czarnego aksamitu; En ze boog het hoofd – I ona skłoniła głowę, en blank als zilver was de hals die afstak bij 't zwart fluweel – a szyja, biała jak srebro, odznaczała się na tle czarnego aksamitu).

En daar stond een man met een groot zwaard, en hij hield het hoog, en zijn blik staarde op die blanke hals, en hij zocht de boog die zijn zwaard beschrijven zou, om daar… daar, tussen die wervels heen, te worden doorgedreven met juistheid en kracht… en toen viel je, Duclari. (I tam stał mężczyzna z wielkim mieczem, trzymał go wysoko, a jego wzrok utkwił w tej białej szyi, szukał łuku, który jego miecz miał opisać, aby tam… tam, między tymi kręgami, przejść z precyzją i siłą… i wtedy upadłeś, Duclari; En daar stond een man met een groot zwaard, en hij hield het hoog, en zijn blik staarde op die blanke hals – I tam stał mężczyzna z wielkim mieczem, trzymał go wysoko, a jego wzrok utkwił w tej białej szyi, en hij zocht de boog die zijn zwaard beschrijven zou, om daar… daar, tussen die wervels heen, te worden doorgedreven met juistheid en kracht – szukał łuku, który jego miecz miał opisać, aby tam… tam, między tymi kręgami, przejść z precyzją i siłą, en toen viel je, Duclari – i wtedy upadłeś, Duclari).

Je viel omdat je dat alles zag, en dáárom riep je: o god! Volstrekt niet omdat er maar drie pooten aan je stoel waren. En lang nadat je uit Fotheringhay werd verlost – op voorspraak van je neef, denk ik, of omdat het de menschen verveelde je daar langer onverplicht den kost te geven, als een kanarievogeltje – lang daarna, ja, tot heden toe, droom je wakend van die vrouw, en in je slaap zelfs schrik je op, en valt met zwaren schok neer op je legerstede, omdat je den arm wilt grypen van den beul. Is dit niet waar? (Upadłeś, ponieważ to wszystko widziałeś, i dlatego wołałeś: o Boże! Zupełnie nie dlatego, że krzesło miało tylko trzy nogi. I długo po tym, jak zostałeś uwolniony z Fotheringhay – na wstawiennictwo twojego kuzyna, myślę, albo dlatego, że ludzie byli znudzeni dłuższym utrzymywaniem cię tam bez zobowiązań, jak kanarka – długo potem, tak, aż do dzisiaj, śnisz na jawie o tej kobiecie, a nawet we śnie budzisz się przerażony i upadasz z ciężkim hukiem na swoje łóżko, ponieważ chcesz chwycić ramię kata. Czy to nie prawda?; Je viel omdat je dat alles zag, en dáárom riep je: o god! – Upadłeś, ponieważ to wszystko widziałeś, i dlatego wołałeś: o Boże! Volstrekt niet omdat er maar drie pooten aan je stoel waren – Zupełnie nie dlatego, że krzesło miało tylko trzy nogi. En lang nadat je uit Fotheringhay werd verlost – op voorspraak van je neef, denk ik, of omdat het de menschen verveelde je daar langer onverplicht den kost te geven, als een kanarievogeltje – I długo po tym, jak zostałeś uwolniony z Fotheringhay – na wstawiennictwo twojego kuzyna, myślę, albo dlatego, że ludzie byli znudzeni dłuższym utrzymywaniem cię tam bez zobowiązań, jak kanarka, lang daarna, ja, tot heden toe, droom je wakend van die vrouw, en in je slaap zelfs schrik je op, en valt met zwaren schok neer op je legerstede, omdat je den arm wilt grypen van den beul – długo potem, tak, aż do dzisiaj, śnisz na jawie o tej kobiecie, a nawet we śnie budzisz się przerażony i upadasz z ciężkim hukiem na swoje łóżko, ponieważ chcesz chwycić ramię kata. Is dit niet waar? – Czy to nie prawda?).

Ik wil 't wel gelooven, maar bepaald zeker kan ik 't waarlyk niet zeggen, omdat ik nooit te Fotheringhay door een gat in den muur heb gezien. (Chcę w to wierzyć, ale naprawdę nie mogę tego powiedzieć na pewno, ponieważ nigdy nie widziałem przez dziurę w ścianie w Fotheringhay; Ik wil 't wel gelooven, maar bepaald zeker kan ik 't waarlyk niet zeggen – Chcę w to wierzyć, ale naprawdę nie mogę tego powiedzieć na pewno, omdat ik nooit te Fotheringhay door een gat in den muur heb gezien – ponieważ nigdy nie widziałem przez dziurę w ścianie w Fotheringhay).

Goed, goed! Ik ook niet. Maar nu neem ik een schildery die 't onthoofden van Maria Stuart voorstelt. Laat ons aannemen dat de voorstelling volmaakt is. Daar hangt ze, in vergulden lyst, aan een rood koord als je verkiest… ik weet wat je zeggen wilt, goed! Neen, neen, ge ziet die lyst niet, ge vergeet zelfs dat ge uw rotting hebt afgegeven aan den ingang van de schilderzaal… ge vergeet uw naam, uw kind, het nieuw-model politiemuts, en dus alles, om niet te zien een schildery, maar om werkelyk daarop Maria Stuart te aanschouwen: geheel juist als te Fotheringhay. De beul staat er volkomen zóó als hy werkelyk moet gestaan hebben, ja, ik wil zóóver gaan dat je den arm uitstrekt om den slag afteweren! Zóó ver dat je roept: ‘laat die vrouw leven, misschien betert zy zich!’ Je ziet, ik geef je beau jeu wat de uitvoering van 't schilderstuk aangaat… (Dobrze, dobrze! Ja też nie. Ale teraz wezmę obraz przedstawiający ścięcie Marii Stuart. Załóżmy, że przedstawienie jest doskonałe. Tam wisi, w pozłacanej ramie, na czerwonym sznurku, jeśli chcesz… wiem, co chcesz powiedzieć, dobrze! Nie, nie, nie widzisz tej ramy, zapominasz nawet, że oddałeś swoją laskę przy wejściu do sali malarskiej… zapominasz swoje imię, swoje dziecko, nowy model policyjnej czapki, i wszystko inne, aby nie widzieć obrazu, ale rzeczywiście widzieć na nim Marię Stuart: dokładnie tak, jak w Fotheringhay. Kat stoi tam dokładnie tak, jak musiał stać w rzeczywistości, tak, chcę iść tak daleko, że wyciągasz ramię, aby odwrócić cios! Tak daleko, że wołasz: „niech ta kobieta żyje, może się poprawi!” Widzisz, daję ci możliwość oceny wykonania obrazu…; Goed, goed! Ik ook niet – Dobrze, dobrze! Ja też nie. Maar nu neem ik een schildery die 't onthoofden van Maria Stuart voorstelt – Ale teraz wezmę obraz przedstawiający ścięcie Marii Stuart. Laat ons aannemen dat de voorstelling volmaakt is – Załóżmy, że przedstawienie jest doskonałe. Daar hangt ze, in vergulden lyst, aan een rood koord als je verkiest… ik weet wat je zeggen wilt, goed – Tam wisi, w pozłacanej ramie, na czerwonym sznurku, jeśli chcesz… wiem, co chcesz powiedzieć, dobrze! Neen, neen, ge ziet die lyst niet, ge vergeet zelfs dat ge uw rotting hebt afgegeven aan den ingang van de schilderzaal… ge vergeet uw naam, uw kind, het nieuw-model politiemuts, en dus alles, om niet te zien een schildery, maar om werkelyk daarop Maria Stuart te aanschouwen: geheel juist als te Fotheringhay – Nie, nie, nie widzisz tej ramy, zapominasz nawet, że oddałeś swoją laskę przy wejściu do sali malarskiej… zapominasz swoje imię, swoje dziecko, nowy model policyjnej czapki, i wszystko inne, aby nie widzieć obrazu, ale rzeczywiście widzieć na nim Marię Stuart: dokładnie tak, jak w Fotheringhay. De beul staat er volkomen zóó als hy werkelyk moet gestaan hebben, ja, ik wil zóóver gaan dat je den arm uitstrekt om den slag afteweren – Kat stoi tam dokładnie tak, jak musiał stać w rzeczywistości, tak, chcę iść tak daleko, że wyciągasz ramię, aby odwrócić cios! Zóó ver dat je roept: ‘laat die vrouw leven, misschien betert zy zich!’ – Tak daleko, że wołasz: „niech ta kobieta żyje, może się poprawi!” Je ziet, ik geef je beau jeu wat de uitvoering van 't schilderstuk aangaat – Widzisz, daję ci możliwość oceny wykonania obrazu…).

Ja, maar wat dan verder? Is dan de indruk niet even treffend, als toen ik 'tzelfde in werkelykheid zag te Fotheringhay? (Tak, ale co dalej? Czy wrażenie nie jest równie poruszające, jak wtedy, gdy widziałem to samo w rzeczywistości w Fotheringhay?; Ja, maar wat dan verder? – Tak, ale co dalej? Is dan de indruk niet even treffend, als toen ik 'tzelfde in werkelykheid zag te Fotheringhay? – Czy wrażenie nie jest równie poruszające, jak wtedy, gdy widziałem to samo w rzeczywistości w Fotheringhay?).

Neen, volstrekt niet, en wel omdat je niet waart geklommen op een stoel met drie pooten. Je neemt een stoel – met vier pooten ditmaal, en liefst een fauteuil – je gaat voor de schildery zitten, om goed en lang te genieten – we genieten nu eenmaal by 't aanschouwen van iets akeligs – en welken indruk meent ge dat zy op je maakt? (Nie, absolutnie nie, i to dlatego, że nie wspiąłeś się na krzesło z trzema nogami. Bierzesz krzesło – tym razem z czterema nogami, najlepiej fotel – siadasz przed obrazem, aby dobrze i długo cieszyć się – cieszymy się teraz z oglądania czegoś strasznego – i jakie wrażenie, twoim zdaniem, wywiera na tobie?; Neen, volstrekt niet, en wel omdat je niet waart geklommen op een stoel met drie pooten – Nie, absolutnie nie, i to dlatego, że nie wspiąłeś się na krzesło z trzema nogami. Je neemt een stoel – met vier pooten ditmaal, en liefst een fauteuil – je gaat voor de schildery zitten, om goed en lang te genieten – we genieten nu eenmaal by 't aanschouwen van iets akeligs – Bierzesz krzesło – tym razem z czterema nogami, najlepiej fotel – siadasz przed obrazem, aby dobrze i długo cieszyć się – cieszymy się teraz z oglądania czegoś strasznego – en welken indruk meent ge dat zy op je maakt? – i jakie wrażenie, twoim zdaniem, wywiera na tobie?).

Wèl, schrik, angst, medelyden, ontroering… evenals toen ik door de opening van den muur zag. We hebben gesteld dat de schildery volmaakt is, ik moet dus daarvan geheel denzelfden indruk hebben als van de werkelykheid. (Cóż, strach, lęk, współczucie, wzruszenie… tak samo, jak wtedy, gdy patrzyłem przez otwór w ścianie. Założyliśmy, że obraz jest doskonały, więc muszę mieć dokładnie takie samo wrażenie, jak z rzeczywistości; Wèl, schrik, angst, medelyden, ontroering – Cóż, strach, lęk, współczucie, wzruszenie, evenals toen ik door de opening van den muur zag – tak samo, jak wtedy, gdy patrzyłem przez otwór w ścianie. We hebben gesteld dat de schildery volmaakt is, ik moet dus daarvan geheel denzelfden indruk hebben als van de werkelykheid – Założyliśmy, że obraz jest doskonały, więc muszę mieć dokładnie takie samo wrażenie, jak z rzeczywistości).

Neen! Binnen twee minuten voel je pyn in je rechterarm, uit sympathie met den beul die zoo lang dat zwaar stuk staal onbewegelyk omhoog moet houden. (Nie! Po dwóch minutach poczujesz ból w prawym ramieniu, z powodu współczucia dla kata, który tak długo musi trzymać to ciężkie stalowe ostrze nieruchomo w górze; Neen! Binnen twee minuten voel je pyn in je rechterarm – Nie! Po dwóch minutach poczujesz ból w prawym ramieniu, uit sympathie met den beul die zoo lang dat zwaar stuk staal onbewegelyk omhoog moet houden – z powodu współczucia dla kata, który tak długo musi trzymać to ciężkie stalowe ostrze nieruchomo w górze).

Sympathie met den beul? (Współczucie dla kata?; Sympathie met den beul? – Współczucie dla kata?).

Ja! evenlydendheid, gelykvoeligheid, weetje? En tevens met de vrouw die daar zoo lang in ongemakkelyke houding, en waarschynlyk in onaangename stemming, voor dat blok ligt. Je hebt nog altyd medelyden met haar, maar ditmaal niet omdat ze onthoofd moet worden, maar omdat men haar zoo lang laat wachten vóór ze onthoofd wordt, en als je nog iets zeggen of roepen zoudt, in 't eind – gesteld dat je aandrift voelt je met de zaak te bemoeien – zou 't niets anders wezen dan: ‘sla toch in-godsnaam toe, man, 't mensch wacht er op!’ En wanneer je later die schildery weerziet, en meermalen weerziet, is zelfs reeds je eerste indruk: ‘is die historie nog niet afgeloopen? Staat hy, en ligt zy daar nòg?’ (Tak! Współczucie, wiesz? I jednocześnie dla kobiety, która tak długo leży w niewygodnej pozycji i prawdopodobnie w nieprzyjemnym nastroju przed tym blokiem. Nadal masz dla niej współczucie, ale tym razem nie dlatego, że ma zostać ścięta, ale dlatego, że tak długo każą jej czekać, zanim zostanie ścięta, i jeśli miałbyś coś powiedzieć lub zawołać na koniec – zakładając, że masz ochotę wtrącić się do sprawy – nie byłoby to nic innego, jak: „uderzaj w imię Boże, człowieku, ona czeka!” A kiedy później znów zobaczysz ten obraz, i jeszcze raz go zobaczysz, twoje pierwsze wrażenie będzie nawet: „czy ta historia jeszcze się nie skończyła? Czy on nadal tam stoi, a ona leży?”; Ja! evenlydendheid, gelykvoeligheid, weetje? – Tak! Współczucie, wiesz? En tevens met de vrouw die daar zoo lang in ongemakkelyke houding, en waarschynlyk in onaangename stemming, voor dat blok ligt – I jednocześnie dla kobiety, która tak długo leży w niewygodnej pozycji i prawdopodobnie w nieprzyjemnym nastroju przed tym blokiem. Je hebt nog altyd medelyden met haar, maar ditmaal niet omdat ze onthoofd moet worden, maar omdat men haar zoo lang laat wachten vóór ze onthoofd wordt, en als je nog iets zeggen of roepen zoudt, in 't eind – gesteld dat je aandrift voelt je met de zaak te bemoeien – zou 't niets anders wezen dan: ‘sla toch in-godsnaam toe, man, 't mensch wacht er op!’ – Nadal masz dla niej współczucie, ale tym razem nie dlatego, że ma zostać ścięta, ale dlatego, że tak długo każą jej czekać, zanim zostanie ścięta, i jeśli miałbyś coś powiedzieć lub zawołać na koniec – zakładając, że masz ochotę wtrącić się do sprawy – nie byłoby to nic innego, jak: „uderzaj w imię Boże, człowieku, ona czeka!” En wanneer je later die schildery weerziet, en meermalen weerziet, is zelfs reeds je eerste indruk: ‘is die historie nog niet afgeloopen? Staat hy, en ligt zy daar nòg?’ – A kiedy później znów zobaczysz ten obraz, i jeszcze raz go zobaczysz, twoje pierwsze wrażenie będzie nawet: „czy ta historia jeszcze się nie skończyła? Czy on nadal tam stoi, a ona leży?”).

Maar wat is er dan voor beweging in de schoonheid der vrouwen te Arles? vroeg Verbrugge. (Ale gdzie jest ruch w pięknie kobiet z Arles? zapytał Verbrugge; Maar wat is er dan voor beweging in de schoonheid der vrouwen te Arles? vroeg Verbrugge – Ale gdzie jest ruch w pięknie kobiet z Arles? zapytał Verbrugge).

O, dàt is iets anders! Zy spelen een geschiedenis uit in haar trekken. Karthago bloeit en bouwt schepen op haar voorhoofd… hoor den Hannibals-eed tegen Rome… daar vlechten zy koorden voor de bogen… daar brandt de stad… (O, to coś innego! One odgrywają historię na swoich twarzach. Kartagina kwitnie i buduje statki na ich czole… słyszysz przysięgę Hannibala przeciwko Rzymowi… tam splatają sznury do łuków… tam płonie miasto…; O, dàt is iets anders! Zy spelen een geschiedenis uit in haar trekken – O, to coś innego! One odgrywają historię na swoich twarzach. Karthago bloeit en bouwt schepen op haar voorhoofd… hoor den Hannibals-eed tegen Rome… daar vlechten zy koorden voor de bogen… daar brandt de stad – Kartagina kwitnie i buduje statki na ich czole… słyszysz przysięgę Hannibala przeciwko Rzymowi… tam splatają sznury do łuków… tam płonie miasto).

Max, Max, ik geloof waarlyk dat je te Arles je hart verloren hebt, plaagde Tine. (Max, Max, naprawdę wierzę, że straciłeś serce w Arles, droczyła się Tine; Max, Max, ik geloof waarlyk dat je te Arles je hart verloren hebt, plaagde Tine – Max, Max, naprawdę wierzę, że straciłeś serce w Arles, droczyła się Tine).

Ja, voor een oogenblik… maar ik vond het terug: dat zult ge hooren. Verbeeldt u… ik zeg niet, daar heb ik een vrouw gezien, die zóó of zóó schoon was, neen: allen waren zy schoon, en 't was dus een onmogelykheid daar pour tout de bon verliefd te worden, omdat elke volgende weer de vorige uit je bewondering verdrong, en ik dacht daarby waarlyk aan Caligula of Tiberius – van wien vertellen ze 't fabeltje? – die 't heele menschelyk geslacht maar één hoofd toewenschte. Zóó namelyk kwam onwillekeurig de wensch in my op, dat de vrouwen te Arles… (Tak, na chwilę… ale znalazłem je z powrotem: usłyszysz to. Wyobraź sobie… nie mówię, że widziałem tam kobietę, która była tak lub tak piękna, nie: wszystkie były piękne, i dlatego nie było możliwe, żeby się tam naprawdę zakochać, ponieważ każda kolejna wypierała poprzednią z twojego podziwu, i naprawdę myślałem o Kaliguli lub Tyberiuszu – o kim to mówią? – którzy życzyli sobie, żeby cały rodzaj ludzki miał tylko jedną głowę. Tak właśnie, mimowolnie, przyszło mi na myśl, że kobiety w Arles…; Ja, voor een oogenblik… maar ik vond het terug: dat zult ge hooren – Tak, na chwilę… ale znalazłem je z powrotem: usłyszysz to. Verbeeldt u… ik zeg niet, daar heb ik een vrouw gezien, die zóó of zóó schoon was, neen: allen waren zy schoon, en 't was dus een onmogelykheid daar pour tout de bon verliefd te worden – Wyobraź sobie… nie mówię, że widziałem tam kobietę, która była tak lub tak piękna, nie: wszystkie były piękne, i dlatego nie było możliwe, żeby się tam naprawdę zakochać, omdat elke volgende weer de vorige uit je bewondering verdrong, en ik dacht daarby waarlyk aan Caligula of Tiberius – van wien vertellen ze 't fabeltje? – die 't heele menschelyk geslacht maar één hoofd toewenschte – ponieważ każda kolejna wypierała poprzednią z twojego podziwu, i naprawdę myślałem o Kaliguli lub Tyberiuszu – o kim to mówią? – którzy życzyli sobie, żeby cały rodzaj ludzki miał tylko jedną głowę. Zóó namelyk kwam onwillekeurig de wensch in my op, dat de vrouwen te Arles… – Tak właśnie, mimowolnie, przyszło mi na myśl, że kobiety w Arles…).