Դարձեալ եկին վերոյիշեալ լեռնականքն քան զառաջինն յոյժ ամբոխիւք, եւ պատերազմեցան ուժգնութեամբ զաւուրս երկոտասան. եւ ապա առին զքաղաքն Շամախի ի ՌՃՀ թուին Հայոց, օգոստոս ամսոյ, ի սուրբ Աստուածածնի պահոցն, յաւուր չորեքշաբթի։ Եւ եղեւ այսպէս առնուլն քանզի որպէս յառաջն ասացաք՝ երկու կրօնս ունիլ մահմետականաց, այսինքն՝ Շիայք, եւ Սունիք. եւ բնակիչք յայսմ քաղաքի ընդ կիսոյ էին, այլ եւ յոլովքն էին Սունիք, վասնորոյ ի Սարու թօփրաղ անուանեալ կողման բնակիչքն ի գիշերի բացին զկողմն իւրեանց, եւ ի ներքս առին ի զօրացն թշնամեաց. եւ ընդ լուսանալ առաւօտուն ինքեանք եւս խառնեցան ընդ նոսա եւ ետուն ի ձեռս զքաղաքն։ Եւ մտեալ ի ներքս Լազկացն՝ սուր ի գործ արկին ի վերայ Ղզլպաշ մահմետականացն. եւ զի՞նչ ասացից սակս աղետիցն եւ արեան հեղմանցն, որ իբրեւ զգետ հոսէին ի մէջ շուկայիցն. եւ ութ հարիւր այր ի գլխաւորաց քաղաքին եւ ի մեծամեծացն փախուցեալ եւ մտեալ էին ի մամն իւրեանց. որ ի մէջ քաղաքին։ Եւ զնոսա անդ իբրեւ զանասունս զենուին, միանգամայն հատին եւ սպառեցին զձայն վայոցն։ Եւ յոլովք ի զօրացն պարսից եւ ի գլխաւորաց նոցա փախստեայ գնացին յո՛ եւ կամեցան. բայց ինչք, տունք, եւ ընտանիք եւ զաւակք նոցա գերեվարեցան եւ աւար գնացին։ Եւ զխանն Հիւսէին ըմբռնեալ պահեցին քանի մի աւուրս, եւ ապա ետու ի ձեռն Իբրահիմ աղին եղբօր յառաջ ասացեալ մէլիք Փէյքարին, զոր սպան փոխանակ հօր եւ եղբօր իւրոյ։ Իսկ հայ ազգ քրիստոնեայքն՝ թէ բնակիչք քաղաքին, եւ թէ այլ գիւղորէից՝ ո՛չ այնքան վնասեցան կոտորմամբ, այլ սակաւ ոմանք. զի խնայեցին ի նոսա ողորմութեամբն Քրիստոսի. այլ աւարումն ընչից ո՛չ սակաւ եղեւ, նա եւ գերեվարութիւն զաւակաց եւ որդւոց նոցա ո՛չ եւս եղեւ։ Քանզի գիտել եւս արժանէ յաղագս փարթամութեան քաղաքիս այսորիկ Շամախու, զի ի մեծէ Շահաբասէն՝ զոր էառ զսա ի ձեռաց օսմանցոց ի ՌԾԵ թուին, մինչեւ ի ՌՃՀ թիւն շիւղ մի ոչ էր ստերիւրեալ յայսմանէ, եւ զի էր Պանտար Կասպիական ծովուն եւ յամենայն կողմանց վաճառականացն տեղիք բնակութեան, եւ վաճառի, եւ շահաւետութեան ի Հնդկաց, եւ ի Հոռոմոց, ի Ջուղայու, իՌուսաց եւ յամենայն երկրէ. եւ այսպէս լի էր ամենայն ստացուածովք եւ գանձիւք։ Վասնորոյ ագահ եւ անագորոյն ազգն այն, մանաւանդ թէ իշաբարոյքն կողոպտեալ առ հասարակ մերկացուցին, որպէս այր մի անկեալ ի ձեռս անաստուած աւազակաց. եւ ժողովեալ զամենայն կերպուկերպ ինչս, ոսկիս եւ արծաթս, բերեալ արտաքոյ քաղաքին կոտորեցին որոյն որոյն, եւ բաժանեալ յինքեանս բարձեալ տարան ի տեղիս իւրեանց։ Եւ այնքան տգետք էին պիղծքն այնոքիկ զի ոսկի մի տային հացի միոյ եւ սեխի միոյ։ Եւ այսպէս եղեւ առումն ամենափարթամ մայրաքաղաքին Շամախու։
Եւ զկնի առման քաղաքիս գլխաւորքն Գանջայու եւ Երեւանու ազդ արարին եւ բողոք բարձին առ արքայ, եւ ինքեանք գրոհ տուեալ ամենայն զօրօք իւրեանց եկեալ հասին ի Պարտաւ քաղաք Աղուանից առ ափն Կուր գետոյն։ Խանն Երեւանու ամենայն կողմնակալօք իւրովք, նոյնպէս եւ խանն Գանջայու ամենայն մեծամեծօք իւրովք, եւ այլք աստի բազմութիւն զօրաց հոյժ իբրեւ երեսնից հազարաց։ Բայց արքայէ ո՛չ եղեւ եւ ո՛չ եհաս օգնութիւն սոցա, քանզի յոյժ տարակուսի կայր եւ զբաղեալ էր ի պատերազմաց կողմանցն Ղանտահարու. միայն թէ բանիւ եւ թղթով հրամայեաց սոցա առնել զոր ինչ եւ կարասցեն։ Իսկ մարդախանձ գազանքն այնոքիկ՝ իբրու թէ ընդելք որսորդ, քաջք եւ կիրթք ի չարիս իւրեանց. եւ ահարկադէմք, որ զանուն եւ զձայն նոցա միայն լսելով սարսէին եւ դողային մերձակայք նոցին. ըստ որում եւ այժմս նոքա եւս հանդարտ եւ անվրդով առանց աղաղակի ժողովեալ էին յայն կողմ գետոյն մեծի, եւ ի գիշերի միում լռութեամբ անցեալ էին յայսկոյս։ Իսկ թուլամորթ եւ կանացի ազգքն պարսից ըստ սովորութեան իւրեանց՝ զոր ի գիշերի մինչեւ ցառաւօտ խնճոյիւք արբենան, եւ յառաւօտուն ըիդ խոր քնովք անկանին։ Եւ ապա ընդ լուսանալն եւ ընդ ձագել արեւուն յարեան ի պատերազմ. եւ մինչ սոքա դանդաղանօք պատրաստեցին զինքեանս, նոքա յաղթահարեալ արկին առաջի իւրեանց, եւ կոտորմամբ հասուցին մինչեւ ցլեռնոտայքն Արցախու՝ առ Դրդուական գետովն եւ Խաչինաձորով։ Եւ այսպէս կորագլուխ եղեալ պարսիցն նանրացան ի խորհուրդս իւրեանց. եւ Խազիրքն ժողովեալ զկապուտս նոցա՝ դարձան ի տեղիս իւրեանց խնդութեամբ։ Այս գործեցաւ ի ՌՃՀ թուին, յաւուրս աշնան։
Եւ յանցանել ձմեռնային սաստկասառոյց գետին, եւ մերձենալ գարնանային քաղցրահոտ շնչմանն որ մեզ դառն երեւեցաւ, յաւուրս մարտի ամսոյն, մերձ առ մեծի պասեքի տեառն, դարձեալ վառեցան ի չար խորհուրդս իւրեանց, կրկին եւ եռապատիկ ժողովեցան, գնդեցան եւ միացան իբրեւ զմարախ բիւրք բիւրուց եւ հազարք հազարաց, ելին ի Դուռն Երկաթի եւ հասին ի Շամախի. եւ անտի եկեալ բնակեցան ի տեղին ուր Երասխ եւ Կուր գետք խառնին ընդ միմեանս, հանդէպ բերրի դաշտին Մուղանու։ Եւ զօրագլուխ մի պարսից զոր Չարխաչի ասէին, եւ նա բանակեալ էր յոլով զօրօք ի յերկիրն Բարկուշատայ՝ ի վերայ նոյն Երասխայ, նա ի լրոյ համբաւոյ սոցա ինքնահալած եղեւ իբրեւ այր ամբարիշտ, եւ ի չիք դարձաւ ի տեղւոջէ իւրմէ։ Իսկ Հոնքն քաջամարտիկք եւ արիւնարբուք եկին զառ ի վեր գետոյն մինչեւ ի սահմանս Բարկուշատայ ի երկիրն Տիզակայ, եւ պատեցին զնա զլերամբք եւ զդաշտօք. եւ կարգ առին զօրէն ոճոյ եւ ինքեանք որպէս բազմահմուտ հնձօղք անկան ի վերայ նոցա։ Եւ զի լի էր երկիրն քրիստոնէիւք՝ այլ եւ մահմետականօք յոլովիւք, եւ բախեցան ի վերայ նոցա յաւուր մեծի շաբաթուն, եւ զաւուրս երիս ունայն եւ թափուր կացուցին զամենալի երկիրն այն ի մարդկանէ եւ յանասնոց, կոտորմամբ եւ գերութեամբ։ Եւ անտի անցին յերկիրն Վարանդու, զնոյն եւ անդ գործեցին. բայց մէլիքն նոցա Պաղիր անուն փութով ընդ առաջ յղեաց նոցա արս ոմանս յիւրմէ անտի ընծայիւք, եւ զկէսն թափեաց զգերւոյն եւ զերկիր իւր։ Եւ անտի եկեալ հասին երկիրս Խաչինու՝ անահ եւ համաձակ դիմօք, զի բնաւ ո՛չ ոք ընդդէմ եկաց նոցա ո՛չ սիրով եւ ո՛չ բռնութեամբ. այլ առ հասարակ զթիկունս իւրեանց փոխանակ դիմաց դարձուցին ի նոսա, վասնորոյ եւ դիւրամուտ եղեն աստ, եւ զոր ինչ կամեցան՝ զայն գործեցին, զոր ո՛չ բաւեմ ասել։
Քանզի ի միում աւուր ի Կարկառ գետոյն մինչեւ ի Դրդուական գետն ի յերկիրն Չարաբերդու, միահաղոյն ասպատակ սփռեցան ընդ լերինս եւ ընդ դաշտս, նախ՝ զփայտաշէն տունս եւ զյարկս գիւղորէից հրձիգ արարին, եւ ապա յարձակեցան ի վերայ գերեաց, իջուցին ի գլխոց լերանց եւ հանին ի ծակաց վիմաց, եւ ի ներքոյ անտառախիտ եւ մացառուտ մայրից։ Եւ ժողովեալ ընդ նոսա զկահ եւ զկարասիս նոցա. ընդ որոց խառնեցին եւ զհօտս զջոկս եւ զջոլիրս խաշանց եւ արջառոց եւ ամենայն չորքոտանի անասնոց եւ միահաղոյն խառնեալ վարեցին զառ ի վայր ընդ գետն Խաչինու. զգերին եւ զանասունսն ընդ միմեանս խառնեալ էին իբրեւ զհեղեղ յորդ. եւ որպէս զբանակ մեծ ի գնալն իւրեանց. զոր եւ մեք աչօք իսկ նկատէաք. քանզի փախստեայ հասեալ էաք ի կատար լերինն որ ի վերոյ է սրբոյ Աթոռոյն Գանձասարայ. եւ ոտք նոցա ո՛չ հասին առ մեզ։ Եւ մեք անտի հայեցեալ տեսանեաք զեղելոցն իրագործութիւնն, եւ այս եղեւ ի ՌՃՀԱ թուին, ապրիլ ամսոյ քսան, յաւուր աշխարհամատրան կիւրակէին։ Աստանօր տեսանելի է զաղէտ յետամնացելոց, զսուգ կոտորելոցն, եւ զաշխարս գերելոցն, զկսկիծ մարցն, եւ զաղէտ գերեալ զաւակացն, զողբումն որբ մնացելոցն, եւ զաւարառութիւն ընչիցն, զձայն լալականացն խառնեալ ընդ վայումն միջակտուր արանցն, արդարեւ զբնութիւնս լերանց եւ կարծր վիմաց փոփոխեալ՝ ընդ ինքեանս սգակից ինքեանց առնէին։
Իսկ զօրք թշնամեացն տարեալ զաւարն եւ զգերին խառնեցին ի բանակն իւրեանց. եւ չուեալ ի Ականակերտու բանակեցան ի վերայ գետոյն Դրդու, որ այժմ Թարթառ կոչեմք ըստ պարսկականին, ի վերայ կամրջին որ Ղառի-քօրփի ասեն։ Եւ ո՛չ տեւեցին անդ. այլ եւ ո՛չ կարացին այնքան վնասել երկրին Չարաբերդու եւ Պարտայու՝ որպէս մերոյս։ Քանզի նոքա յառաջազգած լեալ ի յամուր տեղիս լերանց իւրեանց ամրացեալք էին, մանաւանդ թէ երիտասարդք ոմանք ընդդիմանային եւս, որ եւ զբազումս հարին ի թշնամեացն, վասնորոյ զաւարն եւ զգերին ճեպով անցուցին ընդ գետն մեծ Կուր ի կողմանս իւրեանց. եւ ինքեանք փութացան հասանել ի վերայ քաղաքին Գանձակու։
Յայսմ վայրի ի սոցանէ վտանգեալ եւ նեղեալ մեծ պարոնն Քալպալի պէկ տէրն Չարաբերդու եւ Ղայնաղին որ էր թոռն Դարկահ ղուլի սուլտանին։ Քանզի փախստեայ ի յերկիրն Ծարոյ էր, եւ անճարակ լեալ եկն առ սոսա։ Եւ զկնի քանի աւուր զորդին իւր պատանտ տուեալ եւ ինքն գաղտ դարձեալ եկն ի տեղի իւր։ Իսկ նոքա գնացեալ նստան ի վերայ քաղաքին Գանջայու յաւուրս երկոտասան աւելի կամ պակաս. եւ ո՛չինչ կարացին առնել. քանզի ի ներքուստ ընդդիմանային քաղաքացիքն, եւ մանաւանդ թէ յառաջագոյն իրազեկ եղեալ վասն սոցին գալստեան մեծատունք եւ ճոխք քաղաքին գնացին ի քաղաքն Տփխեաց առ թագաւորն Վրաց Վախտանկ, գալ յօգնութիւն ինքեանց, եւ նա խոստացեալ էր գալ։ Եւ յորժամ մօտ եղեն սուրհանդակք, եւ պատգամաւորք սոցա մի զմիոյ զկնի ընթանային զկնի նորա. որ եւ եկին իսկ քառասուն հազարաւ ի վերայ Լազկացն։ Եւ յորժամ եհաս նա երկիրն Շամքօռու, սոքա աստի սկսան սորիլ դէպ ի Կուր գետն. եւ այսպէս մի ըստ միոջէ գնալով ի մէջ երից աւուրց չիք եղեալ կորեան ի տեղիս իւրեանց եւ բարձան ի միջոյ։ Իսկ թագաւորն վրաց Վախտանկ եկն յոլով ամբոխիւ աւելի եւս քան զքառասուն հազար եւ բանակեցաւ ի հարաւոյ կողմանէ քաղաքին Գանձակու օգնութեամբն Քրիստոսի Աստուծոյ. որում փառք յաւիտեանս. ամէն։