Siz dəyərlisiniz

7. İnkişaf prosesini təşviq edin: İşçilərinizi öz işlərini daha yaxşı görə bilmələrini təmin edəcək ya şirkəti hər hansı bir şəkildə inkişaf etdirə biləcək fikirlər irəli sürmə-yə təşviq edin. Yaponiya İkinci Dünya Müharibəsindən sonra iqtisadiyyatını Kaizen sistemiylə düzəltdi. Kaizen, “daimi inkişaf” mənasını verir. Bütün sahələrdə çalışan insanları cəsarətləndirib, onları öz dünyagörüşləri, fikir-ləri üzərində inkişaf etmələri üçün yeni yollar axtarmağa təşviq etdilər.

Siz də eynisini etməlisiniz. İşçiləriniz bir fikir irəli sürdükləri zamanən başda nə düşünürsünüzsə düşünün, işə uyğun olub-olmadığını görmək üçün kiçik bir sınaq etməsinə şərait yaradın. İnsanları nə qədər çox yeni fikir-lər söyləməyə təşviq edərsəniz, bir o qədər çox fikir eşi-dərsiniz.

8. İşləyənlərinizə sanki könüllü işləyirlərmiş kimi davranın: Onlarla pulsuz işləyirlərmiş kimi hərəkət edin. Qrupdakı hər işçiyə istədiyi hər yerdə işləyə biləcəkmiş, lakin sizi və şirkəti sevdiyi üçün sizinlə çalışmağı seçib-miş kimi münasibət göstərin. Bacarıqlı insan kimi davra-nın. Çünki heç kəsin maddi xeyir güdmədən könüllü iş-lədiyi təşkilatlarda yardıma gələn insanlara böyük hör-mətlə yanaşılır. Hətta idarə heyəti həmin könüllülərdən gələcəkdə də təkrarən gəlib yardımçı olmağı istəyə bilər-lər.

Siz də işçilərin pul almadan, könüllülərkimi, sizi və gördükləri işi sevdikləri üçün vaxtlarını ayırdıqlarını dü-şündükdə, istər-istəməz onlara daha xoş münasibət gös-tərəcəksiniz. Bu da onların vəzifələrini daha yüksək sə-viyyədə görmələrinə təsir edəcək.

9. İşçilərinizin milyon dollar dəyərində müştərilər ol-duğunu düşünün: Telefonda vacib müştərilərinizlə danı-şarkən üzünüzün necə dəyişdiyinizi xatırlayın. Birdən-bi-rə mehriban, dostcasına, sevimli və qarşındakını diqqətlə dinləyən hörmətli birinə çevrilirsiniz. Ona mümkün ol-duğu qədər xoş münasibət bəsləyirsiniz. Müştəri nə de-yirsə desin, siz düşüncəli, səbrli, dostcanlı və uyumlu tər-zinizi qoruyursunuz.

Bundan sonra işçiləriniz haqqında şirkətin təqdim et-diyi məhsulların və xidmətlərin milyon dollarlıq satışına təsir edəcək insanlar kimi düşünün. İşçi personalınaən va-cib müştərilərinizə davrandığınız kimi davrandıqda, bu, onlara çox müsbət təsir göstərəcək. Özlərini daha xoşbəxt hiss edəcək və sizinlə işlədiklərinə görə daha məmnun olacaqlar.

10. İşçilərinizi düzgün qiymətləndirin: Onları ədalətli şəkildə mükafatlandırın və gördükləri işlə əlaqədar ümu-mi qazancdan düşən haqqını verin. Pul insanı motivasiya edən əsas ünsür olmasa da, layiq olduğu puldan az ödə-niş alan birinin şövqünü qıra bilər. Əslində bütün yüksək səviyyəli işçilər pulsuz işləyirlər. Çünki aldıqları maaş və əlavə ödəmələriylə birgə şirkətə verdikləri xərc xeyirlər-dən daha azdır.

İstənilən bir şirkət yalnız və yalnız şirkətin gəlirini bi-ləcək potensiala sahib işçilərin diqqətini çəkdiyi və onlara sahib olduğu zaman inkişaf edə bilər. Uzun müddət bir yerdə işlədiyiniz işçilərin şirkətinizdə yaratdıqları intel-lektual sərmayəyə, gördükləri işə, bu işi nə qədər yaxşı et-diklərinə və şirkətin istər daxilində, istərsə də xaricində əməkdaşlıq qurduqları çeşidli insanlara fikir versəniz, yaxşı bir kadrın yerini doldurmağın nə qədər çətin və ba-halı olduğunu anlayacaqsınız.

Nə qədər ödəcəyinizə dair tərəddüd etsəniz, onlara daha az ödəməkdənsə, daha çox ödəməyiniz yaxşıdır. Yə-ni özlərinin gəlib artım istəməsini gözləmək əvəzinə, ma-aşlarının artırılmasını siz təklif edin. İşçinizə fəaliyyətinə və etdiyi əlavə qatqıya görə nə qədər dəyər verdiyinizi söyləyin və bunu maliyyə cəhətdən dəstəkləyin. Nəticə-də insanların özlərini dəyərli və əhəmiyyətli hiss etmələ-rini, eyni zamanda sizə və şirkətinizə daha sadiq olmala-rını təmin etmiş olarsınız.

11. İşçilərinizə iltifat edin: Vaxt ayırıb əşyalarını, xa-rici görünüşlərini, xüsusiyyətlərini, ya da fərdi özəlliklə-rini bəyəndiyinizi onlara söyləyin. İşçinizin əynindəki ge-yimdən tutmuş, yeni aldığı portmana, çantasına, hətta saç düzümünə kimi bir çox şeyə iltifat edə bilərsiniz. Bunların xaricində onun xüsusiyyətlərini və şəxsi keyfiyyətlərini də tərifləmək mümkündür. “Çox əzmlisən”, ya da “dai-ma uğurlu işlər görürsən” kimi.

İnsanlar xarici görünüşlərinə, evlərinə, avtomobillə-rinə, bacarıqlarına və davranışlarına çox fikir verir və bu-nun üçün çox vaxt sərf edirlər. Bir dəqiqənizi ayırıb bun-lardan hansısa birini tərifləsəniz, onlar özlərini dəyərli və özəl hiss edər, gördükləri işdən daha çox həzz alarlar.

12. Uyğunlaşmanı təmin edin: İşçiləriniz pozitiv ol-malı və digər həmkarları ilə birlikdə çalışa bilməlidirlər. Lider olaraq ən vacib vəzifələrinizdən biri, hər kəsin po-zitiv bir mühitdə, tam uyğunlaşmış halda çalışmasını tə-min edə bilməkdir. Əks halda başqaları ilə yola getməyən bir nəfər belə bütün mühiti zəhərləyə bilər. Sizin vəzifə-niz, işçilərin öz yoldaşlarıyla birgə çalışmaqdan məmnun olmalarını təmin etmək, əsəbi və yola getməyən şəxsləri şirkətdən uzaq tutmaqdır.

13. Onları mütəmadi olaraq tərifləyin: Kiçik ya da bö-yük, bacardıqları hər işi tərifləyin və dəyərləndirin. Nə zaman ki, işçilərdən birini tərifləsəniz, o özünü daha də-yərli və önəmli hiss etmiş olacaq. İnsanlar sizin tərifiniz-dən sonra özlərini yaxşı hiss etdiklərində, tərifinizə layiq olan o davranışı və ya performansı təkrar etmək üçün da-xildən motivasiya olunurlar. Və daha da vacib işlər görüb daha böyük uğurlar qazana bilirlər. Bir insanı tərifləmə-nin qaydası çox sadədir: Birincisi, dərhal tərifləməlisiniz. İnsanlar təqdirəlayiq iş gördüklərində, ya da bir tapşırığı tamamladıqlarında onları vaxt itirmədən tərifləmək la-zımdır. Tərif nə qədər tez olarsa, təsiri bir o qədər böyük olar.

İkincisi, başqalarının da diqqətinə çarpacaq şəkildə tərifləməlisiniz. Yəni görülən iş və ya uğurdan xüsusi ola-raq danışmalı, bu qədər uğurlu alınmış işi dəyərləndir-məlisiniz. Danışığınız nə qədər açıq və dəqiq olarsa, işçi-lərinizin gələcəkdə həmin hərəkəti təkrar etmələri də bir o qədər də asan olar.

Üçüncüsü, yaxşı işçini mümkün olduğu qədər hər kə-sin yanında tərifləyin. Nə zaman başqa insanların qarşı-sında biri haqqında tərif desəniz, bu, haqqında danışılan insanın davranışlarına təsir edəcək. Əksər uğurlu idarə-çilər öz işçilərini başqa insanların önündə tərifləmək üçün münasib vaxt gözləyirlər. Bu, sadəcə idarəçinin edə bilə-cəyi bir şeydir və yaxşı bir şəkildə tez-tez təkrar etsəniz, sizinlə əməkdaşlıq etdikləri üçün işçilərin özlərini yaxşı hiss etmələrini təşkil etmiş olarsınız.

14. Tənqid etməyin: Personalınızın sizi eşidə biləcəyi məsafədə, kimisə və ya nəyisə tənqid etməkdən, ya da təhqir etməkdən qaçın. Hər cür mənfi fikir şikayət et-məkdə nə qədər haqlı olsanız da, insanların kefini pozar, özlərini güvənsiz və pis hiss etmələrinə səbəb olar. Əgər bir probleminiz varsa, bunu özünüzdə saxlayın. Həqiqə-tən çətin vəziyyətdəsinizsə, baş verənləri duyğularınıza hakim olacaq şəkildə anlatmalısınız. Ardınca isə problemi həll etmək üçün nə edə biləcəyinizə dair fikri olanı soru-şun.

İş dünyasında hansısa problemlə qarşılaşmanın əngəl və ya tərsliklərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Bunlar hər gün olan hadisələrdir. Soruşulması vacib olan sual budur: “Bu problemi necə həll etmək olar?”

Problem nə olursa olsun, onu həll etməyə çalışın və fikrinizi gələcəyə yönəldin. Keçmişdə baş verənləri dü-şünməkdənsə indi nə edə biləcəyinizi fikirləşin. Maneələri aşmaq və məqsədlərinizə çatmaq üçün fərqli yollar axta-rın. Həmçinin ətrafınızdakıların da eynilə belə etməsini təşkil edin.

15. Uğurlarınızı qeyd edin: Həm fərdi, həm də qrup uğurlarını mütəmadi olaraq qeyd etməlisiniz. Məsələn, şirkətin önəmli bir kontrakt imzalanmasını bayram et-mək, yaxud hər kəsin yaxşı bir iş görməsindən yaranan məmnuniyyəti ifadə etmək üçün işçilərinizi yeməyə dəvət edə bilərsiniz. Daha vacib uğurları qeyd etmək üçün isə işçi heyətini restorana aparmaq mümkündür. Gündəlik etdiyiniz iclaslarda təqdirə layiq iş görmüş şəxsləri digər işçilər tərəfindən alqışlanmasına vasitəçi ola bilərsiniz. Bi-rinin uğurunu bu şəkildə qeyd etsəniz, o növbəti dəfə eyni alqışa layiq ola bilmək üçün ikiqat motivə olunacaq-dır. Hətta orda olan digərləri də buna bənzər hadisələri qeyd etməkçün həvəslənəcəklər.

16. İşçilərinizə diqqət göstərin: Onların şəxsi həyatla-rıyla maraqlanın. Ailələri, münasibətləri, işdən əlavə nə işlə məşqul olduqları, xüsusilə də həyatlarında hər şeyin qaydasında olub-olmadığını soruşun. Məlumdur ki, hər kəsin ofis xaricində hisslərə dolu, hərəkətli, qayğılı bir hə-yatı var. İnsanların əksəriyyəti üçün şəxsi həyat dünya-dakı ən vacib şeydir və iş həyatlarından öndə gəlir. İn-sanlara daxildən münasibət göstərsəniz, onlara təkcə iş yoldaşı kimi yox, həm də yoldaş kimi xoş münasibət gös-tərsəniz, özlərini daha dəyərli və önəmli hiss edərlər.

17. Məsləhət verin: İnsanlara bir şeyləri öyrənmələ-rində, özlərini inkişaf etdirmələrində və gördükləri işlə inkişaf etmələri üçün yol göstərməyə çalışın. Bununla əla-qədar kitablar və jurnallar təklif edin. Hətta bu cür vəsa-itləri personalınız üçün şəxsən özünüz alın. Onları semi-narlara və kurslara qatılmaları üçün təşviq edin, ödəniş-lərini də öz üzərinizə götürün. İşçilərinizin həm şəxsi, həm də professional inkişafı üçün onlara tətil verin. Hər insanın ən böyük arzularından biri daha çox öyrənmək, özünü inkişaf elətdirmək və daha yüksək səviyyəli şəxs halına gəlməkdir. İdarəçi olaraq işçilərinizin şirkət üçün yüksək səviyyəli işçi olabilmələri mövzusunda öz təcrü-bələriniz var. Bəzi idarəçilər sual edirlər: “Bütün bunlar edildikdən sonra onlar işdən ayrılsalar, onda necə?”

Yanlış sualdır. Verilməsi vacib olan sual budur: “On-ları təkmilləşdirilmədən şirkətdə qalarlarsa, onda necə?”

Personalınıza nə qədər yol göstərsəniz, məsləhət ver-səniz və öz üzərində işləməyə təşviq etsəniz , onlar da da-ha yaxşı nəticə verər və uzun müddət sizinlə əməkdaşlıq edərlər.

18. Onlara sərbəstlik verin: İşlərini faydalı görmələri üçün işçilərinizə sərbəstlik verin. Onlar sizin tam olaraq nə istədiyinizi bilmək istərlər, amma eyni zamanda da işi öz üsullarıyla görmək üçün mümkün olduğu qədər sər-bəstliyə ehtiyac duyarlar.

İşçilərinizi gördüyü işin məsuliyyətini öz üzərinə al-mağa təşviq edin. Özlərinə güvənərək sərbəst işlədikdə işlədikləri zaman əldə edəcəkləri nəticəyə cavabdeh ola-caqlarını hiss etdirin. İnsanlar özlərinə inanaraq azad şə-kildə çalışdıqca siz onlara işlərini bildikləri ən yaxşı yolla etmələri üçün daha da azadlıq verməyə çalışın. Müəyyən sərhədlər daxilində insanlar sərbəst olduqlarını nə qədər çox hiss edərlərsə bir o qədər işə həvəslə yanaşarlar.

19.Onları müdafiə edin: istər şirkət daxilində, istərsə də xaricində işçilərinizi başqalarının mənfi davranışların-dan və ya xoş olmayan rəftarından müdafiə edin. Bu, çox vacib nüansdır. Kiminsə ailənizdən birinə pis davranma-sına icazə vermədiyiniz kimi, işçilərinizə qarşı da belə olun. Əgər şirkətinizdən olan biri digər işçinizə pis mü-nasibət göstərərsə, dərhal bu problemi həll etməyə çalışın və bunun bir də olmayacağına əmin olun. Şirkət xaricin-dən hətta bir müştəri belə işçilərdən birinə qarşı kobud rəftar edərsə, bu halla da eyni şəkildə maraqlanmalı, tək-rarlanmasının qarşısını almalısınız. Rəhbərlik etdiyiniz şirkətin işçiləri onları başqalarının mənfi sözlərindən və davranışlarından qoruduğunuzu bilərlərsə, özlərini daha güvənli və xoşbəxt hiss edərlər.