O autorze
Tove Jansson jest znaną fińską pisarką, artystką i ilustratorką.
Krótka biografia
Tove Marika Jansson urodziła się 9 sierpnia 1914 roku w Helsinkach, wtedy po szwedzku nazywała się Helsingfors. Jej matką – malarka Signe Hammarsten, a ojciec – rzeźbiarz Victor Jansson. Tove niewiele mówiła o swoim ojcu i przez większość życia była symbiotycznie bliska matce, ale wydaną w wieku dorosłym autobiografię nazwała «Córka rzeźbiarza».
Jansson, podobnie jak jej bracia, dorastała w atmosferze miłości do sztuki od dzieciństwa, więc wybrała zawód twórczy: w wieku piętnastu lat wyjechała do Szwecji, gdzie zapisała się na studia artystyczne do College. W tym czasie była już znana w ojczyźnie, ponieważ od dziesięciu lat rysowała ilustracje dla magazynu «Garm», którego redakcją kierował dobry znajomy Jansson. Po powrocie do Helsinek zaczęła zarabiać na życie, ilustrując książki i rysując karykatury na zamówienie dla różnych publikacji. Później wykonywała również malowidła ścienne: można je zobaczyć na przykład w budynkach ratusza w Helsinkach i Hamin.
Mamusia Muminka
Tove Jansson uważała się przede wszystkim za artystkę i nie traktowała twórczości literackiej zbyt poważnie, choć to książki uczyniły ją nie tylko sławną, ale także bardzo zamożną kobietą. Pisarka bez zadowolenia przyjęła nadmierną komercjalizację swojej twórczości, ale to środki ze sprzedaży pamiątek o tematyce Muminków pozwoliły jej odkupić w Zatoce Fińskiej wyspę Klovaharun, gdzie spędzała każde lato do późnej starości.
Pierwowzorem Muminków jest postać Snork, którą Tove malowała na wszystkich ilustracjach i karykaturach, a także wykorzystywała do podpisywania swoich prac. Snork później wyraźnie wyzdrowiał i zaokrąglił się, stając się uroczym małym muminkiem. W sumie pisarka wydała osiem opowiadań, zbiór opowiadań i cztery książki w obrazkach, w których opisała przygodę mieszkańców Doliny Muminków:
- "Małe trolle i duża powódź"»;
- "Muminki Troll i Kometa";
- Kapelusz czarodzieja;
- „Niebezpieczne lato”;
- „Wspomnienia taty Muminków”;
- „Zima Muminków”;
- „Tatuś Muminka i morze”;
- „Pod koniec listopada”;
- „Niewidzialne dziecko”;
- „Niebezpieczna podróż”;
- „I co wtedy”;
- „Kto pocieszy dziecko”;
- „Łobuz w Domu Muminków”.
Zaadaptowała także swoje książki do produkcji w teatrach. Początkowo Tove Jansson osobiście rysowała komiksy o Muminkach, ale później przekazała sprawę bratu Larsowi. Z biegiem lat książki Jansson stawały się coraz bardziej popularne wśród dorosłych i dzieci. Dziś można znaleźć wiele badań jej dzieł, w których znajdują odniesienia do różnych nurtów filozoficznych i religii światowych.
Tove Jansson napisała kilka książek niezwiązanych ze światem Muminków: powieść «Miasto słońca», opowiadania «Córka rzeźbiarza», «Letnia książka Muminków» oraz «Notatki z wyspy», jak również zbiory opowiadań.
Życie osobiste i późne lata
W młodości pisarka była zaręczona ze swoim przyjacielem, dziennikarzem i krytykiem Atosem Virtanenem. Później wchodziła w relacje wyłącznie z kobietami: na przykład wiadomo o jej tajnym romansie z zamężną aktorką teatralną Viviką Bandler. W 1956 roku Tove Jansson poznała artystkę Tuulikki Pietila, która została pierwowzorem postaci Tuu-tikki w książce «Zima Muminków». Jansson powiedziała, że napisała tę książkę, zmęczona postaciami i marzeniem o zakończeniu sagi. Czuła chłód i zmrok – jak Muminek przed spotkaniem z Tuu-tikki, która pokazała mu, jak piękna może być zima. To samo wydarzyło się w życiu: po pierwszym spotkaniu Tove i Tuutikki nie rozstali się przez prawie pięćdziesiąt lat, aż do śmierci pisarki. Wspólnie zbudowali dom na wyspie Klovajarun, a także stworzyli wiele mniejszych domków, organizując wystawy modeli domów Muminków. Otwarcie o swoim związku Jansson i Pietila poinformowali dopiero w 1993 roku.
Tove Jansson zmarła 27 czerwca 2001 roku po udarze. W dniu jej pogrzebu w Finlandii ogłoszono żałobę narodową. Prezydent kraju Tarja Halonen, zwracając się z kondolencjami do krewnych pisarki, powiedziała, że «twórczość Tove Jansson jest największym wkładem Finlandii w światową skarbnicę kultury po Kalevali i Sibeliusie».
