Społeczne i historyczne konteksty funkcjonowania mediów

(…) Aby zrozumieć funkcjonowanie współczesnych mediów i logikę działania innych aktorów konstytuujących rynek środków masowego przekazu, trzeba sięgnąć do genezy zjawisk medialnych i prześledzić rozwój prasy w ujęciu historycznym, także z uwzględnieniem społecznych aspektów tej historii, zgodnie z założeniami sformułowanymi chociażby w znakomitej pracy Petera Burke’a i Asa Briggsa Społeczna historia mediów1. Ewolucja poszczególnych typów mediów oraz momenty przełomowe w ich historii, wpływ mediów na kształtowanie się sfery publicznej, rozwój przemysłu medialnego, zmiana i kontynuacja w progresie mediów masowych, technologia jako czynnik zmiany w sferze medialnej, wpływ wydarzeń politycznych oraz wykreowanych pod ich wpływem instytucji państwa i społeczeństwa na komunikowanie się – oto tylko wybrane zagadnienia, problemy i wyzwania badawcze, których podjęcie ułatwi prasoznawcy opisanie i wyjaśnienie faktów, zjawisk oraz procesów tworzących obecnie sferę komunikowania masowego i wyznaczających reguły jej nieustannego, dynamicznego rozwoju. Mają wszak rację Daniel C. Hallin i Paolo Mancini, pisząc: „Systemy medialne, w nie mniejszym stopniu niż często ściśle powiązane z nimi systemy partyjne, zostały ukształtowane przez te same konflikty społeczne oraz powstałe pod ich wpływem instytucje i wzorce kulturowe. Nie oznacza to, że teraźniejszość została całkowicie ukształtowana przez przeszłość lub że systemy te nie podlegają żadnym zmianom. Istnieje jednak silny związek pomiędzy wzorcami rozwoju historycznego od początków nowożytności oraz dzisiejszymi modelami systemów medialnych”.

   Relacje pomiędzy rozwojem mediów a kontekstem polityczno-społecznym stanowią ważny, obszerny i wciąż atrakcyjny dla nauki obszar badań medioznawczych. Badania te podejmują prasoznawcy, historycy, kulturoznawcy, socjolodzy, politolodzy, językoznawcy z większości największych ośrodków akademickich w Polsce. Wielu z nich zechciało podzielić się wynikami swoich eksploracji naukowych z Czytelnikami niniejszej publikacji, ogłaszając w niej swoje szkice i rozprawy.

   Wyrażamy nadzieję, że niniejsza publikacja stanowić będzie wartościowy element popularyzacji wiedzy z tej dziedziny, stając się cenną pozycją bibliograficzną dla studentów, medioznawców, dziennikarzy oraz wszystkich pasjonatów dziejów prasy, poszukujących wiadomości o historii mediów masowych i jej społecznych determinantach.

                                        Redaktorzy