Czytaj książkę: «Հետ շրջելով ժամանակը»

շապիկի ձևավորումը՝ Արաբո Սարգսյանի

թարգմանությունը ռուսերենից՝ Մելանիա Միքայելյանի

© Սուսաննա Հարությունյան, 2019

© Աննա Ղազարյան, 2019

© Մարիա Ղազարյան, 2019

ISBN 978-5-4496-4235-6

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero

Գլուխ 1 Ջուլյան

2198 թվական: Թզուկ ε-գալակտիկա, ինչ-որ տեղ α, β, γ… ω-գալակտիկաների միջև: Մոգության դպրոց:

– Էլիզաբե՛թ Սմիթ: Ձեր պրակտիկան կանցկացնենք β-գալակտիկայում: Դուք կուղևորվեք վաղը: Ձեզ կուղեկցի Ստյուարտ Լարկինը:

– Մարգարե՛տ Քյոնինգ: Դուք Կուրտ Կոխի հետ կթռչեք γ-գալակտիկա:

– Բոնի՛ Ցիմերման: Ձեր պրակտիկան նշանակված է α-գալակտիկայում: Ձեզ այնտեղ կտանի Լեսլի Զիմերը:

«Իսկ իմ հե՞րթը երբ կհասնի: Ու՞ր են ուղարկում ինձ», – Ջուլյայի գլխում, տիկին Էրիկա Գրոյսմանի հատու, միալար ձայնի «նվագակցությամբ», ասես աստղիկների պես, փայլատակում էին ու անմիջապես էլ մարում հարցեր, որոնք մնում էին անպատասխան: Նրա մտապատկերով անցնում էին իր կյանքի կարևոր իրադարձությունները:

Փոքրիկ աղջիկ էր, շատ պստլիկ, երբ որբացավ: Նույն օրը մահացան ծնողները և եղբայրները: Նրան դաստիարակեցին խորթ ծնողները: Նրանք տարիքն առած, անզավակ, աղքատ մարդիկ էին: Աղջիկը գիտեր, որ Մեգին ու Ջոնը իր կենսաբանական ծնողները չեն, բայց նա միշտ իրեն զգացել էր որպես իսկական, համերաշխ ընտանիքի մի մասնիկը: Մեգին ու Ջոնը սիրում էին Ջուլյային: Եվ միշտ նրա հետ վարվում էին ընդգծված հարգանքով՝ ցուցաբերելով ուշադրության առանձնահատուկ նշաններ: Դա նրանց միջև որոշակի հեռավորություն էր ստեղծում, որը տարիքի հետ ավելի ու ավելի էր շփոթեցնում Ջուլյային:

Յոթ տարեկանում նրան տվեցին մոգության իգական փակ դպրոց-ինտերնատ, որտեղ նա սովորեց և ապրեց տասը տարի: Հենց որ Ջուլյան ոտք դրեց դպրոցի շեմին, սկսվեց անհավատալի իրադարձությունների շքերթը: Սկզբում նա հազիվ փրկվեց վառվելուց: Պարզվեց, որ իրարանցման մեջ Ջուլյան անզգուշաբար տրորել էր Ջեյնի ոտքը, որի հետ բախվել էր դասարան մտնելիս, դռների արանքում: Սա ճչաց ցավից և այնպես զայրացավ Ջուլյայի վրա, որ իր հայացքից մի ակնթարթում բոցավառվեց Ջուլյայի համազգեստը: Աղջիկը չհասցրեց անգամ վախենալ, երբ իր կողքին, կարծես գետնի տակից, դուրս եկան երկու պահնորդ և հանգցրին կրակը: Դասարան մտնելով՝ աղջիկները ականատես դարձան Քեսսիի և Լինդայի միջև ծավալվող վեճին: Կորել էին Քեսսիի դասագրքերը: Եվ նա այդ բանում մեղադրում էր Լինդային:

– Իմ ինչի՞ն են պետք քո դասագրքերը: Ես իմ սեփականն ունեմ, – պնդում էր Լինդան՝ փորձելով խելքի բերել Քեսսիին:

– Մի րոպե առաջ դրանք տեղում էին, – բղավում էր Քեսսին:

Կրքերն այն աստիճան շիկացան, որ ներկաները ստիպված էին միջամտել: Եվ հանկարծ ցուցափեղկերի վրայից սկսեցին թռչել մետաղյա բոլոր առարկաները: Դրանց, մագնիսի պես, իր կողմն էր ձգում Կարլան, որին ամբոխը տուրուդմփոցի մեջ փորձում էր դուրս գցել դռնից: Հաջորդ վայրկյանին բոլորը և ամեն ինչ կախվեցին օդում. աղջիկները և առարկաները՝ անշարժացած դիրքերով:

Ջուլյան նրանց կանգնեցրեց հայացքով: Հայտնի չէ, թե էլ ինչ կարող էր տեղի ունենալ, բայց այդ պահին հնչեց զանգը: Դասարան մտան տիկին Էրիկա Գրոյսմանը և դասղեկ Անդրեա Լիվանդովսկայան:

– Ի՞նչ է տեղի ունենում այստեղ:

Դպրոցի տնօրենի ձայնի մետաղական հնչերանգը ցուցափեղկերից ընկնող առարկաներից ավելի սարսափելի էր: Նույն պահին բոլորը քարացան, հետո սթափվեցին ու հանգստացան:

Դպրոցի վիթխարի, վեհասքանչ շենքը սարսուռ ու ակնածանք էր ներշնչում: Իսկ ղեկավարությունը առաջին իսկ դասից աշակերտներին հասկացնել տվեց, թե ով է այստեղ տերը:

Սկսվեց դպրոցական առօրյան: Առաջին երեք տարում բոլորը սովորում էին միակ և նույն ծրագրով: Դասերը, առարկաները հերթով հաջորդում էին մեկը մյուսին: Յուրաքանչյուր աշակերտուհի ի վերուստ տրված շնորհ ուներ: Դպրոցում կատարելագործում էին այն: Եվ բոլորն էլ այդ բանում հասնում էին հաջողության: Բայց ամենակարևորը, – և դա տարրական դպրոցի ուսուցման գլխավոր արդյունքն էր, – սեփական մտքերը, հույզերը և գործողությունները վերահսկելու կարողությունն էր: Դա ամենաբարդն էր: Շատերն էին լքում դպրոցի պատերը երրորդ դասարանից հետո: Ամեն մեկը չէ, որ ի վիճակի էր իրեն տիրապետել, իր շնորհը գործադրել որոշակի հանգամանքներում միայն անհրաժեշտ արդյունքը ստանալու համար: Իսկ նրանք, որ մնացին դպրոցում, սովորեցին գնահատել այն, ինչ ունեին:

Չորրորդ դասարանից սկսած՝ տեղի էր ունենում ֆակուլտետների համակարգումը: Դրանցից յուրաքանչյուրն ուներ իր մասնագիտացումը: Սակայն այստեղ էլ կային բոլորի համար ընդհանուր առարկաներ: Ինչպես, օրինակ, հեռազգացություն, հեռաշարժում, հեռափոխադրության պարզագույն ձևեր: Համընդհանուր էր նաև արդյունքը՝ մարդկանց վրա ներգործելու կարողությունը՝ ոչ միայն ի բնե տրված շնորհով, այլ նաև, որն առավել կարևոր է, բանականության օգնությամբ:

Ջուլյային դպրոցում գնահատում էին: Նա լավ էր դաստիարակված և արտասովոր ընդունակությունների տեր էր. ուներ բացառիկ հիշողություն, կարող էր արագ հաշվել, ճշտել տեղեկությունը, կողմնորոշվել անծանոթ իրադրության մեջ, ճանաչել ծածկագրերը, խորհրդանիշները, նշանները և դրանք փոխադրել ցանկացած լեզվի՝ թեկուզ հին գաղտնագրերի լեզվի, թեկուզ փոքր ժողովրդների խոսվածքների: Այդ կարողություններով, ուրիշի կամքին ներգործելու շնորհի հետ մեկտեղ, նա օժտված էր դեռ ծնված օրից: Հետո դրանք զարգացրին մոգության դպրոցում: Աղջիկների հետ դպրոցում նա ջերմ, ընկերական հարաբերությունների մեջ էր: Եվ միայն Ջեկի հետ ուներ իսկական բարեկամական կապեր: Ջեկը դպրոցի լավագույն օդաչուն էր: Նրանք հազվադեպ էին հանդիպում: Հավանաբար, նաև դա էր պատճառը, որ յուրաքանչյուր հանդիպում նրանց համար անմոռանալի իրադարձություն էր դառնում:

Ջուլյան Ջեկին Մեգիի և Ջոնի հետ ծանոթացրեց ծնողական օրերից մեկի ժամանակ: Ջուլյային թվաց, որ Ջեկը նրանց դուր է եկել: Միայն թե ծնողները ցանկացած պատրվակով խոչընդոտում էին նրանց մերձավոր շփումները: Բայց հենց Ջուլյան փորձում էր այդ մասին խոսել, Մեգին ու Ջոնը, միաբանած, հայտնում էին իրենց անհամաձայնությունը:

Սովորողները և օդաչուները միասին մասնակցում էին հանդիսավոր միջոցառումներին: Այսօր դրանցից մեկն էր: Ավարտական դասարանի աշակերտուհիների խումբը պրակտիկայի էր մեկնելու մոգության դպրոցը հիմնադրող գալակտիկաներ:

– Ջուլյա՛ Վեքսլեր, Ձեր պրակտիկայի նշանակման վայրը ω-գալակտիկան է: Իսկ Ձեզ ուղեկցում է Ջեկ Բլեքը:

Դպրոցի տնօրենի ձայնը Ջուլյային վերադարձրեց իրականություն: Նա դեռ չէր կարողացել գիտակցել իր նշանակման կարևորությունը, երբ բոլոր ընկերուհիները շրջապատեցին նրան և սկսեցին շնորհավորել: Այդ մասին կարելի էր միայն երազել: Դպրոցի գոյության ամբողջ պատմության ընթացքում ընդամենը մի շրջանավարտի էր վիճակվել այդ գալակտիկայում լինելու պատիվն ունենալ: Իսկ հիմա բախտը ժպտացել էր Ջուլյային: Զարմանալի չէր: Որևէ մեկը նրա նման ավարտական բալեր չուներ: Երեք տարվա ընթացքում դպրոցում ուսումը շարունակելու հավակնորդների ցուցակում Ջուլյայի ազգանունը նշվում էր առաջինը: Իսկ Ջեկի կողմից թռիչքն իրականացնելը ինչ-որ արտասովոր դեպքերի շարքից էր: Ջեկը՝ օդաչուների անձնակազմի ղեկավարը, մինչ այդ ոչ մեկին չէր ուղեկցել պրակտիկայի: «Գոնե շուտ գար վաղվա օրը: Համենայն դեպս, հնարավոր կլինի մի քանի ժամ առանձին մնալ Ջեկի հետ»:

Ուղևորությունը նշանակված էր առավոտյան ժամը վեցին: Ջուլյան քնել չկարողացավ: Նա տարօրինակ հուզմունք էր ապրում: Իրականում ի՞նչ կարող էր տեղի ունենալ: Գալակտիկաների մասին ամեն ինչ հայտնի է: Կամ՝ գրեթե ամեն ինչ: Մոգության դպրոցում տասը տարվա լարված պարապմունքները իզուր չեն անցել: Այո՛, ω-գալակտիկան ամենաքիչ ուսումնասիրվածն էր, բայց, ընդհանուր առմամբ, առանձնապես չէր տարբերվում մյուսներից: Պարզապես այն ավելի մեծ էր և ավելի հեռու: Այդ պարագայում ի՞նչն էր աղջկան այդպես անհանգստացնում:

«Անհայտությունը, վախ ազդող», – ինքն իրեն խոստովանեց Ջուլյան: Նա ոչ միայն երբևէ չէր լքել ε-գալակտիկան, այլև չէր հեռացել անգամ մոգության դպրոցից: Մեգին ու Ջոնը իրեն այցելում էին դպրոցում, բայց տուն չէին տանում անգամ հանգստյան օրերին, արձակուրդներին: Եվ ինչո՞ւ ինքն այդ մասին առաջ չէր մտածում:

«Արդեն գիշերվա մեկն է: Ժամը հինգին պետք է լինել թռիչքի գոտում: Անհրաժեշտ է մեկ-երկու ժամ քնել: Դե՛, Ջուլյա, ինչի՞ են պետք քո գիտելիքները, եթե չես կարող քեզ ստիպել քնել: Միայն թե նախատինքների կարիք չկա: Պարզապես հանգիստ պառկիր ու փակիր աչքերդ: Հաշվիր մինչև տասը: Ա՜յ, ապրես…»: Եվ Ջուլյան ընկղմվեց խոր քնի մեջ: Նա ահավոր արագությամբ սլանում էր դեպի անդունդը: Նրան ներս էր քաշում վիթխարի ձագարափոսը ինչ-որ տեղ՝ հեռավոր խորքում: Եվ երբ թվաց, թե իրեն կոչնչացնեն մրրկային պտտահողմերը, մեկը բռնեց ու դուրս քաշեց իրեն:

Այդ պահին զնգաց զարթուցիչը: Ժամը չորսն անց կես էր: Ջուլյան ինքն իրեն կարգի բերեց, ձեռք տվեց սենսորներին, հաղորդիչները գործի ընկան, դուռը բացվեց, և աղջիկը մտավ միջանցք: Նա դժվարությամբ էր հաղթահարում ամեն մի քայլը: «Քունդ չես առել: Ոչինչ: Թռիչքը երկար է: Դեռ կհասցնես քնել»:

Ջուլյան ուղղվեց դեպի Միջգալակտիկական թռիչքների դիսպետչերական (ՄԹԴ): Այստեղ աշխատանքը չէր ընդհատվում և ոչ մի րոպե: Նա մտավ թռիչքների սպասման մեկուսասրահ: Այնտեղ սկսել էին հավաքվել պրակտիկանտները: Ու գլխում միտք փայլատակեց. «Ինչպիսի հզոր համակարգ է ծառայում մոգության դպրոցին: Տարօրինակ է՝ ես այդ մասին առաջ չեմ մտածել»:

Պահեստի շենքը շատ մոտ էր գտնվում: Ամեն մեկը գնաց իր մեկուսասենյակը, հանդերձանք ստացավ, զգեստավորվեց հատուկ կոստյումով: Ուղիղ ժամը վեցին բոլոր խմբերը պատրաստ էին ուղևորության: Ջուլյայի թռիչքը չվացուցակով վերջինն էր: ՄԹԴ-ի ապակյա պատի միջով նա հնարավորություն ուներ մեծ էկրանին հետևելու նավերի տեղաշարժին: Դյութիչ տեսարան էր:

Հնչեց հրամանը՝ թռիչքին պատրաստվի Ջուլյան: Ջեկն արդեն ստուգել էր ամրակապերը, սարքերը, նավագնացության համակարգը: Եվս մեկ անգամ նայեց թռիչքի պարամետրերը, որ ծրարի մեջ նրան էին հանձնել անմիջապես տիեզերանավ նստելուց առաջ: Ամեն ինչ սովորականի պես էր: Միայն Ջուլյան էր անհանգիստ:

Խոսակցությունները ձայնագրվում էին: Ջեկը միացրեց եթերում խոչընդոտներ առաջացնող համակարգը: Դա նրա սեփական մշակումն էր, որ ոչ մեկին հայտնի չէր:

– Թուլացի՛ր, Ջուլյա՛: Ամեն ինչ լավ է: Փորձիր քնել: Երբ անհրաժեշտ լինի, ես քեզ կարթնացնեմ: Եվ միասին կհիանանք՝ դիտելով երկնքի գեղեցկությունները: Իսկ հիմա ես պետք է աշխատեմ:

– Ի՞նչ է կատարվում ձեզ մոտ: Մենք ձեզ չենք լսում: Կապը կտրվեց:

Ջեկը գրավեց իր տեղը, անջատեց խաթարումների սարքը և կապվեց Դիսպետչերականի հետ:

«Դա էլ է ճիշտ. միևնույն է՝ այժմ չեմ կարող շփվել Ջեկի հետ», – մտածեց Ջուլյան: Եվ, վստահելով Ջեկին, նա հարմար տեղավորվեց բազկաթոռի մեջ, փակեց աչքերը և խորասուզվեց մոռացության մեջ:

Դուրս լողալով գերտարածությունից՝ Ջեկը նայեց լուսանցույցի մեջ: Նա պաշտում էր երկինքը դիտելը, որտեղ սփռված էին պայծառ աստղերը, որոնք, թվում էր՝ շատ մոտ էին: Գեղեցիկը զննելուց առաջացած այդ զգացողությանը անհնար էր վարժվել: Բայց այսօր ինչ-որ բան նրան զգաստացնում էր: Նա մեկ անգամ նորից ստուգեց երթուղային առաջադրանքը: Ջեկը փորձառու օդաչու էր: Չէր կարող սխալվել: Դրանք ω-գալակտիկայի կոորդինատները չէին: «Ու՞ր ենք մենք թռչում»:

– Ջուլյա՛, արթնացի՛ր, – հնչեց Ջեկի ձայնը:

Մարզանքի երկարաձիգ տարիները զարգացրել էին ակնթարթային ռեակցիայի կարողություն: Եվ Ջուլյան անմիջապես բացեց աչքերը:

– Մենք խնդիրներ ունենք, – երկար վարանումից հետո ասաց Ջեկը:

– Ինչի՞ մասին ես խոսում, – նայելով Ջեկին՝ հարցրեց Ջուլյան:

– Ոչինչ չեմ հասկանում, Ջուլյա՛: Ինչ-որ մեկը փոխել է ω-գալակտիկայի կոորդինատները: Մեզ այնտեղ չեն ուղարկել:

– Ինչպե՞ս կարող է դա հնարավոր լինել, – չհավատաց Ջուլյան:

– Չգիտեմ:

– Ինչո՞ւ ՄԹԴ-ն չի արձագանքում: Չէ՞ որ նրանք մեզ լսում են, – չէր հասկանում Ջուլյան:

– Ես միացրել եմ խաթարումների սարքը:

– Ինչո՞ւ:

– Դեռ չգիտեմ:

– Ջե՛կ, մի՛ զբաղվիր ինքնագործունեությամբ: Զեկուցի՛ր քո կասկածների մասին:

– Համոզվա՞ծ ես:

– Իսկ ո՞ւր ենք մենք թռչում, – ժպիտը դեմքին՝ հետաքրքրվեց Ջուլյան:

Երկար մտորելուց հետո Ջեկը պատասխանեց.

– Կարծում եմ՝ Երկիր:

– Իսկ դու ինչպե՞ս ես հասկացել դա:

– Գնդաձև կուտակումների շնորհիվ: Ես մի հիսուն անգամ եղել եմ ω-գալակտիկայում և հինգ անգամ՝ մերձերկրային ուղեծրում և կարող եմ անսխալ հավաստել, որ թռչում ենք դեպի Երկիր: Մենք հայտնվել ենք պարուրաձև գալակտիկայի բազուկներից մեկում: Հարդագողի ճանապարհն է՝ Ծիր Կաթինը: Հեռու չէ Արեգակնային համակարգությունից, որի կազմում Երկիրը, այսօրվա օրով, միակ բնակելի մոլորակն է:

Ջուլյային համակել էր զվարթ տրամադրությունը:

Մինչդեռ Ջեկի անհանգստությունն աճում էր: Նա սովոր էր վստահել իր բնազդին:

Իսկ Ջուլյան միայն ժպտում էր:

– Ջե՛կ, իհարկե, ինձ համար հաճելի է, որ դու չես ուզում ինձնից բաժանվել, բայց դա անհաջող կատակ է: Առանց այդ էլ ես հուզված եմ: Իսկ բաժանումը… երկար չի տևի:

– Գիտեմ՝ դու ինձ չես հավատում, Ջուլյա՛: Լավ, ես վաղուց դուրս չեմ եկել կապի:

Ջեկը կապվեց ՄԹԴ-ի հետ: Իսկ Ջուլյան տարակուսանքի մեջ ընկավ. «Ջեկը չափազանց լուրջ էր: Դա կատակի նման չէ: Բայց եթե կատակ չէ, այդ դեպքում ի՞նչ է: Թեև ինչ գուշակեմ: Մի քանի ժամից ամեն ինչ կպարզվի: Գուցե, ծրարը հիմա՞ բացեմ: Ո՛չ: Ասել են՝ ժամանելիս, ուրեմն՝ ժամանելիս»:

Թռիչքից առաջ Ջուլյային էին հանձնել պրակտիկայի ընթացքում նրա առաջադրանքին վերաբերող կնքված ծրար:

Կարծես կարդալով Ջուլյայի մտքերը՝ Ջեկն ասաց.

– Գուցե, հենց հիմա՞ բացես ծրարը:

– Դու հեռազգա՞ց ես: Մի՛ պնդիր, Ջե՛կ, – արդեն պակաս վստահությամբ պատասխանեց Ջուլյան:

Ջեկը բարկացած էր. «Իրասածի»:

– Հասկանու՞մ ես՝ ամեն ինչ որքա՜ն լուրջ է: Ես պատասխանատու եմ քո անվտանգության համար: Թույլ տուր իմ գործն անեմ:

Ջեկը հուզվել էր: Ջուլյան նրան այդպիսին չէր տեսել: Եվ աղջիկը զիջեց:

Ծրարը բացելով՝ Ջուլյան հասկացավ. «Մենք թռչում ենք Երկիր: Պրակտիկայի առաջադրանքը՝ մասնակցություն մարդկանց՝ անցյալ տեղափոխելու ծրագրին»:

«Ջեկը սիրում է ապահովագրվել: Միայն խուճապ է սերմանում»: Սակայն հաջորդ րոպեին աղջիկը նրան գնահատեց ըստ արժանավույն. «Նա անմիջապես հասկացավ, որ մենք չենք թռչում ω-գալակտիկա: Բայց հանուն ինչի է այդ գաղտնիությունը: Չէ որ ծրագիրն էլ այդպիսին չէ»:

– Տարօրինակ է, Ջե՛կ: Ինչո՞ւ է հենց ինձ տրվել այդ առաջադրանքը: Ես հո անցյալ տեղափոխելու մասնագետ չեմ: Տեխնոլոգիաներին էլ չեմ տիրապետում: Այդ հիմնախնդրի վրա աշխատում էր մի ամբողջ ֆակուլտետ: Մենք միայն այբուբենն ենք յուրացրել: Այդ թեմայով ընդամենը մի քանի պարապմունք ենք ունեցել:

– Ջուլյա՛, փորձիր հիշել՝ այդ ծրագրից քեզ ի՞նչ է հայտնի, – ասաց Ջեկը:

Եվ Ջուլյայի հիշողության մեջ «վեր հառնեց» անցած կուրսը:

– Գալակտիկաների տիրակալները նպատակ էին հետապնդում, որ երկրացիները բնակվեն միայն Երկիր մոլորակի սահմաններում: Եթե հնարավոր լինի հասնել դրան, լավ: Իսկ եթե ոչ՝ երկրացիներին անցյալ տեղափոխելու ծրագիր է մշակված: Եվ քանի որ կամավորները մոգեր չեն, իսկ գործնականում միմյանցից չտարբերվող զուգահեռ աշխարհները շատ են, այդ թվում նաև անցյալում, ապա, ամենայն հավանականությամբ, կարելի է ասել, որ անցյալ վերադառնալով՝ նրանք կհայտնվեն զուգահեռ աշխարհներից ինչ-որ մեկում, և, այսպես թե այնպես, հնարավոր կլինի փոխել Երկրի ապագան՝ ընդհուպ մինչև ոչնչացումը:

– Իսկ եթե նրանց անգամ հաջողվի վերադառնալ անցյալի իրենց աշխարհը, ապա միշտ հակասություն կառաջանա իրենց աշխարհի և այն աշխարհի միջև, ուր նրանք վերադարձել են: Քանի որ շատ դժվար է սխալ թույլ չտալը, բայց կարելի է նաև այնպես հրահրել նրանց սխալ գործելու, որ իրենց հայեցողությամբ փոխվի Երկրագնդի ապագան: Եվ ամբողջ պատասխանատվությունը դրա համար կընկնի քեզ վրա: Հրաշալի է մտածված: Խոսք չկա, – հիացավ Ջեկը:

– Գիտես, Ջե՛կ, դեռ այն ժամանակ իմ մեջ բազմաթիվ հարցեր էին առաջացել: Մասնավորապես, անցյալը փոխելու օգնությամբ ինչպե՞ս վերահսկել այսօրվա վիճակը: Համենայն դեպս, ինձ թվում էր, ոչ մի կերպ: Բացի այդ, զուգահեռ աշխարհի միջոցով հնարավո՞ր է վերահսկել իրականը: Ակնհայտորեն՝ ոչ, եթե դու հրաշագործ չես: Դե, հենց հետազոտություններն էլ դեռ սաղմնային վիճակում էին:

– Իսկ դու էլ չզլացար այդ մասին արտահայտվել:

– Իհարկե: Դատի՛ր ինքդ: Տեղափոխության բնագավառի հետազոտությունները իրականացվում էին պլուտոնիումի ինչ-որ հազվագյուտ իզոտոպով, կարծեմ՝ ^239m1Pu: Եվ հենց այդ՝ արհեստականորեն սինթեզված, նվազ կենսունակ, այդ պատճառով էլ՝ փոքրաքանակ առկայությամբ ռադիոակտիվ տարրը ժամանակի մեքենայի մեջ կիրառվում է որպես վառելանյութ: Դրա օգնությամբ կարելի է տեղափոխվել ժամանակի մեջ այն զանգվածի համամասնությամբ, որն առկա է:

Անցյալ տեղափոխվելու վերաբերյալ հետազոտությունները իրականացել են երկու ուղղություններով. զուտ տեխնիկական՝ ենթադրելով հենց այդ պլուտոնիում իզոտոպի կուտակումը, որի միջոցով աշխատում է ժամանակի մեքենան, և մյուսը՝ անձնակազմի ուսուցման՝ ինչպես իրեն պահել: Գլխավորը՝ չփչացնել: Երբ տեղափոխությունը իրագործվում է մեկ, երկու օրում …մեկ ամսում: Ոչ մի սարսափելի բան չկա: Սակայն ժամկետի երկարացումը մեծացնում է անցյալ տեղափոխվելու ազդեցությունը ներկայի և ապագայի վրա՝ երկրաչափական պրոգրեսիայով: Եվ շատ կարևոր է աշակերտներին սովորեցնել՝ իրենց ինչպես պահեն ապագան փոխելու անհրաժեշտության առաջացման դեպքում:

Հասկանալի է, որ կարևոր է նաև հոգեբանական պատրաստվածությունը: Պատկերացնում ես՝ տեղափոխվում ես անհայտություն: Շուրջ բոլորը դատարկություն է: Դու պաշտպանված ես միայն մեքենայի բրոնյայով: Բացի այդ, նվազագույն մի սխալ, և հայտնի չէ՝ ուր կվերադառնաս, ինչ ներկա, եթե ընդհանրապես կվերադառնաս:

– Եվ այդ ամենը դու մեկ ուրիշի հետ էլ ես քննարկե՞լ, – հետաքրքրվեց Ջեկը:

– Բնականաբար: Ինչո՞ւ ես հարցնում:

– Աստվա՛ծ իմ, Ջուլյա՛, կարելի՞ է այդքան միամիտ լինել: Դու բոլորից խելացի՞ ես: Քեզանից բացի, ինչ-որ մեկին այդ հարցերը հետաքրքրե՞լ են:

– Չգիտեմ: Կարծես թե՝ ոչ: Հա՜, այնտեղ կա նաև ուսուցման այսպիսի առարկա՝ «Պաշտպանական դաշտի ստեղծում», որն անտեսանելի է ուրիշների համար: Դա նույնպես անհրաժեշտ է անցյալ տեղափոխվելու համար, որպեսզի չվախեցնես շրջապատողներին և ինքդ հանգիստ դիտես, թե ինչ է եղել այնտեղ մեկ ամիս կամ մի տարի առաջ: Ընդ որում, տեղափոխվող մոգը հնարավորություն ունի, իր ցանկությամբ, շրջապատի համար լինել ինչպես տեսանելի, այնպես էլ անտեսանելի: Վերջին դեպքում նա պետք է օգտագործի ինչ-որ պաշտպանական էկրան, անանցանելի թաղանթ, որի ստեղծման տեխնոլոգիան ընդգրկված է ուսուցման այլ առարկայի մեջ: Ահա այդպես:

– Ուզում ես ասել, որ այդ ամենը հասկացել ես մի-երկու դասի ընթացքու՞մ:

– Ես լավ հիշողություն ունեմ:

– Ու դու կարող ես ստեղծել այդ էկրանը…

– Բանն էլ այն է, որ՝ ո՛չ: Դա իմ մասնագիտությունը չէ: Մենք միայն տեսական դասընթաց ենք անցել: Ավելին, ես որևէ մեկին չեմ ճանաչում, որն անցյալ տեղափոխված լինի ժամանակի՝ որոշ չափով նշանակալից հատվածում: Ես ուզում էի հաճախել այդ դասընթացի ֆակուլտատիվ պարապմունքներին, բայց ֆակուլտետի ղեկավարության կողմից այնպիսի հակառակության բախվեցի, որ որոշեցի այդ հարցը ապագային թողնել: Եվ, գիտես, ես անգամ շնորհակալ եմ նրանցից: Քանի որ այժմ որևէ կասկած չունեմ այն բանում, որ ուսուցման հաջորդ երեք տարիներին պիտի պարապեմ մոգության դպրոցում: