Obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym jako instrument zapewniania efektywności prawa Unii Europejskiej

Agnieszka Sołtys - doktor nauk prawnych, adiunkt w Zakładzie Prawa Europejskiego Instytutu Nauk Prawnych PAN, współpracownik Trybunału Konstytucyjnego; ukończyła studia podyplomowe prawa europejskiego na Uniwersytecie w Oksfordzie; radca prawny, przez wiele lat pracowała w międzynarodowej kancelarii prawnej; autorka publikacji z zakresu prawa Unii Europejskiej.

Książka jest pierwszą monografią poświęconą wykładni zgodnej (prounijnej) w polskim piśmiennictwie prawniczym. Przedstawia rekonstrukcję obowiązku wykładni zgodnej na gruncie prawa unijnego, jak również analizę tego obowiązku w orzecznictwie sądów polskich i Trybunału Konstytucyjnego.

W tym pierwszym aspekcie autorka rozważa miejsce obowiązku wykładni zgodnej w systemie prawa unijnego w kontekście innych instrumentów zapewniania efektywności tego prawa, takich jak zasada pierwszeństwa oraz bezpośredniego skutku, a także dokonuje analizy treści, wzorców, przedmiotu i granic obowiązku wykładni zgodnej, w tym zagadnień budzących istotne kontrowersje (jak wykładnia zgodna przed terminem transpozycji dyrektyw, wykładnia zgodna a pogarszanie sytuacji prawnej jednostki). Ważną część stanowi analiza obowiązku wykładni zgodnej w aspekcie teoretycznoprawnym obejmująca rekonstrukcję tego obowiązku na gruncie reguł wykładni oraz ustalenie kryteriów wyznaczania jego granic.

W ramach analizy orzecznictwa sądów polskich oraz TK dokonana została ocena zasadniczych problemów występujących w polskiej praktyce orzeczniczej, warunkujących skuteczność realizacji obowiązku wykładni zgodnej jako środka zapewniania efektywności prawa UE. W opracowaniu podjęta została próba sformułowania postulatów służących przezwyciężeniu występujących tu ograniczeń. Przedstawiając obowiązek wykładni zgodnej na gruncie polskiej praktyki orzeczniczej, publikacja dostarcza narzędzi do wykorzystania w praktyce, są nimi: model realizacji obowiązku wykładni zgodnej w procesie stosowania prawa oraz model realizacji obowiązku wykładni zgodnej w procesie konstytucyjnej kontroli prawa.

Monografia przeznaczona jest dla prawników, pracowników naukowych oraz osób stosujących prawo Unii Europejskiej w praktyce, w tym sędziów, pracowników administracji publicznej, radców prawnych i adwokatów.