Gabriela Zapolska
O autorze
Gabriela Zapolska – polska dramatopisarka, powieściopisarka i felietonistka, przedstawicielka polskiego naturalizmu.
O autorze
Gabriela Zapolska, a właściwie Maria Gabriela Janowska (Korwin-Piotrowska z domu) urodziła się 30 marca 1857 roku w Podhajcach niedaleko Łucka. Pochodziła z niezamożnej rodziny ziemiańskiej, przez co odebrała jedynie skromne wykształcenie domowe. W młodym wieku została zmuszona do małżeństwa z oficerem wojsk rosyjskich. Jako 24-letnia kobieta związała się z innym mężczyzną, zaszła w ciążę i porzuciła męża, a tym samym rodzinę, która nigdy nie zaakceptowała jej poczynań. Próbowała swych sił jako aktorka, felietonistka i krytyk teatralny. W 1889 roku wyjechała do Paryża, gdzie związała się ze środowiskiem teatralnym i malarskim, a także z polską emigracją orientacji socjalistycznej, co znacząco wpłynęło na jej poglądy. Po powrocie do Polski zamieszkała w Krakowie. Nadal grała w teatrzykach i teatrach, ale jednocześnie pisała felietony, powieści, nowele i sztuki teatralne. Krytycy jednak nie byli jej życzliwi. Wyszła ponownie za mąż za malarza Stanisława Janowskiego, wraz z nim osiadła we Lwowie. Powtórne małżeństwo również szybko rozpadło się. Pisarka zmarła 21 grudnia 1921 roku we Lwowie, gdzie została pochowana.
Twórczość
Debiut literacki Zapolskiej miał miejsce na początku lat osiemdziesiątych XIX wieku. Początkowo pisała nowele i opowiadania, które ukazały się w zbiorze „Akwarele” w 1885 roku. W tym samym czasie powstała również pierwsza powieść Gabrieli Zapolskiej pod tytułem „Kaśka Kariatyda”. W utworach pisarki dominuje naturalizm, krytyka społeczeństwa i piętnowanie jego wad. Pisarka pokazywała życie w brutalnych i drastycznych przejawach, stawała w obronie najsłabszych i najbiedniejszych. Bohaterami jej utworów byli między innymi: służące, kobiety lekkich obyczajów, proletariusze żydowscy. Największą popularność przyniosły Gabrieli Zapolskiej dramaty. Przede wszystkim komedie obyczajowe, takie jak „Żabusia”, „Ich czworo” oraz grana do dziś i niezmiernie popularna „Moralność pani Dulskiej”. W niedługim czasie po premierach dramaty ukazywały się drukiem. Tłumaczone były na kilkanaście języków i grane w licznych teatrach polskich i europejskich, doczekały się adaptacji radiowych, później telewizyjnych.
Utwory Gabrieli Zapolskiej możesz czytać online na stronie LitRes lub pobrać w formatach: fb2, epub, pdf, txt.
