Aldous Huxley

Aldous Huxley – to słynny angielski pisarz, filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów swoich czasów.

Krótka biografia i cechy twórczości

Aldous Leonard Huxley urodził się 26 lipca 1894 roku w Goldaming w hrabstwie Surrey w Wielkiej Brytanii. Jego rodzina, zarówno po stronie matki, jak i ojca, dała krajowi szereg wybitnych naukowców, artystów i pisarzy. Ojcem Aldousa jest pisarz Leonard Huxley, dziadkiem biolog Thomas Henry Huxley, pradziadkiem pedagog i historyk Thomas Arnold. Bracia chłopca zostali sławnymi biologami.

Matka przyszłego pisarza zmarła, gdy miał trzynaście lat. W wieku szesnastu lat Huxley zachorował na zapalenie oczu, jego wzrok znacznie pogorszył się, więc podczas I wojny światowej młody człowiek nie trafił na wojnę. W wieku siedemnastu lat Aldous napisał debiutancką powieść, która nie została nadrukowana. Po ukończeniu studiów wyjechał do Oksfordu, gdzie studiował literaturę w Balliol College. W wieku dwudziestu lat Huxley zdecydował, że jego powołaniem jest bycie pisarzem.

W 1919 roku Aldous ożenił się z Maria Nys, rok później mieli syna. Następnie Matthew Huxley stał się znanym epidemiologiem i antropologiem.

W latach dwudziestych światło dzienne ujrzały cztery książki Huxleya. W 1932 roku opublikował słynną dystopijną powieść satyryczną «Nowy wspaniały świat»: zgodnie z fabułą wszystkie kraje Ziemi są połączone w jedno państwo. W społeczeństwie panuje kult konsumpcji, a nowym bogiem został producent niedrogich samochodów Henry Ford. Książka ta znalazła się wśród dzieł, które miały największy wpływ na rozwój zachodniej myśli futurologicznej. Dwadzieścia lat później Aldous Huxley wydał książkę «Powrót do wspaniałego nowego świata», w której spekuluje, jak bliska lub oddalona jest nasza rzeczywistość od tej opisanej w powieści. Autor doszedł do wniosku, że społeczeństwo zmierza w kierunku koncepcji «cudownego świata» znacznie szybciej niż zakładał, co oznacza, że jego prognozy były zbyt optymistyczne. Wśród czynników, które do tego przyczyniają się, Huxley wymienia przeludnienie planety, rozwój środków propagandowych i rozprzestrzenianie się narkotyków.

W 1937 roku pisarz wraz z rodziną i przyjacielem przeprowadził się do USA, wierząc, że klimat Los Angeles będzie korzystny dla jego słabnącego wzroku. Tam Huxley poznał Indyjskiego nauczyciela duchowego, filozofa i mówcę Dżuddu Krishnamurtiego, który miał duży wpływ na życie i dalszą twórczość Aldousa. Pisarz zainteresował się mistyką i zainteresował się różnymi naukami mądrości. Mimo to do końca życia Huxley pozycjonował się jako agnostyk, to znaczy uważał, że ludzie nie mogą wiedzieć nic wiarygodnego o Bogu.

W 1943 roku światło dzienne ujrzała broszura «Sztuka widzenia» (ang. The Art of Seeing), w której pisarz podzielił się swoimi doświadczeniami co do korekcji wzroku.

W 1953 roku Huxley uczestniczył w eksperymencie Humphreya Osmonda, badającym wpływ psychodeliku meskaliny na ludzkie umysły. Słowo «psychodelika» zostało po raz pierwszy użyte w ich korespondencji z Osmondem. Pisarz szczegółowo opisał eksperymenty, które powtórzył około dziesięć razy, w esejach «Drzwi percepcji» i «Niebo i piekło». W latach sześćdziesiątych tekst «Drzwi percepcji» stał się kultowy dla radykalnych intelektualistów, zawdzięcza nazwę słynnemu zespołowi rockowemu «The Doors».

W 1955 roku na raka piersi zmarła Maria Huxley. Rok później Aldous poślubił Laurę Archer, pisarkę, która przeżyła go przez ponad czterdzieści lat.

W latach sześćdziesiątych Huxley wraz ze słynnym psychiatrą Miltonem Ericksonem zajmowali się badaniem psychologicznym różnych stanów świadomości. Nie mogło to wpłynąć na twórczość pisarza. Jego ostatnia powieść «Wyspa», wydana w 1962 roku, to utopia z lekkim nachyleniem w ekotopię, opisująca idealne społeczeństwo diametralnie przeciwne do zbudowanego w «nowym, wspaniałym świecie».

Pisarz zmarł 22 listopada 1963 roku w swoim domu w Los Angeles. Cierpiał na raka krtani, a przed śmiercią żona wstrzyknęła mu LSD, pozwalając mu odejść bez bólu. Niektóre rękopisy Aldousa Huxleya są przechowywane w bibliotekach Uniwersytetu Stanforda i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles. Przed śmiercią autora w domu wybuchł pożar, który zniszczył większość jego dzieł.

Aldous Huxley był siedmiokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Pozostawił po sobie bogate dziedzictwo, będąc autorem wielu powieści, sztuk teatralnych, opowiadań, artykułów i wierszy.