Pomnik Cesarzowej Achai – Tom 3 (z autografem autora)

Spis treści

Okładka

Karta tytułowa

Książki Andrzeja Ziemiańskiego

Rozdział 1

Rozdział 2

Rozdział 3

Rozdział 4

Rozdział 5

Rozdział 6

Rozdział 7

Rozdział 8

Rozdział 9

Rozdział 10

Rozdział 11

Rozdział 12

Rozdział 13

Rozdział 14

Rozdział 15

Karta redakcyjna

Okładka

Książki Andrzeja Ziemiańskiego
wydane nakładem naszego wydawnictwa

1 Achaja – tom 1

2 Achaja – tom 2

3 Achaja – tom 3

4 Zapach szkła

5 Toy Wars

6 Breslau forever

7 Pomnik cesarzowej Achai – tom 1

8 Za progiem grobu

9 Pomnik cesarzowej Achai – tom 2

10 Pułapka Tesli

11 Pomnik cesarzowej Achai – tom 3

ACHAJA – singiel promujący cykl powieściowy Andrzeja Ziemiańskiego

Dokument chroniony elektronicznym znakiem wodnym

20% rabatu na kolejne zakupy na litres.pl z kodem RABAT20

Rozdział 1

Rano Tomaszewski zastał bosmana Mielczarka, jak ten w warsztacie okrętowym zawzięcie nacinał piłą główki pocisków na krzyż. Komandorem zatrzęsło z wściekłości. Widział już makabryczne efekty działania takich kul.

– Czy wiesz, że używanie pocisków, które eksplodują po uderzeniu w ciało, jest zakazane? – nie wytrzymał. – Dlaczego tniesz pociski na krzyż?!

Mielczarek powoli podniósł głowę znad imadła.

– Ano tnę tak, bo jestem człowiekiem wierzącym, panie komandorze – odparł spokojnie. – W Boga wierzę, a krzyż to jego znak właśnie.

Tylko Mielczarek mógł sobie pozwolić na taką odpowiedź w stosunku do dowódcy. Znali się od wczesnych lat, a kiedy życie i kilka błędów młodości przycisnęły jednego do muru, drugi pomógł w odpowiedniej chwili. Stąd wzięło się coś w rodzaju nie przyjaźni nawet, ale w pewnym sensie oddania. Mielczarek uważał się za człowieka bliższego dowódcy i pozwalał sobie na więcej niż reszta załogi.

Tomaszewski jak zwykle powstrzymał się od reprymendy. A teraz, gdy na dwóch pontonach podpływali do dryfującego na zimnych wodach statku, właściwie odczuwał pewną ulgę na myśl, że tuż obok siedzi bosman, a w magazynku jego broni znajdują się naboje ze znakiem Boga na każdym pocisku. Widok przed nimi nie należał bowiem do napawających otuchą.

ms „Gradient” był zwykłą jednostką badawczą, niezbyt wielką, o odpowiedniej jednak morskiej dzielności, by wykonać zadanie zwiadowcze. Dlatego też tuż przed misją uzbrojono go pospiesznie byle jak i w byle co, po to jedynie, by mógł stawić czoła niebezpieczeństwom, których spodziewano się po tej stronie gór. Czyli drewnianym statkom żaglowym, wspomaganym wiosłami. Pokładowa broń jednak nie pomogła. Opuszczony „Gradient” dryfował bezwładnie targany zimowymi falami na środku morza.

Dwa pontony wypełnione żołnierzami piechoty morskiej zbliżały się powoli, podskakując na falach, które moczyły ich rozbryzgami lodowatej wody. Ludzie klęli na czym świat stoi. Każdy z członków desantu miał na sobie gruby zimowy mundur, brezentowy sztormiak, kamizelkę kuloodporną i kamizelkę ratunkową. Wyglądali jak kukły, jak śnieżne bałwany pomalowane w zimowe barwy ochronne, niezdolne nie tylko do sprawnej akcji bojowej, ale w ogóle do sprawnego poruszania się po chwiejnym pokładzie.

– Jak się tam dostaniemy? – spytała Kai, patrząc z przestrachem na ciemne, wysokie burty dryfującej jednostki.

Tomaszewski pokazał jej ręczne moździerze z nabojami o końcówkach w kształcie kotwiczek i wyjaśnił, że żołnierze wystrzelą je w odpowiedniej odległości, a potem będą się wspinać po linach na pokład.

– O mamusiu moja kochana – wyszeptała czarownica. – Ja nie umiem się wspinać po linie.

– Nam zrzucą drabinkę albo siatkę desantową.

– To jeszcze gorzej. – Kai rozmasowała sobie siniejące wargi. – Bo jeśli uderzy mną o stalową burtę, to spadnę.

– Trzeba było się nie pchać na akcję... – zaczął, ale siedząca obok Wyszyńska nie dała mu dokończyć.

– Proszę się napić wódki. – Podsunęła przestraszonej dziewczynie lśniącą piersiówkę. – Strach przejdzie, a i w nogi będzie cieplej.

Sama nie wykazywała oznak zdenerwowania. Jej minę można byłoby nazwać nawet olewacką. Dziwna kobieta. Wzbudzała w Tomaszewskim sprzeczne uczucia. Z jednej strony denerwowała go, irytowała, doprowadzała do częstych wybuchów, a z drugiej, hm, ewidentnie jego uczucie do niej przesycone było dość dużą dozą fascynacji. I to nie zwykłej, jak wobec zagadki do rozwiązania, ale fascynacji, jaką kobieta wzbudza w mężczyźnie.

– Panie komandorze, rozpoczynamy? – Porucznik dowodzący desantem piechoty morskiej nachylił się z drugiej strony.

– Tak, nie ma na co czekać. I niech pan mnie nie pyta o każdy szczegół. To pan dowodzi akcją.

– Tak jest!

Porucznik podniósł do ust gwizdek. Kai skuliła się, kiedy użył go tuż nad jej głową. Silniki obu pontonów zagrały z gwałtownie zwiększającą się mocą. Jeden skręcił na ubezpieczenie, ustawiając się burtą w stronę podejrzanego obiektu, drugi dopłynął jeszcze bliżej i wystrzelił kotwiczki. Obie zahaczyły dobrze. Teoretycznie teraz sternik powinien manewrami utrzymać liny napięte, jednak w przypadku pontonu i wzburzonego morza było to niepodobieństwem. Żołnierze piechoty morskiej musieli wspinać się po luźnych sznurach, siłą rzeczy najpierw mocząc się w lodowatej wodzie.

Kai na sam widok zaczęła dygotać. Pociągnęła kolejny wielki łyk z piersiówki inżynier Wyszyńskiej. Tomaszewski zerknął na ponton manewrujący na pozycji ubezpieczającej. Wzruszył ramionami. Jego załoga w całym tym kołysaniu mogła dać wsparcie jedynie iluzoryczne, gdyby okazało się, że na opustoszałym pokładzie ktoś jednak jest. I to ktoś wrogo nastawiony.

Dwóch pierwszych żołnierzy dotarło do celu bez żadnych przeszkód. Obaj przedostali się przez reling i znikli z zasięgu wzroku. Musiało to trwać dłuższą chwilę. Poza pierwszą oceną sytuacji trzeba było dać im czas na wyjęcie krótkofalówki ze szczelnego brezentowego pokrowca. Ponieważ nie działo się nic niepokojącego, drugi ponton zaczął podchodzić od strony dziobu.

– Tu zwiad, tu zwiad – rozległo się w głośniku ich radia. – Melduję, że pokład czysty.

– Zrozumiałem. – Porucznik dowodzący desantem dał znać drugiej załodze, że może realizować swoją część zadania.

Kai znowu skuliła się na przeraźliwy dźwięk gwizdka nad głową. Po chwili wspomogła swoje morale kolejnym łykiem wódki. W innej sytuacji grymasiłaby, że nie ma czym popić ani zagryźć. Nigdy nie przepadała za czystą wódką. Tu jednak mogłaby łyknąć bez popijania nawet spirytus. Kołysało nimi gwałtownie. W dodatku ponton zbliżał się do burty ms „Gradient” w miejscu, gdzie dwóch pierwszych żołnierzy piechoty morskiej zrzuciło im linę do dźwigu obsługującego szalupę.

– Ciekawe, co się stało z ich łodzią ratunkową – rzuciła Wyszyńska.

– Może dowiemy się czegoś już na górze? – odparł Tomaszewski. – Na razie dziękuję opatrzności, że przy tej pogodzie nie musimy wspinać się po siatce desantowej.

– A tak. – Pani inżynier energicznie skinęła głową. – W tej kwestii zdecydowanie się z panem zgodzę.

Umiejętnie przygotowała zaczep swojej piechociarskiej uprzęży do podpięcia w uchwycie liny. Ewidentnie chciała być pierwsza na pokładzie. Kai nie protestowała, Tomaszewski nie miał nic przeciwko. Kiedy tylko ponton znalazł się w dogodnej pozycji, pomógł kobiecie podpiąć się do dźwigu. Wyszyńska poszybowała w górę, a sądząc z szybkości, z jaką ją wciągnięto, na pokładzie musiało być czynne źródło zaopatrzenia w prąd elektryczny.

Co tam się stało? Tomaszewski potrząsnął głową.

Kiedy lina wróciła do nich, podpiął Kai i wysłał na górę. Potem dopiero łaskawie przepuścił porucznika dowodzącego akcją. Wszystko to było wbrew regulaminowi, ale mając stopień komandora i specyficzną sławę, która towarzyszyła mu od czasu bitwy w porcie Sait, nie obawiał się, że ktokolwiek tutaj wystąpi do niego z pretensjami. Sam wjechał na górę dopiero jako czwarty.

Pusty pokład sprawiał ponure wrażenie. Brakowało porozrzucanych rzeczy i elementów wyposażenia. U podstawy masztu, na który wspinał się już bosman Mielczarek, widać było małą, świecącą czerwonym światłem alarmową lampkę.

Żołnierze sprawdzali wejścia do pomieszczeń. Bardzo ostrożnie. Tomaszewski wyjął ze sztormowej torby mapę i notes. Zapisał pozycję i godzinę wejścia na pokład jednostki badawczej.

– To cud, żeśmy w ogóle znaleźli ten statek – mruknął.

– Nie taki znowu cud – powiedziała Wyszyńska. Zgasiła lampkę awaryjną i sprawdziła obwód. – Prąd ciągle jest, jak pan widzi.

– Ach. – Machnął ręką. – Będzie mi pani teraz udowadniała wyższość krokomierza nad tradycyjnymi metodami.

– I owszem. Gdy nikt nie dotykał krokomierza przez dłuższy czas, ten uruchomił pelengator. I dzięki sygnałowi udało się namierzyć „Gradienta”.

– Tak, tak, maszyna sama uruchomiła inną maszynę. Zaraz mi pani powie, że krokomierz jest mądrzejszy ode mnie.

– Jest na tyle mądry, na ile przewidział jego działania programista. – Wyszyńska uśmiechnęła się ugodowo. – A w przypadku statku, który płynął na zwiad w pobliże tajemniczego płaskowyżu Banxi, postanowiłam być szczególnie ostrożna.

– To pani programowała krokomierz? – zdziwił się. – Kiedy byliśmy w Syrinx?

– Nie. Wydałam odpowiednie dyspozycje przez radio.

Dalszą dyskusję przerwał Mielczarek. Zsunął się z masztu, lądując tuż obok Tomaszewskiego.

– Panie komandorze – wskazał gniazdo nad ich głowami – ale tam jest kipisz.

Popatrzyli do góry. Niewielki pomost na maszcie nie był nawet gniazdem w klasycznym tego słowa znaczeniu. Stanowił raczej platformę, na której zamontowano wielkokalibrowy karabin maszynowy i trzy reflektory.

– Co tam znalazłeś?

Bosman pokazał im trzymane w dłoni łuski od wukaemu.

– Tam jest tego zatrzęsienie – powiedział. – Setki!

– O szlag! Do czego strzelali?

– Do czegoś, co stało mniej więcej tam. – Kai zaskoczyła ich wszystkich, wskazując kierunek, w którym znajdowała się sterówka. Dziewczyna miała nieprawdopodobny wzrok. Cała reszta musiała podejść dużo bliżej, żeby zobaczyć to, co ona. Dziesiątki przestrzelin, które podziurawiły na wylot metalowe ściany.

– No ładnie... – Tomaszewski rysował w myślach linię ognia. – Ciekawe, co tu się działo.

– Masakra – powiedział Mielczarek. Stał przy podziurawionej ścianie i przyglądał się z bliska otworom. Po chwili wyjął z kieszeni ołówek i jego końcem zaczął grzebać w jednym z nich. Po chwili podszedł do Tomaszewskiego, pokazując przylepione do grafitu włókno. – To z odzieży. Pocisk przeleciał przez kogoś i walnął w ścianę, zabierając ze sobą fragment okrycia.

– To z naszego munduru? – zapytała Kai.

– Tutaj nie stwierdzimy. Do tego potrzeba kryminologa ze sprzętem.

– A wprost przeciwnie. – Wyszyńska ku zdziwieniu pozostałych wyjęła z kieszeni sztormowej kurtki wielkie szkło powiększające. Poprosiła bosmana, żeby poświecił jej latarką, i przyglądała się strzępowi dłuższą chwilę. – Prymitywny splot włókien, prymitywny materiał. Na pierwszy rzut oka widać już, że to nie było tkane przez maszynę, równiuteńko.

– Ja też mam wrażenie, że paru dzikich rozstało się tu z życiem. – Podszedł do nich porucznik piechoty morskiej. Wyprężył się i zasalutował Tomaszewskiemu. – Panie komandorze, melduję, że statek jest czysty. Nie znaleźliśmy nikogo.

– Żadnych ciał?

– Nic.

– To skąd wrażenie?

– Woda zmyła ślady z pokładu, ale wewnątrz jest sporo zaschniętej krwi. Sporo też łusek, choć mniejszego kalibru. – Porucznik zerknął na znalezisko Mielczarka.

– A obca broń? Jakieś ślady, może ich nóż, grot od strzał?

– Na razie skupiamy się na odnalezieniu dziennika pokładowego, map z wykreślonymi kursami i notatek. Ale każę ludziom dokładnie przeszukać statek.

– Ja się zajmę krokomierzem – powiedziała Wyszyńska. – Cały?

– Nie znam się na tym. – Porucznik w ostatniej chwili powstrzymał się przed wzruszeniem ramionami. – Nie potrafię stwierdzić.

– Oj, chciałam tylko wiedzieć, czy są dziury na obudowie po tej strzelaninie. – Pani inżynier machnęła ręką. – Zresztą sama zobaczę. – Ruszyła w stronę sterówki.

Tomaszewski z trudem powstrzymał się od przekleństwa. Niby już przyzwyczaił się do niesubordynacji cywilów, a do bezczelności Wyszyńskiej w szczególności, ale stare nawyki oficera marynarki nie pozwalały zapomnieć o tym, że ta wyszczekana cholernica powinna najpierw spytać.

– Dobra. – Zerknął na Kai i Mielczarka. – Skoro oni zajmują się konkretnymi rzeczami, to my pójdźmy poszukać śladów bardziej efemerycznych. A ty – rzucił do bosmana – spróbuj się zorientować, z czego strzelano, jaki jest układ śladów i jak mniej więcej mogła przebiegać bitwa.

– Tak jest!

Kiedy odszedł, Tomaszewski przysunął się do Kai.

– Czujesz coś? – zapytał.

Czarownica przestała uderzać dłonią o dłoń. Nie mogła się rozgrzać.

– Czuję zimno, smagający mnie lodowaty wiatr, jakieś drobinki wody wpadające za kołnierz i ogólne rozbicie. O to ci chodziło?

Zdążył się już przyzwyczaić do, delikatnie mówiąc, niestałości emocjonalnej dziewczyny. A chciał zapytać o prostą rzecz: czy coś czuje. W sensie przeczuć, oczywiście. Przestał już zaprzeczać faktom, udawać, że wszystko, czego doświadczył dzięki jej niezwykłym umiejętnościom, to tylko splot przypadków. Słowo „czary” oczywiście żadną miarą nie mogło mu się przecisnąć przez usta. Wolał nazywać to, co potrafiła, „niezwykłą wrażliwością”. W każdym razie wiedział już, że czarownicę warto traktować poważnie, bo to się po prostu opłacało.

– Dobra, wejdźmy więc do środka. Tam będzie cieplej.

Poprowadził Kai do przybudówki na śródokręciu. Metalowe drzwi udało się otworzyć z dużym trudem. Przez chwilę Tomaszewski sądził, że ktoś, jakieś ciało, leży z tamtej strony na podłodze i blokuje ruch skrzydła, ale nie. Okazało się, że blacha była po prostu wygięta, jakby ktoś od wewnątrz walił w nią ogromnym taranem. Na korytarzu nic jednak nie wskazywało, że przeprowadzono tu jakąś bitwę.

Ruszyli do kabin mieszkalnych. Bardziej z obowiązku niż przekonania. Było mało prawdopodobne, że jakieś ciało spoczywa sobie we własnej koi. I rzeczywiście, kajuty wyglądały na posprzątane, uporządkowane i generalnie bardzo czyste, oczywiście jak na samych mężczyzn, którzy tu mieszkali. Kobiecego wykończenia porządków Tomaszewski nie stwierdził. Idąc w kierunku rufy, natrafili na coś w rodzaju salki kinowej. Była połączona z laboratorium fotograficznym, ciemnią i pomieszczeniami technicznymi.

– Co to jest? – spytała Kai.

– Urządzenie do wywoływania filmów – wyjaśnił. – I to profesjonalne, wywiadowcze.

– No bo ten statek był chyba wywiadowczy, prawda?

– Nie myl zwiadu z wywiadem – mruknął. – Ten statek był zwiadowczy, a przynajmniej taką miał misję. Natomiast cały ten sprzęt to raczej pozostałość po poprzednich misjach „Gradienta”. Na tamtej półkuli, sądzę.

– A tu nic nie nakręcili?

– Trzeba sprawdzić.

Dziewczyna podeszła do projektora pod przeciwległą ścianą. Nie umiała go uruchomić, ale zaczęła przeglądać nawinięty na główną szpulę film. Świecąc sobie latarką. Klatka po klatce.

Tomaszewski zaczął się śmiać.

– Spokojnie. Nie w ten sposób. Każdy film musi być opisany.

– Jak?

– Szpule trzyma się w metalowych pudełkach. Na wieczkach przyklejone są kartki, a tam muszą być informacje. Data nakręcenia materiału, data wywołania, autor zdjęć, temat filmu, czyli czego zdjęcia dotyczą. Czasem dodatkowo warunki ekspozycji i różne inne przydatne informacje.

– Aha, czyli musimy przejrzeć wszystkie te pudła? – Wskazała stojak pod ścianą z kilkudziesięcioma zapakowanymi szpulami.

– Nie ma potrzeby. – Tomaszewski podniósł ze stołu wielki czarny zeszyt w twardej oprawie. – Każda ciemnia musi prowadzić rejestr wszystkich wykonywanych operacji. I tu masz wszystko napisane, skatalogowane, wyjaśnione i opatrzone uwagami. Oczywiście są to uwagi techniczne, a nie przemyślenia laboranta na temat wartości artystycznej filmu – zażartował, lecz czarownica nie zrozumiała.

Za to z ciekawością nachyliła się nad zeszytem.

– I co? I co?

Tomaszewski przeglądał powoli wpisy, jadąc palcem po kolejnych numerach, od samego początku.

– Tak jak sądziłem. Dokumentacja.

– Czyli? – Kai zdawała się nie rozumieć wpisów.

– Linia wybrzeży, ewentualne podejścia, ukształtowanie terenu. O cholera... – Jego palec zatrzymał się nagle. – Pierwszy atak na łódź – przeczytał na głos.

– Co to może znaczyć?

Wzruszył ramionami. Pewnie chodziło o szalupę z silnikiem, której brak zauważyli po wejściu na pokład. Ale co to za atak? Sygnatura świadczyła, że film został już wywołany, więc jeśli nastąpił jakiś atak, czemu załoga nie meldowała o tym przez radio? Ot, zagadka.

– Szukamy tego filmu? – Kai wyraźnie była poruszona takim wpisem.

Zaprzeczył ruchem głowy. Jego polec dotarł do pozycji opatrzonej tytułem: „Ponowne zjawiska”. Co to miało znaczyć? Albo: „Intensywne zjawiska” i, niestety, dopisek w następnej rubryce: „jakość fatalna”. Jeszcze ciekawiej wyglądały wpisy w rejestrze filmów przyjętych do wywołania, ale jeszcze niepoddanych temu procesowi. Obok nazwisk operatorów widniały krótkie: „Zjawiska”, „Atak na Jankiewicza”, „Siódmy: groza...”. Widać było, że ktoś zapisywał uwagi, czego dotyczy niewywołany film, w stanie sporego zdenerwowania. Ręka z długopisem drżała tak bardzo, że niektóre litery Tomaszewski odczytywał z trudem.

– Zabieramy wszystkie filmy – mruknął, odkładając zeszyt. – Tu do niczego nie dojdziemy.

Kai rozejrzała się po salce kinowej.

– A mamy w co zapakować?

Położył jej rękę na ramieniu.

– Pamiętaj, że oficer nie nosi żadnych bagaży, pani kapitan. I tak samo my, każemy to po prostu zrobić żołnierzom.

Otworzył drzwi, wyprowadzając dziewczynę na korytarz.

– Ale może zobaczymy, co jest na tym filmie, który został na projektorze? Widziałam tam na pojedynczych klatkach...

– Zrobimy to na naszej własnej jednostce – przerwał jej w pół słowa. – Oglądanie pojedynczych klatek na projektorze tego typu jest niemożliwe. Spalimy cały film.

Czarownica niechętnie powróciła do przeglądania poszczególnych kabin mieszkalnych. Jednak coś się w niej „włączyło”. Albo po prostu zrobiło się cieplej i zaczęła więcej czuć. Po długiej chwili przeglądania kajut utrzymanych we wzorowym porządku, no, na tyle, na ile mężczyźni niepoddawani wojskowemu drylowi są w stanie to zrobić, podeszła do jednej z szafek. Otworzyła drzwiczki i spod stosu poukładanych jeden na drugim swetrów wyjęła pistolet. Przez chwilę trzymała go w dłoni, a potem położyła na blacie malutkiego stolika przy koi.

– Nie był używany – orzekła. – Wiesz, chyba tu niczego nie znajdziemy. Cała aura kumuluje mi się raczej tam. – Wskazała palcem w kierunku dziobu statku. – W pomieszczeniu, gdzie jest ster.

– Myślisz?

– Czuję. Tu nic nie znajdziemy.

Tomaszewski przygryzł wargi.

– A to? – Podał jej notes, który znalazł na stole pod bulajem i właśnie przeglądał. Kartki były pozlepiane rozlaną kawą, ale na ostatniej dawało się odczytać koślawe litery: „Boże. Mam nadzieję, że duchy już nie powrócą!”.

Kai przeczytała to z kamienną twarzą. Z trudem odkleiła poprzednią kartkę. Ostatni wpis musiał być dokonany po długiej przerwie. Poprzednie bowiem, zupełnie nieistotne, dotyczyły samego początku podróży.

– Sterówka? – Wskazała kciukiem za siebie.

– Tak. Chodźmy.

Wyszli na korytarz, a potem ruszyli w stronę dziobu. Tu również nie napotkali żadnych przeszkód. Wszystko było utrzymane w rutynowym porządku. Jedynie w schowku kryjącym regulatory instalacji przeciwpożarowej ktoś porozwijał wszystkie parciane węże, których kłębowisko nie dawało teraz dostępu do głównych zaworów.

Dalej, tuż przed wejściem na mostek, jakaś postać nachylała się nad pakunkiem leżącym w drzwiach do łazienki i toalety. Czarna bosmańska kurtka pozwalała się domyślić, kto w tym miejscu prowadzi śledztwo.

– I jak tam? – zawołał Tomaszewski. – Jak wyniki?

Mielczarek podniósł się ociężale. Kpiący wyraz twarzy zobaczyli, dopiero kiedy się odwrócił.

– A co pan komandor chce wiedzieć?

– No jak tam bitwa, o której mówił porucznik piechoty morskiej?

Mielczarek wzruszył ramionami.

– Jedyna bitwa tutaj odbyła się w wyobraźni tego porucznika, panie komandorze. Tak samo jak liczne ofiary w szeregach napastnika.

– Skąd wiesz?

– Cała broń na tym okręcie znajduje się tam, gdzie jej miejsce. W szafce pancernej w magazynie i w podręcznym sejfie w sterówce. Ktoś tylko wyjął jeden pistolet maszynowy i wysiał dookoła kilka magazynków. Jeśli ktoś zginął, to pewnie jedynie strzelec trafiony własnym rykoszetem.

– A liczne ślady krwi?

– Ta krew to też widziana przez pana porucznika oczami wyobraźni. Pewnie młody żołnierz. Bardzo chciał zobaczyć jakąś masakrę, to i w wyobraźni zobaczył. A przynajmniej jej ślady.

– Co tam się stało?

Mielczarek wzruszył ramionami.

– Wygląda na to, że oni skupili się w sterówce i tam chyba żyli. W jednym pomieszczeniu. Jakby nie chcieli łazić po całym statku. Albo się czegoś bali w kabinach.

– A skąd wiesz?

– Na mostku jest mnóstwo konserw, słoików z przetworami, dwie maszynki do parzenia kawy, butla do gotowania. Sporo pustych puszek. Coś jakby prowizoryczne posłania, a zresztą – bosman przygryzł wargi – cholera ich wie.

– I naprawdę nie ma krwi?

– Skąd! To ten wariat, co siepał z peemu, porozwalał i konserwy, i słoiki. No i naciapało dookoła na gęsto.

– A ślady ludzi?

– A w jakim sensie, panie komandorze? Żywych nie ma. Zwłok też nie.

Kai aż podskoczyła z emocji.

– Coś strasznego krążyło po pokładzie w nocy. Wyżerało ludzi i pozostali schronili się na mostku. Ostatni usiłował się bronić. Ale kiedy to coś wtargnęło do środka, pobiegł na pokład i z pomostu na maszcie zaczął strzelać do sterówki...

– Zmniejsz poziom konfabulacji, Kai, proszę.

Ktoś otworzył drzwi na mostek, wpuszczając na korytarz wicher wpadający przez potłuczone szyby. Mielczarek nie zdążył zrobić miny świadczącej, co sądzi o pomysłach czarownicy. Pomógł Wyszyńskiej, która szamotała się ze sporym tobołkiem w wąskim przejściu.

– I jak tam, pani inżynier? – Tomaszewski chętnie zmienił temat. – Krokomierz cały?

– Postrzelany jak tarcza po całodziennych ćwiczeniach kompanii wojska – odparła Wyszyńska. – Ale z rejestratora chyba uda mi się wyciągnąć jakieś dane. – Wskazała coś kanciastego, ukrytego w tobołku. – Choć też zasłużył na medal za rany odniesione na polu bitwy.

– Nareszcie coś, co trąci optymizmem.

Wyszyńska uśmiechnęła się nagle.

– No to zepsuję panu humor. – Włożyła rękę do kieszeni swoich wojskowych spodni i wyciągnęła kawałek białej kostki. – Znalazłam też to.

Tomaszewski złapał małą, podłużną konserwę sardynek z cieniutkiej blachy. Ktoś najwyraźniej usiłował odgryźć kawałek. Były na niej doskonale widoczne ślady zębów. I to, o ile mógł rozpoznać, ludzkich. Przez chwilę jakby sparaliżowała go pewna myśl. Miał wrażenie, że kiedyś w jego życiu coś takiego już miało miejsce. Po chwili przypomniał sobie. Czytał o tym w książce. I to w powieści, a nie w pozycji naukowej. Tak. Na pewno czytał już o czymś takim. Za żadne skarby jednak nie mógł sobie przypomnieć, o co w tej książce chodziło.

Ci ze stolicy i z wielkich nadbrzeżnych miast zawsze mieli lepiej niż reszta kraju. Tam zawsze kumulowały się władza i bogactwo. Nawet w czasach, kiedy reszta kraju pogrążała się w nędzy. Krążyły pogłoski, że do Negger Bank, największego z miast cesarstwa, zawinęły statki obcych. Przybysze tak bogaci, że swoją fortunę zbić przy nich mógł każdy kupiec. Byli tak władni, że dla kaprysu budowali sobie okręty z żelaza, a utrzymujące je na wodzie drewno, powiązane w zgrabne wiązki, wciskane było ciężarem pod wodę. Podobno umieli latać, ujarzmiając nieznane tu ptaki olbrzymy! Podobno dzięki bogactwu obcych ulice w Negger Bank wybrukowano złotem!

Chen nie bardzo wierzył w te opowieści nędzarzy. Ale ruszył z innymi do Negger Bank. Czyż to nie wszystko jedno, gdzie umiera się z głodu? A wielkie portowe miasto od zarania dziejów było przecież pyszne i znaczące, bardziej potężne niż niejedno królestwo. Może więc w opowieściach kryło się choć ziarno prawdy?

Chen nie był zwykłym prowincjonalnym nieukiem. Urodził się w rodzinie kupieckiej, zajmującej się zaopatrywaniem dworów. Kiedy jednak wyniszczające kraj wojny doprowadziły wszystkich na skraj ubóstwa, jego ojciec nie wytrzymał konkurencji z innymi kupcami. Dom sprzedano za długi, matka umarła na jakąś nową i nieznaną, przywleczoną z dalekich krain przez weteranów chorobę, a ojca lichwiarze wtrącili do lochu. Chłopak musiał radzić sobie sam. Był inteligentny i wygadany, znał się na kupieckim rzemiośle, ale w czasach kryzysu, bez żadnych znajomości i układów nie miał szans.

Szedł więc teraz z tłumem obdartusów w kierunku wybrzeża, usiłując nie deptać zwłok tych, co w drodze padli z głodu. Czasem ktoś się litował i na jakiejś mijance wysypywał na ziemię wóz brukwi, a wtedy ciżba mordowała się nawzajem, żeby dostać się do jedzenia. Czasem wojsko z mijanego garnizonu rozdawało placki, a wtedy nawet dzięki mieczom i pejczom udawało się utrzymać jaki taki porządek w rozdzielnictwie.

Chen był młody i zdrowy. Dotarł do dalekich przedmieść Negger Bank. I tu od razu okazały się trzy rzeczy. Po pierwsze ulice na obrzeżach Negger Bank nie były brukowane złotem. Po drugie w ogóle nie były brukowane. Po trzecie to oni właśnie mieli je brukować. Hura! Najpiękniejsza wiadomość na świecie. Ten, kto okazał się zdolny do pracy przy kamieniach, dostawał jedzenie! W opowieściach gminu tkwiło jednak ziarno prawdy. Praca się znalazła. Oferta dotyczyła co prawda tylko nielicznych, silnych i zdrowych, ale nie była mirażem ani kłamstwem. Przynajmniej od niektórych odsuwało to widmo śmierci głodowej.

Chen, mimo że nienawykły do tak ciężkiej pracy, szybko się adaptował. Regularne odżywianie i praca na świeżym powietrzu sprawiły, że okrzepł, doszedł do formy, nie pozostał bezwolnym wykonawcą, któremu miska strawy wystarczała za cały świat, wypuszczał się nawet na wyprawy do miasta. I tu ze zdziwieniem stwierdził, że nie należy lekceważyć gminnych legend. Obcy naprawdę zawitali do Negger Bank i naprawdę byli bogaci tak, że przekraczało to wszelkie wyobrażenia. Naprawdę też potrafili latać. Naprawdę mieli żelazne okręty. Długo nie mógł się otrząsnąć.

Miał bystry umysł. Szybko zrozumiał, że przyszłość nie leży w kamieniarskiej robocie – przyszłość to właśnie obcy, ludzie z żelaznych okrętów. Robił, co mógł, żeby być bliżej. Ale nie dla psa kiełbasa. Tam, przy budowie eksterytorialnej bazy, gdzie płacili bezpośrednio przybysze z daleka, miejscowi ustawili skuteczny parawan znajomości i zbójeckich układów. Jeśli nie byłeś z „towarzystwa”, to won z powrotem do brukowania ulic na przedmieściach, a i to z poczuciem, że samych Bogów za pięty połapałeś. Przy prawdziwym żłobie są lepsi niż ty i godniejsi. Chen jednak nie mógł się z tym pogodzić. Jego kupiecka dusza wyła z powodu każdego zmarnowanego dnia, każdej okazji, która przechodziła mu koło nosa. Uczył się gorączkowo nowej gwary, arkapolskiego, i szybko doszedł do wielkiej wprawy. Usiłował poznać zwyczaje obcych, ich upodobania. A potem wykorzystał jedyną okazję, która mu się przytrafiła. Znalazł dostęp do rzeczy, które nielegalnie sprzedawali marynarze z żelaznych okrętów. Mistrzostwo.

Aresztowano go i zakuto następnego dnia. Strażnicy miejscy wrzucili chłopaka do lochu pod zarzutem paserstwa. Oczywiście zarzut był równoznaczny z wyrokiem w tej kwestii, żadnej bowiem rozprawy sądowej nie przewidywano. Chen dowiedział się więc na własnej skórze, jak miejscowi radzą sobie z konkurencją. Radzili sobie... skutecznie.

No i stało się. Znowu gnił za życia, przymierając głodem. Głównym tematem jego przemyśleń było, czy poślą go do kopalni, gdzie nie dożyje końca roku, czy raczej zabiją na którymś z forów. W czasach nędzy publiczne egzekucje połączone z torturami były często stosowanym sposobem na rozładowanie narastającej frustracji społeczeństwa.

Los jednak chciał inaczej. W więzieniu Chen poznał znaczenie słowa „eksterytorialność”. Pewnego dnia strażnicy wyprowadzili z lochów wszystkich więźniów. Ustawiono ich pod zewnętrznym murem, tych, co nie mieli sił stać, położono w pobliżu. Naczelnik oświadczył krótko:

– Wy gnoje parszywe! Popełniliście swoje zbrodnie na terenie obcej bazy. Sama baza co prawda jeszcze nie istnieje i nie jest ogrodzona, niemniej na mocy układu podpisanego przez Jej Cesarską Mość już dziś jest eksterytorialna. A to oznacza, że popełniliście przestępstwa na terenie innego kraju i będziecie sądzeni według prawa obcych!

Na więziennym dziedzińcu powiało grozą. Stojący w nierównych szeregach zaczęli żegnać się z życiem. Co bardziej przytomni usiłowali przestać myśleć o tym, jak wyrafinowane i jak długotrwałe tortury ma w swoim arsenale ktoś, kto potrafi zbudować okręty z żelaza.

– Jednak w drodze wyjątkowej łaski – podjął naczelnik – okazanej nawet takim śmieciom jak wy, dano wam wybór. Dzięki miłosierdziu naszych władz kto chce, może zostać tutaj, skąd przekazany zostanie nie na śmierć ani w ręce mistrza tortur, a jedynie do przymusowych prac publicznych w najbliższej kopalni srebra. Kto chce, niech wraca do lochu i przy wejściu podpisze, że robi to z własnej woli. Kto nie umie pisać, stawia trzy krzyżyki.

Zdjęci przerażeniem na myśl o wydaniu w ręce potworów nie wiadomo skąd, więźniowie zaczęli przepychać się w kierunku lochu. Nawet ci, którzy mieli trudności z poruszaniem się, krzyczeli, żeby ich nie zostawiać. Trwało to i trwało, bo każdy musiał własnoręcznie potwierdzić swoją wolę pozostania na łasce cesarstwa. Pod wieczór na placu zostało czterech więźniów. Wśród nich Chen.